Tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân sáng nay (9/4), do Hội Nông dân Việt Nam và UBND tỉnh Hải Dương tổ chức, bên cạnh các câu hỏi liên quan đến thị trường cho nông sản, bảo hiểm nông nghiệp, lao động nông thôn, công nghệ nông nghiệp và đất nông nghiệp, một số đại biểu cũng băn khoăn xung quanh lĩnh vực vốn cho tam nông.
Với các câu hỏi liên quan tới vốn vay, lãi suất, tài sản thế chấp... Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu đại diện lãnh đạo NHNN là Phó Thống đốc Đào Minh Tú trả lời. Trước khi trả lời các câu hỏi này, Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định, ngành Ngân hàng luôn quan tâm và thể hiện là bạn đồng hành với nông dân trên mọi miền tổ quốc. Thời gian qua, ngành Ngân hàng cũng thường xuyên đối thoại với doanh nghiệp và sau chương trình này chúng tôi sẽ thường kỳ đối thoại với nông dân.
Điểm qua một số nội dung liên quan đến cho vay lĩnh vực nông nghiệp thời gian qua, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng thông tin, tổng dư nợ với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn đến nay đạt 1.350.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 22% tổng dư nợ đối với nền kinh tế. Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng tín dụng dành cho nông nghiệp - nông thôn luôn cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế. Ví dụ, năm 2017 tín dụng chung của cả nền kinh tế tăng 18,17% nhưng riêng lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn tăng khoảng 25%.
“Nghĩa là vốn dành cho tín dụng nông nghiệp nông thôn luôn luôn được ngành Ngân hàng ưu tiên đúng với sự quan tâm lớn của Đảng và Nhà nước với lĩnh vực này thời gian qua”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Với chương trình cho vay ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, theo chỉ đạo và sáng kiến của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, đến nay hệ thống NHTM đã giải ngân được 40 nghìn tỷ đồng trong tổng số gói 100 nghìn tỷ đồng đặt ra với chương trình cho vay này.
"Việc giải ngân chương trình cho vay này được các NHTM, đặc biệt là Agribank luôn sẵn sàng chứ không lo thiếu vốn. Vấn đề đặt ra trong quá trình triển khai là giải ngân phải đúng đối tượng, hiệu quả", Phó Thống đốc khẳng định.
Ông cũng nêu rõ các Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ và NHNN cũng đã triển khai rất tích cực trong năm qua và có nhiều thông tư, văn bản hướng dẫn nội dung cho vay này. Những vướng mắc, khó khăn trong triển khai cho vay thì đang được các Bộ, ngành tháo gỡ một cách quyết liệt để giúp doanh nghiệp, người nông dân được hưởng chính sách ưu đãi.
Bên cạnh đó, thời gian qua, ngành Ngân hàng cũng đã triển khai tích cực các chương trình tín dụng như cho vay đóng tàu theo Nghị định 67; quyết liệt trong thực hiện các chương trình cho vay hỗ trợ người nông dân như “giải cứu lợn” trong năm 2017 với tổng dư nợ cho vay chăn nuôi lợn khoảng 27.000 tỷ đồng; triển khai cho vay hỗ trợ nông nghiệp theo từng vùng miền như thu mua tôm, cá, thu mua lượng thực xuất khẩu, tạm trữ lương thực khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long. Ngoài ra, với lĩnh vực tín dụng ưu đãi, NHCSXH cũng đang thực hiện nhiều chương trình cho vay với dư nợ khoảng 130 nghìn tỷ đồng…
Nhấn mạnh các chương trình tín dụng đã bao phủ hầu như cả các vùng miền và các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm của nền kinh tế, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng khẳng định, các vấn đề phát sinh trong thực tiễn cuộc sống đã được ngành Ngân hàng xây dựng chính sách mới ngay còn những gì vướng mắc trong triển khai cũng đã được chỉnh sửa kịp thời.
Đối với vấn đề lãi suất, theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, mức lãi suất hiện nay đã giảm hơn một nửa so với thời điểm cuối năm 2012 đầu năm 2013. Cụ thể, nếu như đầu năm 2013 lãi suất cho vay khoảng 14%/năm thì hiện nay còn dưới 6,5%/năm.
“Báo cáo với Thủ tướng, lãi suất giảm đã giúp giảm chi phí cho hộ nông dân. Và ngay sau Hội nghị triển khai nhiệm vụ Ngân hàng năm 2018, các ngân hàng đã điều chỉnh giảm 0,5-1% lãi suất chung cho tất cả các đối tượng vay vốn. Theo báo cáo của các NHTM thì với khách hàng nông nghiệp, nông dân có khách hàng chỉ vay với lãi suất 5,5%- 6% nếu có luồng vốn quay vòng rất nhanh", Phó Thống đốc báo cáo.
Chia sẻ về điều kiện cho vay – một nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN thì tài sản thế chấp không phải là điều kiện duy nhất để cho vay mà các TCTD còn dựa trên cơ sở quản lý dòng tiền. Theo đó, các ngân hàng sẽ căn cứ vào các dự án của khách hàng có khả thi, hiệu quả không và dòng tiền có tốt không để xem xét cho vay, chứ nhà nước không can thiệp vào việc này.
“Các NHTM có cho vay hay không thì cũng với mục tiêu duy nhất nhằm đảm bảo yêu cầu quản lý dư nợ đó có thu hồi nợ được không. Vì ngân hàng là hoạt động trung gian huy động tiền của người dân rồi cho vay. Mà tiền của dân nên ngân hàng phải có trách nhiệm bảo toàn nguồn vốn”, Phó Thống đốc thông tin thêm.
Trả lời trực tiếp câu hỏi của ông Võ Quan Huy ở Long An về việc ông có thế chấp nhà màn để vay vốn nuôi tôm theo chương trình nông nghiệp công nghệ cao nhưng chưa được ngân hàng cho vay, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, kiến nghị này đã được ông Huy đưa ra tại một hội nghị trước đó. Tuy nhiên, theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú: mấu chốt ở chỗ là đất sản xuất của ông Huy có đảm bảo đủ yếu tố pháp lý để thực hiện quan hệ giao dịch với ngân hàng và đảm bảo nguyên tắc trong vấn đề thế chấp tài sản hay không?
“Một lần nữa tôi đề nghị các NHTM sẽ cùng ngồi với anh Huy một lần nữa và câu chuyện này phải được giải quyết trong 2 tuần tới là ngân hàng có cho vay được hay không. Nếu không cho vay được thì phải trả lời rõ vì sao không cho vay được?”, Phó Thống đốc chỉ đạo ngay tại Hội nghị.
Liên quan đến câu hỏi của ông Tô Hiến Thành (Hiệp Hòa, Bắc Giang) về việc ông không vay được vốn và Chính phủ có chính sách gì hỗ trợ giảm lãi suất cho vay nông nghiệp? Có giải pháp gì để ngăn chặn tình trạng tín dụng đen đang hoành hành ở nông thôn?, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, câu chuyện này của ông Thành cũng không mới và nó xuất phát từ việc đất sản xuất hiện nay của khách hàng chưa đảm bảo yếu tố pháp lý. Chúng ta không thể làm những cái chưa đảm bảo đúng nguyên tắc pháp lý của Nhà nước. Vì nếu làm không đúng dễ dẫn tới thất thoát vốn của NHTM không thể được.
“Tôi sẽ trực tiếp làm việc với NHTM để giải quyết với trường hợp anh Thành thì ngân hàng có cho vay được hay không và nếu không cho vay được thì sẽ công bố rộng rãi trên phương tiện thông tin đại chúng?”, Phó Thống đốc thẳng thắn.
Với vấn đề tín dụng đen mà ông Thành đề cập, Phó Thống đốc thừa nhận tín dụng đen vẫn còn diễn ra, nhưng không phài là do ngân hàng không có vốn, không phải vì ngân hàng không có mạng lưới đủ nên dẫn tới tín dụng đen. Hiện hệ thống các TCTD đã phủ xuống tới tận xã, thôn là NHCSXH, quỹ tín dụng nhân dân, tài chính vi mô hay Agribank đã về tận huyện và thực tế thanh khoản hệ thống ngân hàng rất tốt chứ không thiếu vốn. Vấn đề quan trọng là tiếp cận giữa người vay với ngân hàng, khách hàng đi vay đã minh bạch trong tài sản, minh bạch trong dự án hay chưa.
“Tôi nói rất thật, nhiều người vay vốn nhưng hiệu quả sử dụng vốn không cao và đặc biệt dòng tiền của họ ngân hàng khó quản lý được. Ngân hàng không biết họ vay làm gì và thậm chí bán hàng rồi không trả nợ ngân hàng mà lại đi làm việc khác, thậm chí mua bất động sản, thì lo ngại nợ xấu phải xử lý như vừa qua”, Phó Thống đốc chia sẻ và khẳng định, hệ thống ngân hàng cũng đang nỗ lực để chống tín dụng đen.
"NHNN đang cho Agribank thí điểm thực hiện loại hình tín dụng lưu động. Chỉ cần xe ô tô đảm bảo an toàn để xuống cho vay trực tiếp ngay tại các xã chứ khách hàng không phải về huyện, nếu như hiệu quả sẽ triển khai rộng khắp", Phó Thống đốc thông tin thêm.
