Tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh

Vậy, mức độ cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh hiện nay như thế nào? Xung quanh vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Ông Phan Đức Hiếu – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương.

Xin chào Ông Phan Đức Hiếu!

PV: Thưa Ông, là người theo sát quá trình thực hiện Nghị quyết 19 của Chính phủ, Ông đánh giá như thế nào về mức độ cải thiện môi trường kinh doanh sau 3 năm thực hiện Nghị quyết này?

Trước hết, chúng ta thấy một điều rất rõ là tất cả các bên đề có cam kết rất cao trong việc cải thiện chất lượng của môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh để thực hiện thông điệp  của Chính phủ, một Chính phủ kiến tạo. Tuy nhiên, một trong những điểm yếu hiện nay chính là hành động, thực thi các cam kết đó. Theo quan sát của chúng tôi, vẫn còn một khoảng cách khá xa giữa cam kết và kết quả. Bằng chứng là nghị quyết 19 đã đặt ra rất nhiều chỉ tiêu cụ thể nhưng đến nay chúng ta vẫn chưa đạt.

PV: Vậy, với mức độ cải thiện này, liệu đã đáp ứng được sự kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp, thưa Ông?

Khởi dậy niềm tin của doanh nghiệp là Chính Phủ có hành động nhất định. Nhưng từ sự tin tưởng đó trở thành quyết định của doanh nghiệp, theo tôi chưa có tác động nhiều. Chỉ nhìn một con số đơn giản, như năm vừa qua, lần đầu tiên trong lịch sử, số doanh nghiệp thành lập mới tăng lên về quy mô lên 3 con số, tuy nhiên, theo chúng tôi, khoảng cách đó rất nhỏ so với kỳ vọng, con số đó thậm chí phải tăng gấp đôi, gấp ba lần. Có thể nói, kết quả đạt được còn hạn chế, còn khoảng cách khá lớn so với kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp.

PV: Nghị quyết 19/2017 đặt mục tiêu đến hết năm 2017, đạt tối thiểu bằng trung bình của các nước ASEAN 4 trên các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh. Vậy, theo Ông, mục tiêu này có khả năng hoàn thành?

Là người tham gia nhiều cuộc cải cách, theo tôi, năng lực môi trường kinh doanh của Việt Nam hiện nay đang ở vị trí thấp, với kinh nghiệm của một người cải cách thì tôi nghĩ nước ta có một dư địa rất lớn và rất dễ so với các nước khác. Giả sử môi trường kinh doanh của nước ta đang ở thứ 10 mà ta muốn cải cách để đạt đến số 1 thì khó, nhưng hiện chúng ta đang ở mức trung bình, thậm chí trên 100 thì theo tôi, chỉ tiêu đặt ra so với Asean 4 nếu chúng ta quyết tâm thì chắc chắn sẽ làm được.

Ví dụ về chỉ số khởi sự kinh doanh, ở các nước đo lường khoảng 2 ngày, như vậy đạt mức tối đa. Nếu để rút xuống 1 ngày thì theo tôi không chỉ 1 năm mà phải vài năm mới có thể làm được. Nhưng nếu chỉ số đó của nước ta hiện đang là 24 ngày thì bằng sự nỗ lực và quyết tâm, chúng ta có thể rút xuống 10 ngày.

PV: Vậy, để đạt được mục tiêu Nghị quyết 19 đã đề ra, tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, vấn đề đặt ra ở đây là gì, thưa Ông?

 Tôi muốn nhấn mạnh rằng, không chỉ chúng ta cần thực hiện mà còn cần thực hiện với một nỗ lực, quyết tâm lớn hơn rất nhiều mới có thể đẩy mạnh cải cách, đạt được mục tiêu đề ra.

Về phía doanh nghiệp, doanh nghiệp phải tích cực phản biện hơn nữa. Phản biện tích cực ở đây phải có tính tổ chức hơn, có chiến lược hơn và có nghĩa phải tập hợp lại thông qua các hiệp hội, các tổ chức đại diện. Các doanh nghiệp cũng phải thay đổi tư duy. Nhà nước cải thiện môi trường kinh doanh, điều đó đồng nghĩa với việc mở cửa thị trường, làm gia tăng áp lực cạnh tranh và gia tăng đối thủ cạnh tranh, làm cho doanh nghiệp phải suy nghĩ, phải thay đổi, phải có chiến lược và hướng đến hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Xin cảm ơn Ông!