ASSA 35:

Bàn giải pháp cho chính sách an sinh thời cách mạng công nghiệp 4.0

Bàn giải pháp cho chính sách an sinh thời cách mạng công nghiệp 4.0
TP - Trong 2 ngày (18-19/9), tại Nha Trang, Hội nghị Ban chấp hành Hiệp hội An sinh xã hội ASEAN lần thứ 35 (ASSA 35) đã diễn ra thành công, nhận được sự đánh giá cao của các đại biểu quốc tế tham dự. Hội nghị năm nay do BHXH Việt Nam đăng cai tổ chức và tiếp nhận vai trò Chủ tịch ASSA nhiệm kỳ 2018-2019.

BHXH cho mọi người lao động
Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho hay, hệ thống an sinh xã hội ASEAN đang bước sang một giai đoạn phát triển mới với những cơ hội và thách thức do tác động lan tỏa từ cách mạng công nghiệp 4.0, và quá trình tự do dịch chuyển lao động trong khu vực. Điều đó đòi hỏi ASSA cần có cách tiếp cận sáng tạo, tầm nhìn dài hạn nhằm phát huy thế mạnh về kinh nghiệm và công nghệ của các tổ chức thành viên; đồng thời liên kết hiệu quả tạo nên sự cộng hưởng sức mạnh của cả Hiệp hội vì sự nghiệp an sinh xã hội bền vững cho mọi người dân trong cộng đồng ASEAN. 
ASSA 35 là dịp để các thành viên trao đổi, thảo luận, học hỏi kinh nghiệm đưa ra các chiến lược phát triển, hoạt động mới. Đặc biệt là việc ứng dụng công nghệ thông tin để đơn giản hóa thủ tục hành chính, minh bạch, tạo ra các khuôn khổ pháp lý liên tục cập nhật, thích ứng với tình hình mới. Các bên sẽ cùng nhau đưa ra các chiến lược mới về an sinh xã hội trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 và dịch chuyển lao động tự do; xây dựng một cộng đồng an sinh xã hội ASEAN lớn mạnh, thống nhất, hiệu quả.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định, các mạng công nghiệp 4.0 sẽ mở ra thời đại mới trong tiến trình phát triển của nhân loại, tác động mạnh mẽ lên mọi mặt đời sống. Đây chính là cơ hội lịch sử, song cũng đầy thách thức đối với công cuộc cải cách, phát triển đất nước và các tổ chức an sinh xã hội. “Hệ thống thông tin giám định BHYT của BHXH Việt Nam được bạn bè ASEAN đánh giá cao, minh chứng cho một ngành nỗ lực vươn lên, tận dụng cơ hội của cách mạng công nghiệp 4.0”, Phó Thủ tướng nói. Phó Thủ tướng cũng khẳng định, Việt Nam đang đồng hành với hệ thống an sinh xã hội thế giới, hướng đến một hệ thống an sinh xã hội đa tầng, bền vững, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người dân. Trong tiến trình này, Việt Nam mong muốn có sự chia sẻ kinh nghiệm của các quốc gia, nhằm tạo môi trường phát triển bền vững, “BHXH cho mọi người lao động và BHYT cho toàn dân”.

Nhiều thách thức thời kinh tế số
Chia sẻ tại ASSA 35, ông Jens Schremmer, Trưởng Văn phòng Tổng Thư ký Hiệp hội An sinh xã hội Quốc tế (ISSA) cho rằng, cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ tạo ra cơ hội thúc đẩy an sinh xã hội, như mở rộng diện bao phủ BHXH… Tuy nhiên, nền kinh tế số cũng làm phát sinh nhiều công việc, tác động đến lao động truyền thống, tạo khoảng trống về bao phủ an sinh xã hội cũng như việc bảo mật dữ liệu, an ninh mạng. Vì vậy, các thành viên ASSA cần tăng cường hợp tác, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệp; sử dụng công nghệ thực hiện an sinh xã hội tốt hơn, đáp ứng kỳ vọng người dân, nhất là mở rộng diện bao phủ, giảm gian lận và nâng cao tính hiệu quả.
Còn ông Robert Palacios, chuyên gia trưởng toàn cầu về hưu trí và BHXH (Ngân hàng Thế giới - WB) nhận định, những thay đổi của thị trường lao động trong bối cảnh mới đặt ra bài toán về đào tạo nguồn nhân lực và thiết kế lại chính sách an sinh xã hội. Đồng thời, vấn đề già hoá dân số nhanh tại khu vực châu Á, sẽ tác động lớn đến hệ thống an sinh. Vì vậy, các quốc gia cần nhanh chóng tăng tỉ lệ bao phủ BHXH bằng cách thức quản lý hiện đại, hiệu quả hơn. Mỗi quốc gia cần xây dựng để tất cả người dân có 1 mã số định danh duy nhất trong cơ sở an sinh xã hội để thuận lợi trong việc quản lý, tiếp cận, phát triển đối tượng. Cơ sở dữ liệu về an sinh xã hội cần được kết nối, liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác…

Bàn giải pháp chăm lo lao động di cư
Các chuyên gia và đại biểu của ASSA 35 cũng nhận định, trong bối cảnh thế giới hội nhập đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự dịch chuyển lao động giữa các quốc gia. Đây là tín hiệu tích cực của thị trường lao động, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho việc thực hiện các chính sách an sinh và đảm bảo quyền lợi người lao động.
Ông Kim Young Eil, Giám đốc Trung tâm phụ trách các vấn đề quốc tế Hàn Quốc (NPS) chia sẻ: Một người lao động có thể làm tại nhiều quốc gia, với thời gian khác nhau, thời gian đó họ vẫn tham gia BHXH của nước sở tại. Tuy nhiên, do chưa tham gia BHXH đủ thời gian để nhận lương hưu, nên khi dịch chuyển họ không được hưởng đầy đủ các chế độ. Do đó, nếu có các hiệp định về BHXH giữa các quốc gia, dù làm bất kể đâu, người lao động vẫn tham gia BHXH và được tính cộng dồn thời gian ở các quốc gia, và có thể nhận lương hưu mà không chịu thiệt thòi nào.
Từ Việt Nam, ông Đinh Duy Hùng, Phó Trưởng Ban Thu (BHXH Việt Nam) chia sẻ, trong xu thế dịch chuyển lao động, Việt Nam hiện có khoảng 500.000 người đi làm việc tại nước ngoài và tiếp tục tăng. Tuy nhiên, mới có khoảng 6.000 người trong nhóm đối tượng này tham gia BHXH, trong khi chưa có phương pháp quản lý hiệu quả về BHXH đối với nhóm đối tượng này. Vì vậy, theo ông Hùng, điều quan trọng là phải xây dựng chính sách toàn diện, hợp tác song phương và đa phương giữa các quốc gia trong quản lý người lao động di cư tham gia BHXH.
Các chuyên gia đều thống nhất cho rằng, các quốc gia cần nhanh chóng ký kết các thỏa thuận song phương, đa phương về bảo vệ lao động di cư; loại bỏ các quy định về phân biệt đối xử quốc tịch; giúp đỡ lao động di cư tiếp cận dần với các chính sách an sinh xã hội. Tuy nhiên, để ký kết các hiệp định mất nhiều thời gian, sự khác biệt trong hệ thống an sinh giữa các nước…

Mở rộng đối tượng tham gia BHXH
Trong ngày làm việc thứ hai (19/9), các đại biểu tiếp tục tập trung vào hai chủ đề chính: Mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT trong bối cảnh tự do dịch chuyển lao động và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý. Các tham luận tập trung chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn hiệu quả của các tổ chức thành viên ASSA.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu nhấn mạnh, qua các ý kiến trao đổi tại ASSA 35, có thể hình dung được phần nào xu thế phát triển an sinh xã hội thế giới; tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 và tự do dịch chuyển lao động tới mỗi quốc gia. “Thông tin các diễn giả cung cấp sẽ tạo cơ sở cho các Chính phủ, các nhà hoạch định và hệ thống an sinh xã hội các quốc gia trong khu vực tiếp tục hoàn thiện chính sách, nhằm đảm bảo an sinh cho người lao động, nhất là lao động di cư và các thành viên gia đình họ. Qua đó, đảm bảo người lao động được hưởng đầy đủ các quyền lợi, chế độ, để dễ dàng thích ứng với yêu cầu chuyển đổi của nền kinh tế, lao động và việc làm dưới tác động của cách mạng công nghiệp 4.0”, ông Liệu nói.
Ở phần cuối Hội nghị, lần đầu tiên tại một kỳ họp các thành viên của ASSA cùng nhất trí thông qua văn kiện Tuyên bố chung thể hiện quan điểm, nhận thức chung, đồng thuận của Hiệp hội về mục tiêu và định hướng hợp tác an sinh xã hội trong khu vực.

Cũng trong ngày 19/9, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh đã tiếp nhận chức Chủ tịch ASSA nhiệm kỳ 2018-2019. Phát biểu nhậm chức Chủ tịch ASSA, đại diện BHXH Việt Nam mong muốn cùng các tổ chức thành viên tiếp tục chung tay, góp sức xây dựng ngôi nhà chung ASSA ngày càng vững chắc và lớn mạnh hơn nữa.

Bế mạc Hội nghị, bà Minh kêu gọi sự hợp tác, liên kết chặt chẽ và có hiệu quả của tất cả các tổ chức thành viên ASSA trong thời gian tới. Qua đó tạo nên sức mạnh cộng hưởng của cả Hiệp hội vì sự nghiệp an sinh xã hội bền vững, cùng phát triển hướng đến người dân, vì lợi ích của người dân, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.

Góc tư vấn Bạn đọc Đinh Thị Hoa (Hà Nội) hỏi: Tôi đi làm cách đây 10 năm và đã được tính thời gian đóng BHYT 5 năm liên tục từ 1/1/2015. Đến tháng 3/2018 tôi chuyển công tác từ Sơn La về Hà Nội, đơn vị mới cấp thẻ BHYT mới cho tôi nhưng lại ghi thời điểm đóng đủ 5 năm liên tục là 1/1/2023 (thẻ BHYT cũ của tôi và Sổ BHXH đã được yêu cầu nộp lại Sở LĐ-TB&XH Sơn La). Như vậy thời gian tính 5 năm liên tục trên thẻ BHYT của tôi có đúng không? Nếu không thủ tục giải quyết của tôi cần những gì và tới đâu giải quyết? Trả lời: Ngày 22/1/2018, BHXH Việt Nam có công văn 238/BHXH-CNTT về việc đổi thẻ BHYT sai sót thông tin về thời gian tham gia liên tục. Tại Điểm 1 Công văn có nêu: “BHXH tỉnh thực hiện việc đổi thẻ BHYT ngay trong ngày làm việc khi đơn vị quản lý đối tượng hoặc người tham gia BHYT đến làm thủ tục cấp đổi thẻ BHYT do sai thông tin về thời giant ham gia BHYT”. Trường hợp của bạn, thời gian tham gia BHYT liên tục bị ghi sai sót, bạn liên hệ với cơ quan BHXH nơi cấp thẻ để được hướng dẫn và đổi thẻ theo quy định. Chuyên gia Ánh Đào.

MỚI - NÓNG