Liên tiếp hai tuần gần đây, cả hai sàn CK dao động giảm với biên độ rất thấp, không vượt quá 1,5%/phiên. Ngay cả phiên cuối tuần qua (16.1) khi gói hỗ trợ kích cầu 17.000 tỉ đồng được Chính phủ thông qua, VN-Index cũng chỉ tăng được 2,11 điểm, tương đương 0,7%.
Lời giải cho vốn ngân hàng
Thông tin được mong chờ về gói kích cầu của Chính phủ rốt cục cũng có được thông tin cuối cùng: Khoản vốn 17.000 tỉ đồng sẽ được sử dụng chủ yếu dưới hình thức bù lãi suất (LS) cho các khoản vay vốn lưu động của DN phục vụ sản xuất.
Như vậy vấn đề mấu chốt của sự "lệch pha" giữa chính sách nới lỏng tiền tệ và xu hướng thắt chặt tín dụng của các NHTM đã tạm có lời giải.
Theo ông Dominic Scriven, GĐ Cty Dragon Capital, mâu thuẫn này xuất phát từ việc thay đổi chính sách tiền tệ quá nhanh, từ thắt chặt hồi đầu năm 2008 với đặc điểm là LS huy động tăng vọt sang nới lỏng gấp rút với việc liên tục giảm LS cơ bản. Do LS cơ bản quy định LS trần cho vay nên chênh lệch LS không bù được rủi ro và các NH có xu hướng thắt chặt cho vay - hoạt động trái ngược với mục tiêu nới lỏng tiền tệ.
Theo những thông tin được công bố cuối tuần qua, gói kích cầu 17.000 tỉ đồng có mấy điểm đáng chú ý: Thứ nhất, đối tượng hưởng lợi là DN vay vốn lưu động cho sản xuất. DN vay vốn NK hàng chưa thiết yếu, kinh doanh CK, tài chính, trả nợ... không được hưởng ưu đãi này.
Thứ hai, mức cấp bù LS là 4% trong thời hạn tối đa không quá 12 tháng. Mức cấp bù LS là một hình thức hỗ trợ LS cho DN. Chẳng hạn với mức LS cơ bản 8,5%, NH sẽ cho vay với mức trần 12,75% và giả định với mức LS đó NH mới có lãi trên cơ sở LS huy động đầu vào.
Tuy nhiên, do lượng vốn huy động LS cao còn nhiều trong khi lượng vốn huy động LS thấp ít nên NH ngại cho vay với LS trần bị quy định. Ngược lại, DN vay với LS trên 12% cũng gặp khó khăn vì bị áp lực cao trong sản xuất kinh doanh nên cũng ngại vay vốn. Với việc bù LS 4%, các DN thực tế sẽ chỉ phải vay vốn với LS 8,75% (lãi trả NH) còn ngân sách sẽ chuyển bù 4% LS cho NH.
Thứ ba, NH Phát triển VN sẽ có khoản vốn 200 tỉ đồng ban đầu cho quỹ bù đắp rủi ro bảo lãnh tín dụng. Cơ chế bảo lãnh tín dụng hướng tới DN có VĐL 20 tỉ đồng trở xuống và dưới 500 lao động. Sẽ không bảo lãnh tín dụng cho những ngành nghề như tư vấn, kinh doanh CK, vui chơi giải trí...
Mức bảo lãnh tối đa bằng 100% số nợ gốc và lãi phát sinh. Thời hạn bảo lãnh phù hợp với thời hạn cho vay và chu kỳ sản xuất kinh doanh. Phí bảo lãnh tối đa bằng 0,5%/năm/số tiền được bảo lãnh.
Tuy nhiên, hiện gói giải pháp trên vẫn phải chờ triển khai các quy định rõ ràng hơn sẽ được Bộ Tài chính, NHNN ban hành về đối tượng DN, cũng như các NHTM sẽ tham gia. Theo ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng Thư ký Hiệp hội NĐT tài chính, việc Chính phủ ra quyết sách hỗ trợ 17.000 tỉ đồng theo hình thức bù LS là hợp lý hơn việc hỗ trợ trực tiếp các dự án.
Về mặt chủ trương Chính phủ đã quyết nhưng cũng cần có quy định rõ ràng hơn, không nên bù LS một cách tràn lan vì có thể tiêu hết rất nhanh số tiền đó mà hiệu quả chưa chắc đã cao. Ý kiến này cho rằng nên hướng việc hỗ trợ đến các DN đang làm ăn hiệu quả và cần vốn.
Thị trường thận trọng
Thông tin về gói kích cầu 17.000 tỉ đồng được thị trường đón nhận cuối tuần qua với một sự lãnh đạm. VN-Index lần đầu tiên có mức tăng đáng để chú ý (2,11 điểm) sau 7 phiên lình sình theo hướng đi xuống. Cung cầu tiếp tục ở mức trung bình nhưng khối lượng gặp nhau về giá lại quá thấp: Người mua chưa sẵn sàng nâng giá cao hơn trong khi người bán không chịu bán rẻ.
Biến động tăng giá CP chủ yếu do lượng bán giá thấp giảm và đây là nguyên nhân của mức độ thanh khoản rất kém. Dường như thị trường đang phản ứng không giống như một số TTCK khác khi các gói hỗ trợ "tỉ đô" được đưa ra với mức dao động rất thấp.
Hiện tại có thể nói gói hỗ trợ 17.000 tỉ đồng vẫn chưa thực sự vận hành dù đã có hướng tháo gỡ khó khăn. Vấn đề còn lại là hiệu quả của gói hỗ trợ đó như thế nào và thị trường cần những yếu tố cụ thể có thể định lượng. Đây cũng là điều hợp lý vì việc mở rộng tín dụng, chính sách nới lỏng tiền tệ cùng với chính sách kích cầu được đưa ra sẽ có độ trễ nhất định.
Một yếu tố nữa là thị trường tiêu thụ được khai thông đến mức nào để DN có thể sử dụng hiệu quả của nguồn vốn. Bình luận của CTCK Euro Capital cho rằng, với những thông tin đến nay, phần nhiều nội dung của gói này liên quan đến "kích cung", trong khi bài toán hiện tại là gia tăng sức cầu của nền kinh tế.
CTCK Bản Việt cho rằng, TTCK trong quý I/2009 sẽ chịu ảnh hưởng nhiều hơn của kết quả kinh doanh 2008. Quý II mới là thời điểm tích lũy trong khi chờ các chuyển biến vĩ mô khi độ trễ của chính sách vào khoảng 6 tháng. Như vậy, trước mắt thị trường có thể sẽ phải chờ những quyết sách cụ thể để gói hỗ trợ trên đi vào vận hành trước khi bộc lộ xu hướng rõ ràng hơn.
Theo Nguyễn Hoàng
Lao Động
