Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia dự báo, trong 1 đến 2 tuần nữa, nhu cầu tiêu thụ điện của các hộ tiêu dùng tiếp tục tăng mạnh thì khả năng xấu nhất có thể thiếu 10 triệu kWh điện/ngày, tương đương với sản lượng điện của thành phố Hà Nội tiêu thụ trong một ngày. Trong trường hợp thiếu hụt điện năng thì trong một ngày sẽ có từ 3-5 triệu người trên địa bàn cả nước bị cắt điện 24/24 giờ.
Do hạn hán kéo dài, mực nước ở các hồ thủy điện xuống thấp khiến hệ thống chỉ có thể chạy cầm chừng. Riêng Nhà máy thủy điện Hòa Bình, đơn vị chiếm 23% công suất của hệ thống điện quốc gia, đã hoạt động cầm chừng từ một tháng nay với sản lượng từ 8-9 triệu kWh/ngày. Nếu như thời điểm này năm ngoái, lưu lượng nước đổ về hồ Hòa Bình đã là 1.500m3/giây thì đến ngày 24/4 lượng nước về hồ chỉ bằng 1/5 và mực nước hồ hiện chỉ cao hơn mực nước chết chưa đến 10m. Mức nước này chỉ duy trì hoạt động cho 7 trong tổng số 8 tổ máy và mỗi ngày mực nước trong hồ vẫn tiếp tục giảm từ 40-50cm mỗi ngày.
Không chỉ riêng thủy điện Hòa Bình, trên thực tế toàn bộ 10 nhà máy thủy điện khác trên địa bàn cả nước cũng đang phải cắt giảm công suất đến mức tối đa để không phải ngừng hoạt động trước khi những cơn mưa lớn đầu mùa kịp tới. Nếu như mọi năm, thủy điện cung cấp từ 35-40% tổng sản lượng điện tiêu thụ thì từ đầu năm đến nay, nguồn năng lượng tự nhiên này chỉ cấp được gần 21%.
Để bù đắp sản lượng điện thiếu hụt phải huy động từ các nguồn nhiên liệu giá cao khác là than, khí và dầu DO. Tuy nhiên, nguồn nhiên liệu giá cao này cũng không đủ. Để sản xuất điện theo nhu cầu sử dụng của các phụ tải, EVN cần 13,2 triệu m3 khí/ngày. Trong khi đó, Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam (PV) chỉ cung cấp được trên 10 triệu m3 khí/ngày. Chính vì vậy, EVN phải huy động các nguồn phát điện bằng dầu và mua ngoài với sản lượng 2,7 tỷ kWh, cao nhất từ trước đến nay để đảm bảo cung cấp điện.
Để bù đắp sản lượng điện thiếu hụt từ sản xuất thủy điện và khí, mỗi ngày EVN đã sử dụng khoảng 3 triệu m3 dầu DO. Loại dầu này lại mới tăng giá khiến cho giá thành sản xuất điện từ nguồn nhiên liệu này đội lên rất nhanh và gấp đôi giá bán điện sinh hoạt. Theo tính toán, từ đầu năm đến nay, chi phí sản xuất điện bằng nhiên liệu dầu của EVN đã tăng trên 200 tỷ đồng.
Ông Lâm Du Sơn, Phó Tổng Giám đốc EVN, cho rằng, với tình thế như hiện nay, không còn cách nào khác là người dân phải có ý thức sử dụng tiết kiệm điện. Cùng với một số giải pháp kỹ thuật, ngành điện sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tổ chức tuyên truyền đến mọi tổ chức, cá nhân thực hiện chủ trương tiết kiệm điện trong sinh hoạt, chống lãng phí điện trong quảng cáo và chiếu sáng.
