 |
| Xưởng dệt gấm cao cấp của Cty Dệt Thái Tuấn |
>> Bài 2: Doanh nghiệp bứt phá vượt chướng ngại vật
Thà một lần đau
Do đặc điểm của nhiều doanh nghiệp là Cty gia đình, có sự tham gia của người thân nên việc cải tổ là hết sức khó khăn.
Theo Trung tâm Nghiên cứu người tiêu dùng và doanh nghiệp, có 36,5% doanh nghiệp có vợ hoặc chồng hỗ trợ trong điều hành, trong đó phần lớn là các doanh nghiệp nhỏ có quy mô dưới 100 tỷ đồng và các Cty TNHH, doanh nghiệp tư nhân.
Nắm giữ tiền bạc, quản lý nhân viên và mua sắm nguyên vật liệu là 3 lĩnh vực chính mà chủ DN thường nhờ vợ (chồng) hỗ trợ.
Ông Nguyễn Lâm Viên - TGĐ Cty Vinamit cho biết, những DN có sự tham gia điều hành của người vợ thì việc cải tổ nhiều khi như một “cuộc nội chiến” gia đình, rất khổ tâm. Người này, người nọ là nhân viên thân tín của vợ nên muốn cũng không thể loại được, mà để thì không ổn.
Ông Thái Tuấn Chí – TGĐ Cty Dệt may Thái Tuấn bày tỏ nỗi khổ tâm khi phải xử lý cho nghỉ việc những người vốn là ân nhân của mình. “Một mặt tôi vẫn ghi ơn và đối xử có tình nghĩa với ân nhân; mặt khác vẫn phải giải quyết theo yêu cầu của công việc vì không có cách nào khác. Công tư phải rõ ràng”.
Bên bờ vực đổ vỡ
| "Doanh nghiệp Việt Nam hiện chưa chú trọng đúng mức các yếu tố kinh doanh trên nền tảng pháp luật. Khi gia nhập WTO, mọi nền tảng kinh doanh đều dựa trên nền tảng pháp luật. Tôi chưa thấy doanh nghiệp Việt Nam nào hiện nay, kể cả các tập đoàn lớn của Nhà nước, có luật sư riêng của Chủ tịch HĐQT hay TGĐ. Đầu tư cho chuyên gia pháp luật cũng giống như đầu tư cho phòng cháy chữa cháy, đầu tư mà không xài tới là tốt. Nhưng tiếc là chúng ta chưa thấy được điều này". TS Trần Du Lịch - Viện trưởng Viện Kinh tế TP Hồ Chí Minh |
Theo ông Trần Du Lịch, giai đoạn đầu sau khi tái cấu trúc các doanh nghiệp thường rơi vào tình trạng chững lại trong một thời gian, sản lượng giảm, có khi không có lợi nhuận.
Ví dụ các doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh hiện nay đang trong giai đoạn tái cấu trúc, đổi mới công nghệ, chuyển từ ngành thâm dụng lao động sang ngành thâm dụng vốn và công nghệ… nên chất lượng tăng trưởng giảm đáng kể. Phải mất một thời gian các doanh nghiệp mới bước vào giai đoạn mới, phát triển cao hơn.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Lâm Viên cảnh báo, nếu không vượt qua được giai đoạn giao thời, doanh nghiệp sẽ chững lại và bị đẩy tới bờ vực đổ vỡ.
“Xào xáo” trong nội bộ là tình trạng thường xảy ra tại các doanh nghiệp tiến hành đổi mới, tái cấu trúc vì mâu thuẫn quyền lợi. Bà Hòa Bình – GĐ Xí nghiệp Cầu Tre - cho biết có một doanh nghiệp trong ngành thực phẩm gặp phải những thất bại trong quá trình tái cấu trúc vì bố trí nhân lực không phù hợp gây xáo trộn lớn trong nội bộ.
Có nơi mâu thuẫn đến mức gay gắt khi những người cầm chịch không đủ khả năng kiểm soát, hoặc chưa dứt bỏ lề lối làm ăn cũ- điều hành theo sự thuận tiện, thiếu chuyên nghiệp. Cty Cổ phần sản xuất-dịch vụ-thương mại Đay Sài Gòn là một ví dụ điển hình.
Cty này vốn là doanh nghiệp nhà nước, được cổ phần hóa năm 2001 với vốn điều lệ 14 tỷ đồng. Trong đó vốn Nhà nước 10%, số còn lại là vốn của cán bộ nhân viên và cổ đông ngoài doanh nghiệp.
Sau một thời gian hoạt động, mâu thuẫn giữa cổ đông trong và ngoài doanh nghiệp phát sinh, mức độ ngày càng nghiêm trọng. Đỉnh điểm của sự mâu thuẫn là cuộc “đảo chính” giành quyền kiểm soát Cty của một số thành viên HĐQT diễn ra hồi tháng 5/2006.
Theo TS Lê Đăng Doanh- chuyên gia kinh tế cao cấp, đây là hậu quả của việc thiếu công khai minh bạch, nhất là trong quá trình mua bán cổ phần, định giá tài sản làm nảy sinh những thắc mắc, mâu thuẫn trong nội bộ.
Ông Doanh cũng lưu ý, vì thiếu công khai minh bạch nên có hơn 1.000 doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa, được đánh giá là đủ khả năng lên sàn giao dịch chứng khoán nhưng rất ít được ghi danh.
Bài 4: Lao động trẻ: Dấn thân vào “điểm nóng”
