Theo báo cáo của Bộ Y tế, 6 năm qua, bộ cùng BHXH Việt Nam triển khai quyết liệt các quy định mới của Luật BHYT nhằm đẩy nhanh lộ trình BHYT toàn dân. Cùng với đó, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 1167/QĐ-TTg điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện BHYT giai đoạn 2016- 2020.
Nhờ vậy, đến 31/12/2019, toàn quốc có 86 triệu người tham gia BHYT, đạt 100,7% kế hoạch Thủ tướng giao, tăng 2,41 triệu người so với năm 2018 và đã đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 89,3% dân số, vượt 1,2% so với Quyết định 1167. Nếu tính cả lực lượng vũ trang, cơ yếu tham gia BHYT, 63 tỉnh/thành phố đều đạt và vượt chỉ tiêu tỷ lệ bao phủ tại Quyết định 1167.
Báo cáo đánh giá cũng cho thấy, hiện vẫn còn khoảng trên 10% dân số chưa tham gia BHYT do những vướng mắc về chính sách pháp luật. Theo quy định của Luật BHYT thì BHYT là hình thức BH bắt buộc nhưng lại chưa có quy định, chế tài cụ thể đối với đối tượng tự đóng BHYT nếu họ không tham gia (HSSV, hộ gia đình).
Bên cạnh đó, đối tượng tham gia BHYT theo Nghị định 146/2018/NĐ-CP vẫn còn chồng chéo như: Người từ đủ 80 tuổi trở lên hưởng trợ cấp hằng tháng; NLĐ được cơ quan có thẩm quyền cử đi công tác nước ngoài chưa quy định cụ thể có phải tham gia BHYT; chưa có văn bản hướng dẫn việc thực hiện BHYT cho các đối tượng nạn nhân bị bom mìn, vật nổ sau chiến tranh và đối tượng HLV, VĐV thể thao.
Ngoài ra, việc lập danh sách của một số đối tượng tham gia BHYT do NSNN đóng và hỗ trợ đóng bị chậm, phải điều chỉnh thời hạn sử dụng ghi trên thẻ BHYT (gia hạn) do cơ quan có thẩm quyền ban hành chậm như: Danh sách các xã đặc biệt khó khăn (ĐBKK) vùng bãi ngang ven biển và hải đảo theo Quyết định 539/QĐ-TTg ngày 1/4/2013 của Thủ tướng; đối tượng người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn; người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế- xã hội ĐBKK; đối tượng người thuộc hộ gia đình nghèo; cựu chiến binh, thân nhân người có công với cách mạng, thân nhân liệt sỹ.
Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 5 Thông tư liên tịch 41/2014/TTLT-BYT-BTC thì “Đối với trẻ em dưới 6 tuổi, thời hạn sử dụng ghi trên thẻ BHYT kể từ ngày sinh đến ngày trẻ đủ 72 tháng tuổi. Trường hợp trẻ đủ 72 tháng tuổi mà chưa đến kỳ nhập học thì thời hạn sử dụng ghi trên thẻ BHYT đến ngày 30/9 của năm đó. Song cơ quan Tài chính một số địa phương chỉ thanh toán tiền đóng BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi kể từ ngày lập danh sách đến ngày trẻ đủ 72 tháng tuổi mà không thanh toán số tiền đóng BHYT từ ngày sinh đến ngày cơ quan có thẩm quyền lập danh sách.
Cùng với đó, dù Quyết định 1167 giao các địa phương chủ động ngân sách và huy động nguồn lực tập trung hỗ trợ 30% mức đóng BHYT còn lại của nhóm cận nghèo, nhưng hiện tại vẫn còn 17 tỉnh chưa thực hiện hỗ trợ nốt phần còn lại, trong đó có 5 tỉnh, thành phố không hỗ trợ (Bến Tre, Bình Định, Đà Nẵng, Quảng Bình, Thanh Hóa) nên tỉ lệ tham gia BHYT của nhóm này chưa đạt 100%.
Chính vì vậy, để phấn đấu đến hết năm 2020 có trên 90% dân số tham gia BHYT, Chính phủ xác định tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng KCB đáp ứng sự hài lòng của người bệnh BHYT. Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh tích cực, chủ động hơn nữa trong tổ chức thực hiện BHYT. Đẩy mạnh hỗ trợ các địa phương triển khai các giải pháp để mở rộng đối tượng tham gia, đăc biệt là các địa phương có tỷ lệ bao phủ BHYT thấp.
Ngoài ra, HĐND, UBND các tỉnh phải tăng cường giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT trên địa bàn; đưa chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHYT, tỷ lệ bao phủ BHYT vào chỉ tiêu phát triển kinh tế- xã hội hàng năm. Giao chỉ tiêu tham gia BHYT đến từng xã, gắn trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã, huyện trong việc phát triển đối tượng tham gia BHYT, lấy chỉ tiêu phát triển đối tượng làm chỉ tiêu xét thi đua khen thưởng hằng năm…
Báo cáo kết quả 6 năm (2015- 2020) thực hiện Nghị quyết 76, Bộ Y tế nhận định, các tỉnh có tỷ lệ bao phủ BHYT trên 90% dân số tập trung chủ yếu tại vùng Trung du, miền núi phía Bắc và một số tỉnh vùng đồng bằng (Điện Biên, Lào Cai, Sóc Trăng, Cao Bằng, Thái Nguyên, Lai Châu, Thừa Thiên- Huế, Trà Vinh, Quảng Nam). Một số tỉnh có tỷ lệ bao phủ BHYT thấp so với tỷ lệ bình quân chung cả nước là: Bạc Liêu, Bình Thuận, Tây Ninh, Vĩnh Long, An Giang, Kiên Giang, Bình Phước, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Tây Ninh.
