Hiện cả nước đã có gần 40 DN được cấp phép lắp ráp ô tô. Gần cuối năm 2004, Bộ Công nghiệp ban hành Quyết định (QĐ) 115/QĐ-BCN quy định tiêu chuẩn cho các nhà máy ô tô khi đưa vào hoạt động.
Mới đây, một cuộc kiểm tra toàn diện do Bộ Công nghiệp chủ trì được tiến hành và phát hiện chỉ có 13 DN đạt được tiêu chuẩn theo QĐ 115. Số còn lại nào là đầu tư chưa tới, nhà máy nằm trong khu dân cư buộc phải di dời, đang liên doanh liên kết, đang ở đất thuê của DN khác... Ngay cả trong 13 DN "đạt tiêu chuẩn" cũng có đến 7 DN còn đầu tư dở dang hoặc chưa đáp ứng được một số điều kiện của QĐ 115.
Sân chơi này quá sức các DN trong nước? Đúng vậy. Điều đó thể hiện ở chỗ các nhà máy lắp ráp ô tô nội địa hiện nay hầu như đều sử dụng công nghệ cấp thấp và lạc hậu xuất xứ từ Trung Quốc, một ít từ Hàn Quốc, Nga và Ukraine. Giá trị chuyển giao công nghệ rất thấp, chưa đến 2% tổng vốn đầu tư. Chỉ một số ít DN có hợp đồng chuyển giao công nghệ có giá trị, có ràng buộc trách nhiệm của các bên mua bán như Xí nghiệp Xuân Kiên, Công ty Trường Hải, Trường Sơn...
Theo Bộ Công nghiệp, tổng vốn đầu tư của gần 40 DN ô tô trong nước là 1.874 tỉ đồng (tính đến tháng 9/2005), trong đó 73% là vốn tư nhân. Con số này so với các liên doanh ô tô thì mới chỉ là... hạt cát! Chỉ tính riêng Công ty Ford, vốn đầu tư ban đầu đã là 102 triệu USD (khoảng 1.600 tỉ đồng), Toyota là 50 triệu USD... thì ngay cả DN ô tô đầu tư cao nhất trong nước là Xuân Kiên cũng mới chỉ bằng 1/5 (311 tỉ đồng). Chính vì vậy, các DN trong nước phải đi theo hướng riêng như lắp ráp các loại xe tải, xe đặc chủng, xe khách...
Được biết, Bộ Công nghiệp đang đề xuất với Chính phủ tạm đình chỉ hoạt động các DN chưa đạt tiêu chuẩn theo QĐ 115 cho đến khi nào DN đầu tư đạt yêu cầu.
Giá ô tô "second hand" nhập khẩu sẽ ra sao?
Tháng 1/2006, lượng ô tô của 11 thành viên VAMA bán ra tiếp tục sút giảm khi chỉ có 1.517 chiếc (tháng 1/2005 là 2.370 chiếc). Đây là tháng thứ 6 liên tục lượng xe tiêu thụ của các thành viên VAMA giảm.
Toyota đã "nổ phát súng" đầu tiên khi hạ giá hàng loạt sản phẩm từ 1.800 USD đến 2.800 USD từ 10.2. Công ty Vidamco chuyên sản xuất các loại xe GM Daewoo cũng giảm giá tới 1.500 USD đối với dòng xe Gentra; 1.700 USD đối với các dòng xe S và SX.
Động thái này xuất phát từ những diễn biến không thuận lợi của thị trường ô tô từ cuối năm ngoái, khi mà doanh số của tất cả các thành viên Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đều giảm trong 5 tháng liền từ tháng 8 đến tháng 12/2005.
Cho dù các nhà sản xuất đang giở hết “bài” như tung ra sản phẩm mới, chiết khấu hoa hồng cao hơn cho đại lý, khuyến mãi trúng thuởng... nhưng người tiêu dùng có vẻ như vẫn thờ ơ. Phần lớn người tiêu dùng đều không vội mua xe bởi không có lý gì khi nguồn cung dồi dào, nhu cầu mua xe thì thấp mà giá xe lại không giảm. Đặc biệt là thông tin Chính phủ cho phép các DN được nhập khẩu xe ô tô đã qua sử dụng trong vòng 5 năm tính từ ngày sản xuất đến ngày nhập khẩu.
Như vậy, chưa đầy 2 tháng nữa các loại ô tô đã qua sử dụng sẽ được nhập chính thức vào Việt Nam. Một người bạn ở Mỹ cho hay, anh vừa mua một chiếc Honda Accord đời 2000 với giá gần 10.000 USD. Tuy nhiên, theo anh đó là giá bán lẻ. Nhiều loại xe BMW, Toyota, Nissan, Honda... đã qua sử dụng bán theo các hợp đồng số lượng lớn giá rẻ hơn rất nhiều, chỉ vài ngàn USD/chiếc.
Theo mức thuế hiện hành, thuế nhập khẩu xe second hand bằng 150% so với thuế suất đối với xe mới (90%). Cộng thêm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế VAT và chi phí vận chuyển thì giá xe về đến Việt Nam dưới 15.000 USD. Đó là giá rất rẻ so với giá xe hiện nay.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, một chiếc Honda Accord đời 95 đã qua sử dụng có giá trên thị trường hiện nay khoảng 19.000 USD; Toyota Camry đời 87 giá trên dưới 10.000 USD còn các loại xe cũ "bèo" khác như KIA CD, Honda Civic đời 91, Nissan Bluebird... được chào bán khoảng trên 6.000 USD/chiếc.
Tại các salon auto ở TP.HCM không khí mua bán có vẻ trầm lắng do người tiêu dùng đang chờ đợi những thay đổi mới có lợi cho họ sắp tới. Một số chuyên gia trong lĩnh vực này nhận định: thời của nghịch lý "giá ô tô cứ liên tục tăng; khách hàng cứ liên tục xếp hàng mua" đã qua. Giá ô tô từ giờ trở đi chỉ có giảm.
Theo Thanh Niên
