> Ngành Chăn nuôi mất sân nhà
> C.P có chịu sẻ phần cho người nuôi?
 |
| Nông dân vất vả với con cá con tôm, nhưng cuộc sống còn nhiều khó khăn Ảnh: T.N.A. |
Theo tính toán của Tổng cục Thủy sản, năm 2011, sản lượng thức ăn cho cá tra là 2,04 triệu tấn, thức ăn cho tôm khoảng 0,65 triệu tấn, thức ăn cho các đối tượng khác là 1,8 triệu tấn. 80% thị phần thức ăn chăn nuôi đang do các công ty có yếu tố nước ngoài kiểm soát.
Tại Cty Uni - President, thức ăn dành cho tôm chiếm 30-35% thị phần, thức ăn cho cá da trơn chiếm 10% thị phần. Ngoài 3 nhà máy sản xuất thức ăn với sản lượng 300.000 tấn/năm, họ còn đầu tư 20 triệu USD xây dựng nhà máy ở Quảng Nam với công suất 100.000 tấn/năm. Công ty Grobest, 8 tháng đầu năm nay cũng cung ứng 78.000 tấn thức ăn cho tôm.
Công ty C.P Việt Nam là thành viên của C.P Thái Lan, 100% vốn nước ngoài, cũng có 4 nhà máy tại Việt Nam và đang dự kiến xây dựng thêm 6 nhà máy mới từ nay tới cuối năm 2014. Công ty Tongwei Việt Nam, thuộc tập đoàn Tongway Trung Quốc, tháng 5-2011 vừa qua đã khánh thành nhà máy thức ăn thủy sản tại Tiền Giang trên diện tích 70.000m2 với công suất 300.000 tấn/năm… Các công ty có yếu tố nước ngoài cũng hoàn toàn chủ động nhập nguyên liệu đầu vào.
Từ năm 2008 đến 2011, các cơ quan chức năng đã kiểm tra 367 mẫu thức ăn thủy sản và kết quả có 74 mẫu (chiếm 20%) không đạt chất lượng về chỉ tiêu protein như công bố. Khi thức ăn có hàm lượng protein không đủ, các loài thủy sản sẽ còi cọc, khiến nông dân buộc phải cho tôm, cá ăn một lượng thức ăn nhiều hơn. Như vậy chi phí thức ăn ngày càng là gánh nặng với nông dân.
Phát biểu tại TPHCM ngày 6-12 trong hội nghị bàn giải pháp nâng cao chất lượng, giảm giá thành thức ăn…, Tổng thư ký Hội Nghề cá Việt Nam, ông Trần Cao Mưu nói: “Từ đầu năm đến nay, giá thức ăn thủy sản đã tăng 7 lần, mỗi lần 200-300đ/kg. Giá thức ăn tăng so với đầu năm là 35%”.
Ông Nguyễn Văn Nhiệm, Chủ tịch Hiệp hội tôm Mỹ Thanh (Sóc Trăng) nói: “Người nuôi tôm đang gặp rất nhiều khó khăn. Các công ty kinh doanh thức ăn nói rằng giá tôm bán ra cao hơn những năm trước, nhưng thực tế đa phần sổ đỏ của dân đã cầm cố trong ngân hàng”.
Do sản xuất không có lãi, nhiều nông dân các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang bỏ ao. Diện tích nuôi cá tra ở An Giang chỉ còn 1.000 ha, giảm một nửa so với năm ngoái. Tại Đồng Tháp, diện tích nuôi cá tra của các doanh nghiệp chiếm 70%, các trang trại và hộ nông dân thì đang dần chuyển sang nghề khác do không còn vốn để chạy đua.
Nông dân mua thức ăn qua các đại lý nên họ phải trả thêm khoản phụ trội lên tới 20%. Một cán bộ Tổng cục Thủy sản, cho biết: “Đại lý không chỉ bán đắt mà còn chi phối đến chất lượng. Hàng cùng thương hiệu nhưng chất lượng tại công ty và chất lượng tại đại lý có khi không giống nhau”. Một cán bộ của công ty thức ăn thủy sản nước ngoài tiết lộ: “Thực chất, công ty thức ăn thủy sản chỉ tập trung săn sóc các khách hàng là những doanh nghiệp có diện tích ao lớn, do vậy người nông dân mới bị thiệt thòi như hiện nay”.
Phát biểu với Tiền Phong bên lề hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Thị Xuân Thu cho rằng, việc các doanh nghiệp nước ngoài đẩy giá thức ăn thủy sản lên cao là khó chấp nhận, bởi các doanh nghiệp nước ngoài không chịu ảnh hưởng nhiều từ việc giá USD tăng, thậm chí nguồn vốn họ đưa từ nước ngoài vào cũng có lãi suất thấp hơn rất nhiều so với các doanh nghiệp Việt Nam.
Đại diện Bộ Công Thương cho biết: “Khó áp dụng bình ổn giá trong lĩnh vực thức ăn thủy sản, do thị phần này đa số đang thuộc về công ty nước ngoài”.
