 |
| Giá ô tô hợp lý đang còn là mơ ước của nhiều người Việt Nam |
Trong điều kiện thuế nhập khẩu (NK) đã giảm trung bình từ 80% xuống còn 70%, đến hôm nay mặt bằng chung giá ôtô do các liên doanh sản xuất vẫn chưa hạ. Trong khi hầu hết các nhà nhập khẩu đã giảm giá bán các loại xe NK (cả cũ lẫn mới) thì chỉ có một liên doanh Mercedes-Benz tuyên bố giảm giá từ 3.000 đến 10.000 USD/chiếc cho vài loại xe mà nhiều người cho rằng sắp lạc mốt và bị cạnh tranh trực tiếp bởi các dòng xe cao cấp “ngang phân” như BMW, Lexus...
Theo các nhà sản xuất thì việc giảm thuế xe NK chưa ảnh hưởng gì đến chi phí sản xuất xe trong nước đang còn cao. Vả lại, trong khi lượng cung chưa đủ cầu thì không việc gì phải hạ giá. Nhiều chuyên gia dự báo, sớm cũng phải cuối năm nay mới có thêm một số xe liên doanh hạ giá, và nếu có hạ cũng chỉ ở một số loại ít người mua mà thôi.
Cũng nhìn nhận rằng việc giảm giá xe không liên quan trực tiếp việc giảm thuế NK, nhưng GS-TS Phan Đăng Tuất (Viện trưởng Nghiên cứu chiến lược phát triển công nghiệp) nhấn mạnh cần phải có sự cạnh tranh mạnh hơn nữa thì người tiêu dùng mới có nhiều hy vọng giá xe hạ đáng kể.
Dẫn kinh nghiệm một số nước, trong một số thời điểm, thuế NK giảm mà giá xe thậm chí còn tăng bởi thuế không phải yếu tố duy nhất quyết định giá, ông Tuất cho rằng vấn đề cốt yếu là phải phát triển mạnh mẽ và hợp lý ngành công nghiệp ôtô.
Thuế đã hợp lý chưa?
Để phát triển ngành công nghiệp ôtô, phụ thuộc rất nhiều yếu tố, trong đó thuế chỉ là một biện pháp hỗ trợ. Thời gian vừa qua, với việc giảm dần thuế suất NK đối với ôtô nguyên chiếc, giá bán xe trong nước đã hạ từ 5 đến 20%, nguồn cung ngày càng phong phú hơn; việc chuyển đổi cách tính thuế từ bộ linh kiện sang từng linh kiện đã góp phần tăng cường tỷ lệ nội địa hóa, có góp phần giảm giá bán xe.
Tuy nhiên, theo ông Hà Huy Tuấn - vụ trưởng Chính sách thuế (Bộ TC) thì các quy định thuế suất NK đó đến nay cũng bộc lộ nhiều bất cập trước yêu cầu hội nhập, không khuyến khích được việc sản xuất phụ tùng trong nước, mà việc phát triển ngành sản xuất phụ tùng lại đang là hướng khả thi nhất của ta hiện nay. Bên cạnh đó, việc bảo hộ quá mức đối với ngành sản xuất ôtô cũng dễ làm cho giá bán ôtô trong nước quá cao, tạo sức ỳ cho các doanh nghiệp này.
Nỗi buồn “Autotex” và ước muốn “tiền ít thịt nhiều”
“Autotex” (Ngành công nghiệp may vá ôtô) là cái tên khôi hài mà một số người đặt cho ngành công nghiệp ôtô VN hiện nay. Trong kinh tế thị trường, ngày càng rõ ngành công nghiệp ôtô là ngành kinh tế-xã hội, thu hút rất nhiều ngành khác, cần rất nhiều lao động và liên quan mọi người, chứ không đơn thuần là ngành kỹ thuật cơ khí.
Theo GS-TS Phan Đăng Tuất, chúng ta cần và có thể học những kinh nghiệm thành công của Thái Lan. Xu thế chung, các hãng sản xuất ôtô liên kết, co cụm lại với nhau, đồng thời phân nhánh chuyên sâu từng lĩnh vực. Việt Nam trước mắt chỉ nên tập trung sản xuất phụ tùng. Trong các loại ôtô, chỉ nên tập trung phát triển sản xuất xe buýt, xe tải, xe chuyên dụng, vì phù hợp với năng lực của ta.
Trong sản xuất, cần chú trọng nhất là độ an toàn và chất lượng cao, còn yếu tố giá rẻ và tiêu thụ ít xăng cũng quan trọng nhưng phải đặt xuống hàng thứ hai, thứ ba.
Nói như ông Đinh Văn Đính, đại diện Tập đoàn Than&Khoáng sản Việt Nam, để ngành công nghiệp ôtô phát triển được, cũng có nghĩa để mặt bằng giá ôtô ở mức chấp nhận được, Chính phủ cần kiên quyết chủ trì thực hiện các chính sách đồng bộ, áp dụng với mọi ngành liên quan; chính sách khuyến khích nhập xe chất lượng thấp sẽ chỉ tăng cường tâm lý sản xuất kiểu “mì ăn liền”, để không lâu sau lượng xe to lớn nhập về sẽ biến thành đống sắt vụn khổng lồ.
Trở lại vấn đề giá bán và quan hệ của nó với việc giảm thuế NK, ông Ngô Văn Trụ, Phó vụ trưởng Cơ khí - luyện kim - hoá chất (Bộ Công Thương) cũng cho rằng, do kế hoạch và giá NK linh kiện của các doanh nghiệp sản xuất phải theo từng năm nên trước mắt không thể hy vọng mặt bằng giá chung giảm.
Tuy nhiên, đa số những người dự hội thảo vẫn cho rằng việc giá ôtô trong nước hiện cao gấp 2-3 lần so với giá ở nhiều nước là không thể chấp nhận, vì như thế cũng đồng nghĩa với việc chúng ta còn lâu mới phát triển được ngành sản xuất linh kiện đủ mạnh, và người tiêu dùng còn lâu mới được mua ôtô với giá phải chăng mà lại an toàn cao, chất lượng tốt.
