Gần giống hình thức chuyển giá
Bà Trương Thị Việt Hương, Kiểm toán trưởng khu vực 4 (KTNN), đơn vị trực tiếp kiểm toán tại Sabeco niên độ 2013, cho biết, thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là đánh vào khâu sản xuất và xác định giá bán ra cuối cùng của khâu sản xuất. Tuy nhiên, mô hình tổ chức sản xuất của Sabeco hiện nay là thành lập Cty TNHH Một thành viên Thương mại Sài Gòn Sabeco để tiêu thụ các sản phẩm. Mô hình này là 100% vốn của công ty mẹ. Sau đó, Cty TNHH Một thành viên Thương mại Sài Gòn Sabeco thành lập các công ty con hoặc liên kết với các công ty có vốn Nhà nước chiếm hơn 90% của công ty này. Có 10 công ty như vậy, sau đó lại bán sản phẩm cho đại lý cấp 1.
“Với mô hình sản xuất kinh doanh như vậy, chúng tôi xác định Sabeco quyết định từ khâu nguyên liệu đầu vào, giá bán ra và kể cả phần bán cho đại lý cấp 1, kể cả bán tại đại lý cấp 1 thì công ty mẹ cũng quyết định về giá bán ra và lợi nhuận cuối cùng của các công ty đều được chuyển về cho Sabeco. Do đó, KTNN xác định khâu cuối cùng là ở các công ty thương mại khu vực trước khi bán ra cho các đại lý và chúng tôi truy thu thuế chỗ đó”, bà Hương nói. Bà cho biết, cơ sở tính thuế được áp theo thông tư 05 của Bộ Tài chính hướng dẫn Luật TTĐB.
Kiểm toán trưởng khu vực 4 khẳng định, Sabeco phải thực hiện kết luận của KTNN. Phó Tổng KTNN Cao Tấn Khổng cũng khẳng định, cách thức giải quyết tại Sabeco đã nhận được sự thống nhất của Bộ Tài chính. Bộ Tài chính đã soạn thảo một nghị định trình Chính phủ để bịt lỗ hổng về thuế TTĐB như trường hợp của Sabeco.
Về ý kiến cho rằng, ngoài Sabeco đang có nhiều doanh nghiệp khác cũng có mô hình hoạt động tương tự, vậy thời gian tới có thực hiện kiểm toán đối với những đơn vị đó hay không, bà Trương Thị Việt Hương nói rằng, phát hiện vi phạm ở đâu thì kiến nghị xử lý chỗ đó, các nơi khác có thể sẽ rà soát. Bà Hương cho rằng, đây là một lỗ hổng trong chính sách pháp luật và các hiện tượng như Sabeco gần giống với hình thức chuyển giá mà dư luận đã nêu thời gian qua. Tuy nhiên, trong vụ việc ở Sabeco, do lợi nhuận chảy về công ty mẹ nên không coi đó là chuyển giá.
Trao đổi với báo chí về kết luận của KTNN ở Sabeco có phù hợp với Luật Thuế TTĐB (Quốc hội ban hành năm 2008) hay không, ông Đinh Văn Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, cho rằng, các văn bản của Chính phủ về hướng dẫn thực hiện Luật Thuế TTĐB là đúng quy định. “Nếu tôi không nhầm thì trước đây tại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản cũng xảy ra vụ việc tương tự, khi các đơn vị trong Tập đoàn bán than cho nhau và cuối cùng bị truy thu thuế”, ông Nhã nói.
Xem xét kiểm toán giá điện
Trả lời câu hỏi của báo chí về tình trạng giá điện thời gian qua tăng cao, gây bức xúc trong dư luận thì thời gian tới KTNN có kiểm toán để làm rõ hay không, đại diện KTNN cho biết: “Dựa trên các nhiệm vụ được giao và cơ sở thông tin thu thập được, chúng tôi đang xây dựng kế hoạch kiểm toán năm 2016 để đưa vào kiểm toán những nội dung liên quan tới cách tính giá điện”.
Ông Đào Văn Dũng, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp (KTNN), cho biết, hiện KTNN bắt đầu xây dựng kế hoạch kiểm toán năm 2016. Một trong các tiêu chí lựa chọn để kiểm toán là các vấn đề được dư luận xã hội quan tâm. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là một tiêu chí để xem xét, chứ không phải là tiêu chí quyết định. “Kế hoạch kiểm toán năm 2016 sẽ được chốt vào cuối năm 2015 và đây là những vấn đề mà dư luận quan tâm, như giá điện cũng sẽ được chúng tôi lưu tâm tới”, ông Dũng nói.
Đối với kết quả kiểm toán giá xăng dầu, KTNN cho biết, hầu hết các đầu mối nhập khẩu xăng dầu chưa tuân thủ đầy đủ quy định tại Nghị định 84 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu. Một số doanh nghiệp quy định giá bán lẻ Vùng 2 cao hơn giá Vùng 1 và cao hơn mức giá bán lẻ được quy định tại các văn bản điều hành của Liên bộ Công thương - Tài chính. Đặc biệt, trong năm 2011, chính sách điều hành giá bán xăng dầu và các quyết định trích, sử dụng Quỹ bình ổn chưa phù hợp, không đảm bảo mục tiêu bình ổn giá, làm chỉ số giá tiêu dùng tăng cao, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống an sinh xã hội…
