Chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) của Lai Châu theo báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố cuối tháng 3/2016 đứng thứ 61/63 tỉnh thành. Hội nghị xúc tiến đầu tư lớn ngày 27/4 tới, có sự tham gia của Thủ tướng Chính phủ chứng tỏ nỗ lực mới của tỉnh Lai Châu trong xúc tiến đầu tư.
Trong các lĩnh vực kêu gọi và xúc tiến đầu tư, thuỷ điện rất được quan tâm bởi Lai Châu là vùng trọng điểm của các dự án thủy điện: Đảm bảo nhu cầu điện năng của đất nước và là mũi nhọn trong phát triển kinh tế của tỉnh. Tuy vậy, không phải doanh nghiệp nào cũng có cơ hội tiếp cận, đầu tư vào lĩnh vực này.
Lai Châu có 62 dự án thuỷ điện lớn nhỏ, tổng công suất thiết kế được đặt ra 682,31 MW. Điều này có trong Quyết định số 2254 của Bộ Công thương phê duyệt “Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Lai Châu giai đoạn 2011-2015 xét đến năm 2020”.
Sau nỗ lực kêu gọi và xúc tiến đầu tư theo Quy hoạch đã được Bộ Công thương phê duyệt ngày 3/5/2012, tỉnh Lai Châu cấp phép 17/62 dự án cho tập đoàn Hưng Hải. Đáng nói là 17 dự án này đều là những dự án thuỷ điện có công suất lớn, chiếm tới 75% tổng công suất 682,31 MW nêu trong quy hoạch.
Tuy nhiên, trong số 17 dự án được cấp phép với tổng công suất lên đến 512 MW, tập đoàn này chỉ cho vận hành được một dự án Nậm Na 2, đang thi công 5 dự án khác. Việc chậm trễ này đã dẫn tới Quyết định 1066 ngày 25/9/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu, thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư 5 dự án đã phê duyệt cho Hưng Hải do không được triển khai thực hiện, chậm tiến độ 12 tháng so với tiến độ đăng ký. Hưng Hải lý giải sự chậm trễ này do “nhà nước chậm đầu tư xây dựng hệ thống đường dây đấu nối”.
Việc tạo điều kiện cho một doanh nghiệp được thành lập tại tỉnh Lai Châu, có đóng góp vào sự phát triển của địa phương đáng ghi nhận, tuy nhiên sự ưu ái dành phần lớn công suất cho một doanh nghiệp chiến lược đặt ra nhiều câu hỏi lớn.
Liệu một doanh nghiệp duy nhất có đủ năng lực tài chính và kỹ thuật để thực thi một loạt các dự án lớn như vậy? Được biết cần ít nhất 30 tỷ đồng để sản xuất ra 1 MW. Với hơn 500 MW được cấp phép, doanh nghiệp cần khoảng 15.000 tỷ đồng, trong đó vốn tự có của doanh nghiêp phải đạt 30%, xấp xỉ 4.500 tỷ đồng. Một doanh nghiệp tư nhân duy nhất có đủ năng lực tài chính để đáp ứng con số không nhỏ này?
Chỉ số năng lực cạnh tranh thấp đặt thách thức cho tỉnh Lai Châu trong mở rộng cơ hội bình đẳng cho các doanh nghiệp khác, trong và ngoài tỉnh. Hội nghị xúc tiền đầu tư lớn kia liệu còn ý nghĩa không nếu tiêu chí bình đẳng không được xem trọng? Với nỗ lực thu hút mạnh hơn đầu tư tư nhân, đặc biệt vào các ngành mũi nhọn, Lai Châu cần xác định rằng bình đẳng cơ hội là điều kiện tiên quyết. Điều này không riêng Lai Châu vấp phải. Sự kiện sắp tới là cơ hội lớn để Lai Châu tạo ra sân chơi cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy kinh tế phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn.
