Bài toán đặt ra
Ai đã từng tới các tỉnh miền núi phía Bắc như Hà Giang, Lào Cai chắc đều đã được nghe câu chuyện về đồng bào người Dao và những bài thuốc, vị thuốc quý lưu truyền từ đời này qua đời khác. Ví như bài thuốc tắm trứ danh làm từ hàng chục loại cây rừng với tác dụng lưu thông khí huyết, loại bỏ độc tố cơ thể mà chỉ những phụ nữ người Dao mới biết đầy đủ công thức, đang được quảng cáo khắp nơi ở thị trấn du lịch Sapa. Cùng với tốc độ công nghiệp hóa và sự phát triển nhanh chóng của du lịch, người dân phố thị dễ dàng có cơ hội tiếp cận với những cách chăm sóc sức khỏe dân gian độc đáo từ các vùng miền và những người dân vùng sâu, vùng xa cũng có cơ hội kiếm thêm thu nhập từ những tri thức truyền thống đó.
Thế nhưng, có rất nhiều nguy cơ tiềm ẩn đằng sau mối quan hệ cung cầu này. Đó là tình trạng người dân do thấy mối lợi trước mặt mà khai thác tận diệt dẫn đến suy kiệt dự trữ của các loài cây thuốc quý, đó là tình trạng chảy máu tài nguyên khi các thương lái đến tìm mua từ người dân với giá rẻ mạt rồi bán qua biên giới. Và xa hơn nữa, đó là khi những người hiện nắm giữ những tri thức truyền thống không còn, sẽ không còn ai biết đầy đủ những bài thuốc gia truyền, không còn ai biết tìm và phân biệt chính xác các cây thuốc giữa hàng trăm hàng nghìn cỏ cây hoa lá. Như vậy thì không chỉ tài nguyên thiên nhiên mà cả tài nguyên tri thức của chúng ta sẽ bị đe dọa. Vậy đâu là lời giải cho bài toán tiềm năng dược liệu Việt?
Đi tìm lời giải
Hiểu được rằng người dân sẽ chỉ bảo tồn tài nguyên khi nguồn thu nhập của họ được đảm bảo, hay nói cách khác là họ có được lợi ích từ tài nguyên đó, tiêu chuẩn BioTrade ra đời dựa trên nguyên tắc khai thác bền vững tài nguyên, tạo ra các mô hình kinh tế công bằng và bền vững. Khi được đưa vào thực hiện tại Việt Nam, dự án BioTrade kết hợp cùng một số doanh nghiệp tiêu biểu trong lĩnh vực đông dược để cũng phát triển các vùng trồng và khai thác dược liệu đạt tiêu chuẩn quốc tế, trước hết là các tiêu chuẩn cho canh tác sạch an toàn như GACP-WHO, Hữu cơ. Người nông dân tại các vùng trồng này được tập huấn về kĩ thuật, hỗ trợ về giống, vật tư cũng như được bao tiêu sản phẩm khi kí kết hợp đồng cung cấp với doanh nghiệp. So với thu nhập từ trồng lúa, ngô, thu nhập từ trồng dược liệu cao gấp 3 -4 lần khiến người nông dân yên tâm về đời sống, họ tự ý thức được cần phải bảo tồn nguồn tài nguyên, bảo vệ môi trường để duy trì được thu nhập.
Được sự hỗ trợ tài chính từ Liên minh châu Âu, BioTrade đã hợp tác được với 12 doanh nghiệp, chiếm 80% thị phần thị trường thảo dược trong nước. Các doanh nghiệp này khi tham gia vào dự án, thay vì phải nhập dược liệu với nguồn cung và chất lượng không đảm bảo, đã xây dựng được vùng nguyên liệu riêng ổn định cả về sản lượng và chất lượng. Thêm vào đó, dự án cũng hỗ trợ các doanh nghiệp mở rộng thị trường, truyền thông nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về thuốc đông dược thuần Việt, sạch và chuẩn hóa cũng như hỗ trợ xuất khẩu, đảm bảo đầu ra cho sản xuất.
 |
Sản xuất trà thảo dược trong nhà máy
Với sự tác động của BioTrade từ đầu đến cuối chuỗi giá trị dược liệu, người tiêu dùng đã có thêm lựa chọn với các sản phẩm chăm sóc sức khỏe tự nhiên và an toàn. Số sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn của BioTrade đã đạt gần 70 sản phẩm. Để giúp người tiêu dùng dễ nhận biết, trong thời gian tới, các sản phẩm này sẽ được gắn nhãn BioTrade khi đưa ra thị trường, nâng cao khả năng cạnh tranh và khích lệ các doanh nghiệp khác tham gia áp dụng. Với những tín hiệu đáng mừng trong ngành dược liệu hiện nay, chúng ta có thể lạc quan về tương lai khi Việt Nam trở thành một nhà cung cấp các sản phẩm thảo dược được quốc tế công nhận, tận dụng lợi thế sẵn có để làm giàu bền vững trên chính tài nguyên của mình.
Để biết chi tiết về các doanh nghiệp và sản phẩm đang áp dụng tiêu chuẩn Biotrade, vui lòng truy cập Cổng thông tin BioTrade Việt Nam tại www.biotrade.com.vn hoặc fanpage chính thức BioTrade – Tốt tự nhiên.
