Lo ngại chất lượng bánh “handmade”, nhập lậu

Hậu kiểm có đảm bảo chất lượng?

Theo báo cáo của các địa phương, thực hiện cơ chế quản lý thực phẩm chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, số cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu năm nay có xu hướng tăng lên do thủ tục hành chính để được sản xuất, kinh doanh thực phẩm đã nhanh gọn. 

Doanh nghiệp, cơ sở được tự công bố và tự chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm. Bà Đỗ Thị Phúc, chủ cơ sở bánh trung thu Thanh Phúc, phường Trung Tự, quận Đống Đa, Hà Nội, cho biết: “Chúng tôi tự công bố. Trong bánh có thành phần gì thì chúng tôi tự chịu trách nhiệm, tự xét nghiệm bánh dẻo, bánh nướng thập cẩm và bánh dẻo, bánh nướng đậu xanh và cả nguồn nước sản xuất. Nếu đạt tiêu chuẩn mới sản xuất. Thủ tục hành chính không nhiều nên chúng tôi rất thuận lợi”.

Bánh trung thu nằm trong số 90% sản phẩm được tự công bố chất lượng nên chủ cơ sở chỉ cần xét nghiệm mẫu nước và mẫu thực phẩm với kết quả đảm bảo an toàn là có thể đi vào hoạt động. Nhiều cơ sở trước đây chuyên sản xuất bánh mì, bánh ngọt, nay cũng chuyển sang cả mặt hàng bánh trung thu. Tuy nhiên, chất lượng sản phẩm có thực chất hay không, phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động thanh tra, hậu kiểm của cơ quan chức năng và sự giám sát của người dân. 

Thực tế kiểm tra của các đoàn liên ngành cho thấy, tỷ lệ vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm trong dịp Trung thu có xu hướng tăng. Chỉ riêng tại quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), qua kiểm tra hơn 100 cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu và dịch vụ ăn uống trong 1 tháng qua, đã phát hiện và xử phạt 27 cơ sở vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm.

Tỷ lệ vi phạm chiếm tới gần 30%. Ngoài việc xử phạt hành chính 65 triệu đồng, quận Hai Bà Trưng đã tiêu hủy hơn 1.700 chiếc bánh nướng và nhiều loại thực phẩm khác không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Ông Trần Ngọc Tụ, Chi cục trưởng Chi cục An toàn thực phẩm thành phố Hà Nội, cho biết: “Cơ quan quản lý đang bám sát thực tế, tăng cường đi kiểm tra các cơ sở, đặc biệt là những cơ sở có cung ứng nguyên liệu cho bánh trung thu. Chúng tôi đã lấy mẫu bánh trung thu để kiểm nghiệm”.

Nhiều lo ngại

Những năm gần đây, bánh trung thu tự làm (handmade) xuất hiện và thu hút đông đảo người tiêu dùng vì mẫu mã bắt mắt. Mạng xã hội trở thành mảnh đất màu mỡ cho sản phẩm này đến gần hơn với người dùng. Tuy nhiên, phần lớn bánh trung thu “handmade” được bán trên thị trường hiện nay đều không ghi rõ ngày sản xuất và hạn sử dụng.

Đặc biệt, với thông điệp “Bánh được làm từ nguyên liệu tự nhiên, không chất bảo quản hay phụ phẩm công nghiệp, số lượng có hạn, đã có người đặt mua hết” đánh đúng tâm lý các bà nội trợ nên bán được số lượng không nhỏ.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia chuyên ngành thực phẩm, bánh trung thu “handmade” dù được làm theo phương pháp thủ công truyền thống, nhưng nếu không tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc sẽ rất khó đảm bảo an toàn vệ sinh một cách toàn diện. Đó là chưa kể nhiều nguyên phụ liệu làm bánh, quy trình làm bánh hoàn toàn không được kiểm soát và giám sát bởi một cơ quan hay tổ chức nào.

Trong khi việc kiểm soát bánh trung thu sản xuất trong nước còn gặp nhiều khó khăn thì bánh trung thu nhập lậu lại xuất hiện tràn lan. Chỉ trong hơn 1 tuần qua, Đội Quản lý thị trường số 1, thành phố Hà Nội thu giữ và tiêu hủy gần 2.000 chiếc bánh trung thu nhập lậu và nhiều thực phẩm không rõ nguồn gốc khác.

Ông Kiều Đình Tuấn, Đội phó Đội Quản lý thị trường số 1, cho biết: “Ngày 26/8, kiểm tra đột xuất với điểm kiểm tra hàng hóa tại 789 đường Giải Phóng, Hà Nội, phát hiện 860 chiếc bánh nướng, bánh trứng chảy các loại, 330kg thịt động vật tươi sống, hơn 5.000 chiếc bánh các loại, 350 gói chân gà đã qua chế biến, bước đầu xác định do Trung Quốc sản xuất, không có hóa đơn chứng từ.