Đó là vấn đề hóc búa được đặt ra tại hội nghị điều hành xuất khẩu gạo diễn ra chiều qua (9-7) tại TPHCM với sự tham dự của lãnh đạo các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
 |
| Ảnh minh họa. |
Cuối tháng 6 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định (số 993/QĐ-TTg) chỉ đạo việc mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo vụ hè thu, thời hạn thu mua từ 15-7 đến 15-9-2010. Theo đó, ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay mua lúa gạo tạm trữ, thời gian tạm trữ được hỗ trợ tối đa 4 tháng, kể từ 15-7.
Quyết định cũng yêu cầu các DN mua lúa gạo tạm trữ theo cơ chế thị trường, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả kinh doanh. Yêu cầu này khiến tổ điều hành thị trường trong nước lẫn Hiệp hội DN và lãnh đạo các địa phương hết sức lung túng.
Hiện giá lúa thị trường ở mức dưới 3.000 đồng/kg. Nếu phải bán theo giá này, nông dân sẽ lỗ, nhưng nếu mua cao hơn thì DN không thể, nhất là khi DN được quyền tự quyết mua theo giá thị trường. Theo lãnh đạo các tỉnh, các địa phương không dám công bố giá thu mua.
Vì rằng, nếu công bố giá nhưng DN không mua đến mức giá đó thì khi người dân thắc mắc sẽ không thể trả lời được. Lãnh đạo các tỉnh cũng đề nghị, nên thu mua tạm trữ hết lúa hàng hóa trong dân chứ không dừng lại con số 1 triệu tấn.
“Phải có giá sàn để không gây khó cho nông dân lẫn DN”- ông Nguyễn Thanh Bế - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu đề nghị. Ông Nguyễn Trung Hiếu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cũng nhất trí với quan điểm này và nói: “Nếu Chính phủ vì mục đích hỗ trợ nông dân thì nên đưa ra giá sàn để đảm bảo người dân không có lãi thì vẫn đủ bù đắp các chi phí sản xuất hợp lý để tái đầu tư cho vụ sau”.
Với tư cách thường trực Tổ điều hành thị trường trong nước, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên cũng lấy làm lúng túng. Ông tạm “gút”: Sẽ bắt đầu tổ chức thu mua 1 triệu tấn gạo ngay trong ngày mai (tức hôm nay, ngày 10-7).
Theo đề nghị của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, có 48 DN thành viên của Hiệp hội tham gia mua tạm trữ. Ông Biên cũng cho biết trong lúc tình hình căng thẳng, sẽ không đề cập đến việc đảm bảo lợi nhuận 30% cho nông dân, song yêu cầu DN mua lúa hàng hóa không dưới 3.500 đồng/kg, đồng thời DN không được bán (xuất khẩu) với giá dưới 300 USD/tấn gạo.
Ông Biên cũng cho biết sẽ đề nghị Chính phủ hỗ trợ cho bà con nông dân bằng việc giãn nợ đến hạn và nợ quá hạn để bà con không bị sức ép trả nợ ngân hàng.
