Lượng mưa từ đầu mùa đông đến nay rất thấp, nhiều nơi thấp hơn bình thường trên 50%.
Do mưa ít, nắng nhiều, nhiệt độ cao nên dòng chảy các sông suối, hồ ao đều cạn kiệt. Hồ Hòa Bình hiện chỉ còn khoảng 110 m, thấp hơn cùng kỳ năm ngoái 1,4 m; hồ Thác Bà: 54-55 m, thấp hơn năm ngoái 1-2 m; hồ Tuyên Quang đã xả gần hết lượng nước tích được.
Theo báo cáo sơ bộ, lượng sinh thủy trên hệ thống sông Hồng-Thái Bình thiếu hụt từ 15-20%, các sông suối nhỏ ở thượng nguồn sông Đà, Thao, Lô còn thấp hơn, thậm chí sông suối nhỏ hầu như không có dòng chảy.
Sông Hồng chỉ giữ được mực nước khả quan trên 2 m nhờ có nước xả từ các hồ Hoà Bình, Thác Bà và Tuyên Quang. Khi lượng xả giảm, mực nước cạn kiệt nhanh, những ngày sau Tết Đinh Hợi, mực nước sông Hồng gần như cạn kiệt, thấp nhất đã có thời điểm xuống tới 1,12 m.
Theo nhận định của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn T.Ư, xu thế thời tiết, thủy văn tháng 3 và tháng 4 tới có khả năng như sau: Về nhiệt độ: Trong tháng 3/2007, không khí lạnh tiếp tục hoạt động yếu, có khoảng 1-2 đợt ảnh hưởng đến miền Bắc, nền nhiệt độ có khả năng cao hơn trung bình nhiều năm khoảng từ 1-3oC. Nền nhiệt độ tháng 4 vẫn cao hơn bình thường khoảng từ 0,5-1oC.
Về lượng mưa: Tháng 3 - 4 sẽ có một vài đợt mưa rào và dông trên diện rộng nhưng tổng lượng mưa nhìn chung vẫn thấp hơn bình thường. Dòng chảy trong tháng 3 - 4/2007 trên sông Đà hụt từ 15-25%, sông Thao xấp xỉ trung bình nhiều năm, sông Lô hụt khoảng 30%, sông Hồng tại Hà Nội hụt từ 28-31%.
Nguy cơ bệnh nhiều, năng suất thấp
Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), kế hoạch gieo cấy lúa xuân năm nay của các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng và các tỉnh Phú Thọ, Bắc Giang khoảng 640 ngàn ha, trong đó trà xuân muộn khoảng 500 ngàn ha. Đến ngày 25/2, cơ bản toàn bộ diện tích đất lúa đã có đủ nước, diện tích gieo cấy đạt 92,5%, số diện tích còn lại sẽ cấy trong những ngày cuối tháng 2 và đầu tháng 3, phấn đấu cấy trước toàn bộ diện tích trước ngày 5/3.
Các trà lúa xuân sớm và chính vụ được gieo mạ sớm, nếu thời tiết tiếp tục ấm trong tháng 3 và thiếu nước dưỡng lúa thì khả năng lúa phát triển kém, trỗ sớm vào trung tuần tháng 4 là điều hoàn toàn có thể xảy ra, nhất là những trà lúa dài ngày gieo mạ trước 20/11 và các giống ngắn ngày gieo trước 15/12/2006.
Trà lúa xuân muộn gieo cấy trong tháng 2 đã bén rễ, phát triển bình thường. Tuy nhiên, nhiệt độ tiếp tục cao những tháng tới sẽ đẩy nhanh tốc độ sinh trưởng của trà lúa, thời gian sinh trưởng bị rút ngắn lại, các quá trình hình thành các cơ quan, đặc biệt là cơ quan liên quan chặt chẽ tới năng suất cũng sẽ thay đổi theo chiều hướng bất lợi (thân rạ yếu, bông ngắn, hạt ít, tỷ lệ hạt lép cao, khả năng chống chịu sâu bệnh giảm).
Thiếu nước dưỡng lúa cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng và phát triển của lúa: đẻ nhánh kém, cây thấp, bông ngắn. Thời tiết ấm và âm u dễ phát sinh nhiều sâu bệnh hại lúa, đặc biệt là bệnh đạo ôn, rầy nâu, khô vằn, vàng lùn xoắn lá…
