Không chỉ những ngân hàng cổ phần Việt Nam lâu nay mặn mà với dịch vụ tín dụng và cho vay tiêu dùng cá nhân như ACB, DAB, Eximbank... mà các nhà băng ngoại quốc tên tuổi như HSBC, ANZ, UOB, SC... hay các Cty tài chính mới ra đời như PRUFC, SGVF cũng nhảy vào giành giật khách hàng.
Từ con số cho vay 20 triệu không cần thế chấp nay đã lên đến 200, thậm chí ACB còn cho vay đến 250 triệu đồng/người. Mức lương tối thiểu để xét cho vay cũng hạ xuống còn 2 triệu đồng/tháng cùng những điều kiện thuận tiện, thời gian xét duyệt chỉ 3-4 ngày.
Nhiều ngân hàng đã lập ra một phòng, ban riêng để lo dịch vụ này và chào mời tới từng khách hàng. PRUFC hoạt động chưa đầy nửa tháng nhưng các nhân viên cũng đã gọi điện tới từng khách hàng từng mua bảo hiểm của hãng này để mời vay vốn.
Không ít ngân hàng còn cử nhân viên đến tận nhà để làm thủ tục cho khách và có hẳn những chính sách ưu đãi cho khách đã từng sử dụng dịch vụ của mình như ACB, HSBC, PRUFC...
Giờ đây thì mua nhà, tậu xe hơi, đi du lịch, du học, chữa bệnh, cưới xin, mua hàng trả góp... đều được các ngân hàng cho vay xài trước trả sau.
Không chỉ những doanh nhân nhỏ, tiểu thương, nhân viên Cty nước ngoài... mà hầu như bất cứ đối tượng nào có hợp đồng làm việc từ 1 năm trở lên với mức lương 2-3 triệu đồng/tháng đều lọt vào tầm ngắm của các ngân hàng.
Ông Bùi Tấn Tài, Phó Tổng Giám đốc ACB cho biết, dịch vụ bán lẻ, cho vay tiêu dùng cá nhân đang được các ngân hàng cổ phần, nước ngoài lẫn quốc doanh và tổ chức tài chính xem là một trong ít ưu tiên hàng đầu hiện nay.
Giám đốc tín dụng một ngân hàng cổ phần thừa nhận: “Do sợ mất thị phần, nhiều ngân hàng đang ra sức khuyến mãi để thu hút khách hàng. Nhiều khách hàng biết được điều này còn trả giá lãi suất đâu thấp hơn, vay nhiều hơn, trả nợ dài hơn để vay”.
Theo các ngân hàng thì dịch vụ này như việc “nhặt từng đồng xu” nhưng lại đem đến doanh số và lợi nhuận khá hấp dẫn, nhất là trong thời buổi đầu ra đang khó khăn, tiền đồng dồi dào.
Ngay như Ngân hàng An Bình, một ngân hàng cỡ vừa mới triển khai dịch vụ trên cũng đã có hàng ngàn khách hàng với doanh số gần 100 tỷ đồng trong vòng chưa đầy 6 tháng.
Một số ngân hàng lớn khác đã có doanh số vượt quá 5% tổng dư nợ và có ngân hàng vượt trên 7% tổng dư nợ.
Ông Kalidas Ghose - Tổng Giám đốc PRUFC khẳng định, dịch vụ trên vẫn còn rất nhiều tiềm năng do lâu nay các ngân hàng, tổ chức tài chính gần như “quên” nhu cầu cấp thiết này.
Còn Tổng Giám đốc SGVF Philippe Lenain, nơi cho vay mua xe máy trả góp thì nói: “Mức sống người dân Việt Nam đang nâng cao và việc trả nợ 2 - 3 triệu đồng/tháng không còn khó khăn nên rủi ro ngày càng thấp dần”.
Ông này cũng tin rằng thị trường này mới đi những bước ban đầu và các ngân hàng, tổ chức tài chính rất chú trọng.
 |
| Dịch vụ cho vay trả góp mua xe gắn máy có ở khắp nơi |
Rủi ro chờ chực khách hàng
Tuy nhiên, sau những hồ hởi ban đầu, nhiều khách hàng đã dần nhận ra “lợi thì có lợi, nhưng...”. Anh Phan Văn Đạt, Phó phòng kinh doanh một Cty liên doanh cho hay:
“Với thu nhập 2 người gần 10 triệu, tôi vay 400 triệu đồng mua căn hộ và trả cả gốc lẫn lãi gần 6 triệu đồng/ tháng trong 7 năm trời, xem như hai vợ chồng và con cái chỉ còn 4 triệu chi tiêu đủ thứ và tháng nào cũng lo ngay ngáy chỉ cầu trời đừng ốm đau”.
Điều mà những khách hàng như anh Đạt lo nhất là thất nghiệp và đau ốm dài ngày, tai nạn vì “sẽ y như mấy ông bên Tây mất việc xem như công trả góp lâu nay coi như công cốc”.
Tuy các ngân hàng quảng cáo lãi suất chỉ từ 0,8% nhưng tính theo dư nợ giảm dần thì có nơi phải trả thực sự lãi đến 1,3%, mức khá cao mà còn phải trả trong thời gian khá dài.
Một khách hàng vay 600 triệu đồng mua nhà trong vòng 10 năm, tính ra phải trả gần 900 triệu đồng. Một Cty tài chính vừa mới ra đời “dụ” khách vay với lãi suất thậm chí lên đến 1,4%!
TS kinh tế Nguyễn Quang Hưng nhận định:“Đây là mở đầu cho lối sống xài trước rồi kéo cày trả nợ, trả không nổi thì nhà băng tịch biên nhà, xe ngay trong lúc thất nghiệp như bên Âu, Mỹ.
Tuy nhiên so với bảo hiểm, trợ cấp thất nghiệp và thời hạn cho vay có khi lên đến 40-50 năm ở nhiều nước khác thì ở Việt Nam có vẻ đang khắc nghiệt hơn”.
Đáng lo hơn cả là nhu cầu mua xe giải quyết khâu oai và sắm sửa đồ đắt tiền, tiêu dùng đang lan rộng hơn là những nhu cầu cấp thiết khác. Chuyên gia kinh tế Đoàn Ngọc Long khuyến cáo:
“Nếu không có những chính sách hỗ trợ hay bảo hiểm đi kèm thì rủi ro cho khách hàng rất lớn. Bên cạnh đó các ngân hàng quá say sưa với dịch vụ này cũng đừng quên bài học cho vay mua nhà bị phá sản ở Mỹ mới đây”.
