Đáng chú ý, qua kiểm toán một số Tổng Cty thuộc bộ, ngành, địa phương cho thấy hoạt động kinh doanh các đơn vị này dù có lãi, nhưng sai sót vẫn nhiều.
Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước (KTNN), tính đến ngày 22/8/2008, KTNN đã triển khai 83/135 cuộc kiểm toán. Kết thúc 49 cuộc và phát hành 35 báo cáo kiểm toán. Qua đó KTNN đã phát hiện và kiến nghị tăng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) và tăng thu khác, giảm chi NSNN, ghi thu chi, đưa vào quản lý qua ngân sách là 943 tỷ đồng.
Đáng chú ý, KTNN công bố kết quả kiểm toán tại 4 doanh nghiệp Nhà nước lớn gồm: Tổng Cty Hàng hải Việt Nam; Tổng Cty Địa ốc Sài Gòn; Tổng Cty truyền thông đa phương tiện VTC và Tổng Cty Khánh Việt.
Tại Tổng Cty Hàng Hải VN, KTNN phát hiện một số doanh nghiệp trực thuộc chưa thực hiện đối chiếu, xác nhận đầy đủ các khoản nợ phải thu, phải trả; nhiều khoản nợ phải thu tồn đọng từ nhiều năm không được thu hồi, trích lập dự phòng và xử lý theo quy định như: Cảng Quảng Ninh; Cảng Khuyến Lương...
Tại Tổng Cty Khánh Việt (thuộc UBND tỉnh Khánh Hòa), KTNN phát hiện 3 dự án mua sắm thiết bị máy móc trị giá hàng tỷ đồng nhưng lại chỉ định thầu (sai quy định); đầu tư dây chuyền sản xuất bia tươi sai trình tự thủ tục; chi khuyến mại thuốc lá gần 3 tỷ đồng (trái với NQ của Chính phủ về cấm quảng cáo thuốc lá)…
Còn tại Tổng Cty Địa ốc Sài Gòn, KTNN kiến nghị Tổng Cty này chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của những cá nhân trực tiếp và liên quan đến việc không đưa vào theo dõi trên sổ kế toán, biên bản kiểm kê khi định giá tài sản để cổ phần hóa đối với 26 căn hộ chung cư tại Cty Phát triển Nhà Tân Bình (nay là Cty CP Địa ốc Tân Bình).
Do số căn hộ này chưa bán nên KTNN đề nghị kiểm điểm trách nhiệm cá nhân liên quan đồng thời nộp ngân sách Nhà nước, tăng vốn khoảng 6 tỷ. Đồng thời kiến nghị xử lý trách nhiệm về những sai phạm trong thực hiện các dự án kinh doanh bất động sản tại Cty Phát triển nhà Bình Thạch; xử lý trách nhiệm cá nhân về việc góp vốn bằng quyền sử dụng đất tại dự án Trung tâm Giao dịch Thương mại Hùng Vương...
Nhiều ý kiến cho rằng, các Tổng công ty hiện có xu hướng đầu tư ngoài ngành quá tràn lan, trong đó những lĩnh vực nhiều rủi ro như chứng khoán, bất động sản… Đặc biệt, đối với doanh nghiệp kinh doanh địa ốc, doanh nghiệp thường nhận đất bồi thường rất rẻ sau đó phân lô bán nền hay bán nhà với địa tô cực lớn.
Vậy con số báo cáo kết quả lợi nhuận có biểu thị hết không? Hay một phần rất ít vào Nhà nước còn lại vào tay các cá nhân? Tuy nhiên, KTNN lại đánh giá, việc đầu tư ngoài ngành này góp phần đa dạng hóa sản phẩm của các Tổng Cty trên thị trường, nâng cao khả năng cạnh tranh.
“Doanh nghiệp hoàn toàn có thể đầu tư ra ngoài ngành, nhưng phải đảm bảo hiệu quả, bảo toàn vốn, không sai lệch mục tiêu kinh doanh chính”- Ông Lê Minh Khái - Phó Tổng KTNN nói.
