Nghề trồng hoa vốn có gần 30 năm nay ở thị trấn Trới, xã Lê Lợi và xã Thống Nhất, nhờ người dân xây dựng kinh tế mới từ Hải Phòng mang đến. Tuy nhiên, do giá trị giống hoa cũ thấp nên không mấy ai mặn mà.
Năm 2003, Phòng Kinh tế, UBND huyện Hoành Bồ liên kết với Viện Rau quả T.Ư để áp dụng tiến bộ kỹ thuật và thử nghiệm một số giống mới. Sẵn có nghề trồng hoa ở huyện, Phòng đã vận động một số gia đình bỏ giống hoa cũ, trồng thử 3-4 giống mới.
Năm 2002, hoa đồng tiền, hoa cúc, hoa hồng được thí điểm, giá trị thu về lớn hơn giống cũ, tuy nhiên vẫn chưa đủ sức đẩy bật được nghề trồng hoa nơi đây. Nguyên nhân là hoa này chỉ lạ với Hoành Bồ, còn ở Hạ Long, Cẩm Phả... đã bão hòa.
Mùa xuân năm 2005 lần đầu tiên người dân chứng kiến tư thương từ nhiều nơi về, xôn xao mua hoa đem bán. Cảnh ô tô, xe máy tấp nập, rộn ràng suốt những ngày giáp Tết Nguyên đán. Sở dĩ có vậy bởi năm 2004, lần đầu tiên, 96 hộ dân đã thành công khi trồng thử nghiệm hoa ly ly, thứ hoa thị trường đang rất chuộng.
Anh Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch MTTQ thị trấn Trới- một trong những hộ đầu tiên trồng ly ly nhớ lại: “Năm 2004, huyện có dự án trồng hoa cao cấp, với cơ chế hỗ trợ người dân 50% kinh phí mua giống, làm nhà lưới, phân bón và kỹ thuật. Thú thực, vì đang là Bí thư Đoàn thanh niên thị trấn, nên tôi đăng ký trồng vì muốn xây dựng mô hình cho thanh niên, chứ không nghĩ lời lãi thế”.
Không ít gia đình trong số những hộ tiên phong nhận giống ly ly mùa Đông năm 2004 còn rất hoài nghi, dè dặt vì chưa biết lợi nhuận thế nào, mà đầu tư ban đầu khá lớn. Để trồng 1 sào hoa ly ly có gần 3.000 củ giống chi phí tới khoảng 50 triệu đồng.
Nhưng chỉ sau 85-90 ngày sinh trưởng, hoa đã cho thu hoạch, lợi nhuận rất cao. Giá bán thấp nhất là hơn 30.000 đồng/cây; khi hàng chạy, có hộ bán tới 55.000 – 60.000 đồng/cây.
Ông Nguyễn Thắng Thành, Trưởng phòng NN&PTNT, UBND huyện tính toán: Nếu trồng mật độ cao nhất là 3.000 cây/1 sào (360m2) sẽ cho doanh thu trên 100 triệu đồng; nếu trồng được 1 ha, tính giá bán là 35.000 đồng/cây thì doanh thu đạt xấp xỉ 3 tỷ đồng, lãi ròng gần 2 tỷ đồng.
Từ năm 2004-2008, mô hình trồng hoa chất lượng cao ở Hoành Bồ đã mở ra hướng chuyên canh mới, cho giá trị vượt trội so với nhiều giống khác. 4 năm qua, huyện đã chi hơn 1,2 tỷ đồng cho hàng trăm lượt hộ nông dân tham gia, nhờ vậy có tác dụng hỗ trợ, thúc đẩy nhân rộng mô hình.
Năm 2004-2006 có 96 hộ trồng ly ly, năm 2006-2008 có 146 hộ trồng, tăng gần gấp đôi, với diện tích trồng cả ly ly, hoa lay ơn, cúc giống ngoại nhập là gần 20 ha.
Còn đó những mối lo
Thời gian này về thăm vùng chuyên canh hoa mới được manh nha hình thành ở khu Đồng Chè (thị trấn Trới), thôn 1-2, thôn An Biên (xã Lê Lợi), người ta sẽ gặp cảnh nhà nhà làm đất, che phủ lưới, chuẩn bị cho việc xuống giống ly ly vào cuối tháng 9 âm lịch, với tâm trạng khá phấn khởi.
| Nếu trồng mật độ cao nhất là 3.000 cây/1 sào (360m2) sẽ cho doanh thu trên 100 triệu đồng; nếu trồng được 1 ha, tính giá bán là 35.000 đồng/cây thì doanh thu đạt xấp xỉ 3 tỷ đồng, lãi ròng gần 2 tỷ đồng. |
Tuy nhiên, manh nha cũng có không ít người lo lắng về chất lượng củ giống, đầu ra có ổn định không. Theo bà con ở đây, hiện nay, củ giống ly ly không do huyện đứng ra ký hợp đồng mua như trước (vì hết dự án), bà con muốn mua phải góp tiền gửi cho vài người uy tín đi mua hoặc mua qua vài mối quen biết.
Thực tế chưa có loại củ giống chất lượng kém, nhưng sự lo lắng này là có cơ sở vì hiện củ giống trên thị trường cũng có nhiều dòng trôi nổi.
Lo lắng cho đầu ra của sản phẩm cũng là điều khiến nhiều người mất ngủ. Khi giáp Tết mạnh nhà nào nhà ấy chạy. Người buôn ép giá vừa vừa còn bán được tại vườn, nếu căng thẳng lại phải mang bán lẻ ở Hạ Long, Cẩm Phả.
Cả tỉnh chưa có cửa hàng giới thiệu sản phẩm hoa cao cấp của Hoành Bồ ở bất cứ đâu, hoa lại chưa xây dựng được thương hiệu nên người mua hoa thật tinh mới nhận ra được thứ hoa ly ly vừa cắt từ vườn, còn rất tươi của Hoành Bồ với thứ hoa đã qua tẩm ướp mang đến từ nơi khác. Thôi thì cứ tặc lưỡi vì chắc là mấy năm nữa hoa ly vẫn còn có giá, việc sau nữa thì tuỳ cơ.
Với những người tâm huyết, muốn xây dựng sự bền vững, ổn định cho nghề trồng hoa cao cấp ở Hoành Bồ, như ông Nguyễn Thắng Thành quả còn nhiều trăn trở.
Ông cho biết: “Khi tham quan mô hình trồng hoa ở nhiều nơi, tôi cứ mong sao Hoành Bồ cũng làm được như thế. Nghiã là huyện sẽ quy hoạch từng vùng trồng hoa riêng, đầu tư cơ sở hạ tầng như đường bê tông, bể nước tới từng cụm trồng, người dân sẽ làm nhà kính, nhà lưới, tiến tới tưới hoa bằng hệ thống nhỏ giọt, như vậy chất lượng hoa rất cao. Quan trọng hơn nữa là tổ chức mô hình chuyên canh thế nào để có thể sản xuất kiểu công nghiệp qui mô lớn, bán hoa ngoài thị trường Quảng Ninh... Khâu tổ chức lớn với qui trình khép kín này đòi hỏi phải có một số đầu mối như doanh nghiệp hay HTX đứng ra lo liệu... Nếu không cứ để tình trạng manh mún, tự phát, chưa ổn định cả đầu vào, đầu ra như hiện nay thì rất khó cho nông dân”.
Cánh đồng cho lãi gần 2 tỷ đồng/ha/3 tháng đã là sự thật. Tuy nhiên, nó đang trông chờ đầu óc tổ chức lớn, sự quan tâm thúc đẩy thực sự từ phía tỉnh, huyện, mới có thể không đi vào vết xe cũ của nhiều loại hàng nông sản là sẽ rớt giá khi quá nhiều gia đình lao vào trồng nhưng đầu ra ổn định thì không ai lo.
