Mua một bán mười
Ghé chợ Bình Điền (huyện Bình Chánh) hỏi lấy một lượng lớn thịt heo để bán tại chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh), chủ một khu hàng ở đây cho biết giá một số mặt hàng đã giảm từ 1-5%. Theo đó, giá bán buôn thịt heo chỉ 56.000 đồng/kg, heo mảnh loại 1 giá 78.000 đồng/kg, còn loại 2 chỉ 73.000 đồng/kg. Tuy nhiên, khi đưa các loại thịt này về chợ Bà Chiểu và các chợ lẻ khác ở TPHCM nó đã được đẩy thêm lên từ 30.000-50.000 đồng/kg tùy loại.
Khảo sát tại chợ Tân Kiểng, Tân Thuận Tây ở quận 7, thịt ba rọi lấy từ chợ đầu mối có giá 60.000 đồng/kg nhưng chủ các quầy thịt heo ở 2 chợ này cho biết, do hàng khan hiếm nên “nhảy” giá lên 97.000 đồng/kg. Tại chợ đầu mối Bình Điền, giá bán buôn thịt gà thả vườn chỉ 64.000 đồng/kg; gà công nghiệp 47.000 đồng/kg nhưng tại chợ Bùi Văn Ba, quận 7 hay chợ Vườn Chuối, quận 3, Tân Định, quận 1... thịt gà thả vườn bị đẩy lên 82.000 đồng/kg, trong khi gà công nghiệp 71.000 đồng/kg.
Một chủ hàng bán lẻ thịt gia súc, gia cầm ở chợ Tân Định, quận 1 than: “Giá cả leo thang, hàng ế ẩm, không có lời”. Theo lời người này, dù lấy giá gốc các loại thịt từ chợ đầu mối Bình Điền nhưng giá cao nên khó bán. Tuy nhiên, thực tế ngược lại. Loại thịt vịt mà chủ hàng này lấy ở chợ Bình Điền khi tôi hỏi mua được bán 80.000 đồng/kg. Nhưng từ nhiều tuần nay giá thịt này tại chợ Bình Điền chỉ 62.000 đồng/kg, trong ngày hôm qua giảm xuống thêm 1.000 đồng/kg.
Đánh vào tâm lý mù mờ giá cả của người tiêu dùng, tại các chợ lẻ ở TPHCM không chỉ các loại thịt, nhiều loại rau, củ quả và gia vị... tiểu thương lấy giá gốc nhưng bán... giá ngọn. Các loại rau quả ở chợ đầu mối nông sản Thủ Đức cũng bị các con buôn tại các chợ lẻ đẩy giá lên vô tội vạ. Tại chợ Tân Thuận Tây, quận 7 giá các loại rau lá như cải thảo, bắp cải, cải bẹ xanh hay xà lách búp bán lẻ với giá từ 16.000-24.000 đồng/kg.
Nhưng theo giá từ Quản lý chợ nông sản Thủ Đức đưa ra, các loại rau trên lấy tại đây có giá từ 4.000-7.600 đồng/kg. Các loại củ quả khác ở chợ đầu mối Thủ Đức những ngày qua giảm mạnh từ 2.000-5.000 đồng/kg tùy loại thì các chợ bán lẻ, đặc biệt tại các chợ cóc, xe đẩy giá không những không giảm mà còn tăng lên. Chị Trần Thị Diệu Lai ở khu Nam Long, quận 7, cho biết: “Có hôm đi chợ mới tá hỏa vì thực phẩm sáng giá này, trưa lại giá khác. Chỉ có tăng chứ không giảm. Hỏi họ sao giá cao vậy, ai cũng bảo gần Tết nên giá tăng hơn”- chị Lai nói.
Bất lực kiểm soát giá
Trong khi giá các mặt hàng đang “hạ nhiệt”, mặt hàng hải sản lại tăng giá chóng mặt. Tại các chợ lẻ, các loại mực trước đây chỉ 80.000 đồng/kg hiện đã tăng lên 120.000 đồng/kg, nhiều loại mực to tăng lên trên 200.000 đồng/kg. Trong khi các loại tôm và cá biển cũng đồng loạt tăng giá từ 20.000-25.000 đồng/kg.
Theo các tiểu thương rất khó để kìm tăng giá bởi giá các mặt hàng ở chợ lẻ đến nay bị vẫn bị bỏ ngỏ kiểm soát. Các chuyên gia cũng khẳng định trong khi nguồn thực phẩm không thiếu, giá xăng giảm mạnh, việc giá thực phẩm, nhất là thực phẩm tươi sống tăng cao là không hợp lý.
Khi biết về giá bị đẩy lên nhiều lần ở các chợ lẻ, một cán bộ quản lý thị trường TPHCM cho biết rất khó kiểm soát thực phẩm ở các chợ này, bởi thực tế thị trường tự do hiện chiếm khoảng 70% nguồn cung các mặt hàng rau củ quả, thịt lợn, gà, bò và các loại thủy hải sản tươi sống… trong khi lượng thực phẩm này lưu thông qua kênh chợ truyền thống nên bị chi phối và thao túng.
“Thực tế cho thấy, các tiểu thương mới chính là nơi tạo ra sức ảnh hưởng đến thị trường chung. Một khi chợ đầu mối và siêu thị rục rịch tăng giá, các tiểu thương cũng đẩy giá theo, thậm chí đẩy giá cao hơn nhiều lần. Tuy nhiên, việc quản lý giá ở chợ lẻ vẫn chưa hữu hiệu”-người này cho biết. “Đây cũng là nguyên nhân nhiều lúc giá cả trong siêu thị rẻ hơn ở các chợ là vậy”- người này nhận xét.
Theo Pháp lệnh giá, tất cả các loại hàng hóa phải được niêm yết giá. Tuy nhiên, ở các chợ hiện nay, việc này gần như bỏ ngỏ. Đây cũng là nguyên nhân khiến các tiểu thương mặc sức đẩy giá lên mà không bị thổi còi. Việc xử lý niêm yết giá thuộc về quản lý thị trường.
Tuy nhiên, theo quản lý thị trường, xử lý rất khó bởi tiểu thương lấy rau củ, thịt từ gốc ở các hộ nông dân thì lấy đâu giấy tờ để chứng minh về giá. Do vậy họ bán bao nhiêu là tùy vào tâm, tùy vào giá thị trường chung, ông Năm - nhân viên quản lý ở chợ Bà Chiểu cho biết.
