Theo Kết luận số 402 (ngày 14/10/2016) của Thanh tra Bộ Xây dựng, trong quá trình thanh tra 20 công ty trực thuộc Vicem đã phát hiện nhiều sai phạm. Các đơn vị này phải khắc phục hơn 326 tỷ đồng nộp các khoản thuế nợ vào ngân sách Nhà nước. Toàn bộ 20 công ty được thanh tra đã khắc phục, thu hồi, giảm các khoản công nợ phải thu lên tới 3.121 tỷ đồng. Tuy nhiên, tính đến thời điểm 31/12/2015, số công nợ phải thu của 20 công ty trực thuộc Vicem vẫn còn hơn 937 tỷ đồng.
Cũng tại kết luận này, việc người đại diện phần vốn của tổng công ty từ năm 2014 trở về trước tại Cty Cổ phần Vicem thương mại Xi măng do thiếu kiên quyết trong quản lý, điều hành đã để phát sinh nhiều khoản công nợ phải thu. Đến nay, các khoản công nợ này đã đến hạn và khó đòi với tổng số tiền hơn 36 tỷ đồng, chiếm khoảng 60% vốn điều lệ, tiềm ẩn khả năng thâm hụt vốn Nhà nước đã đầu tư vào công ty.
Quá trình thanh tra cho thấy, các khoản phải thu tại 12 công ty thành viên ngày càng tăng, 5 công ty không bảo đảm khả năng thanh toán nợ ngắn hạn, 10 công ty có tốc độ gia tăng vốn năm 2015 thấp hơn năm 2014. Đối với Cty Cổ phần Xi măng Vicem Bỉm Sơn, Thanh tra yêu cầu công ty tích cực làm việc với các sở, ban, ngành và UBND tỉnh Thanh Hóa để được hỗ trợ chi phí công ty đã đầu tư vào đất của dự án cảng Lèn với tổng số tiền 19.112.246.547 đồng. Đối với Cty Cổ phần Xi măng Vicem Hoàng Mai, Thanh tra yêu cầu công ty phải có biện pháp thu hồi 23 khoản nợ phải thu đã quá hạn. Trong đó phát sinh thời kỳ công ty Nhà nước là 1.393.492.127 đồng, phát sinh thời kỳ công ty cổ phần là 2.214.401 đồng; Thanh tra cũng yêu cầu công ty thoái vốn và thu hồi đủ vốn đã đầu tư vào 4 dự án là hơn 7 tỷ đồng.
Thua lỗ trăm tỷ, tăng vốn trái quy định
Trước thực trạng trên, Thanh tra Bộ Xây dựng yêu cầu các công ty thực hiện quyết toán ngay các khoản tạm ứng, khoản trả trước cho người bán, thu hồi các khoản phải thu theo đúng quy định để bảo đảm vốn cho sản xuất kinh doanh, bảo toàn vốn Nhà nước. Thanh tra Bộ Xây dựng yêu cầu cơ cấu lại các khoản đầu tư tại những đơn vị không đạt hiệu quả, hoặc hiệu quả quá thấp so với vốn đã đầu tư. Yêu cầu tổng công ty kiểm điểm trách nhiệm, chấn chỉnh và khắc phục kịp thời những sai phạm, thiếu sót trong công tác quản lý, sử dụng nguồn vốn.
Trong báo cáo kết quả thanh tra, xác minh (Thanh tra Bộ Xây dựng ngày 6/10/2016) cũng nêu rõ: Nhiều công ty thuộc Vicem không hoàn thành chỉ tiêu về lợi nhuận nhưng vẫn trả thù lao cho hội đồng quản trị, ban kiểm soát.
Cụ thể, Cty vận tải Hải Phòng (năm 2013, 2014), Cty vận tải Hoàng Thạch (năm 2012, 2013, 2014), Cty bao bì Hoàng Thạch (năm 2011). Điều này trái với quy định của Luật Doanh nghiệp. Thậm chí, có 2 công ty đến 31/12/2015 vẫn còn lỗ luỹ kế như: Cty Xi măng Hải Phòng lỗ luỹ kế là 374, 486 tỷ đồng; Cty Vật liệu xây dựng Đà Nẵng là 4,5 tỷ đồng.
Đặc biệt, công ty mẹ còn vi phạm nghiêm trọng trong tăng vốn điều lệ khi chưa có quyết định của Bộ Xây dựng.
