Gia đình ông Nhan Thủy Phúc ở số 284, khu vực Thạnh Hòa, phường Phú Thứ (Cái Răng, Cần Thơ) nổi tiếng hay khiếu nại hai chục năm nay. Trước kia, vợ chồng ông suốt ngày quanh quẩn bên lò gạch.
Sự yên lành chấm dứt ngày 29 - 3 - 1978, UBND tỉnh Hậu Giang (cũ) có Quyết định số 192, cấp 26ha đất để thành lập Xí nghiệp Gạch ngói Cái Sâu, trùm lên phần lớn đất của ông Phúc.
Thuở đó, chưa bồi thường đất, chỉ bồi thường tài sản trên đất và người có đất bị thu hồi được cấp đất nơi khác. Ông Phúc được bồi thường hai lò gạch cùng toàn bộ nhà cửa, hoa màu, tổng cộng 3.403,50 đồng với lời hứa cấp một nền nhà và 4.000 m2 đất. Tiền được nhận, còn nền nhà và đất thì không. Gia đình ông lại cất nhà trên đất cũ và bị cưỡng chế, phải tá túc vào một ngôi chùa hoang.
Năm 2003, Thanh tra tỉnh Cần Thơ (nay là TP Cần Thơ) xem xét vụ việc, phát hiện sai lầm khác lớn hơn. Quyết định 192 ghi rõ vị trí đất thu hồi “từ mé lộ đất đo vào 200 mét”.
Xí nghiệp Gạch ngói Cái Sâu đã lấy toàn bộ 64.800 m2 đất của gia đình ông Phúc, trong đó có khoảng 14.000m2 nằm ngoài phạm vi nêu trong quyết định. Gồm 6.400 m2 từ lộ đất trở ra mép sông Hậu, và khoảng 7.600 m2 nằm ngoài 200m từ lộ đất đo vào.
Thực hiện quyết định
Năm 1999, sau nhiều năm khiếu nại, gia đình ông Phúc được cấp 4.000 m2 trên đất cũ. Ông Phúc nói: “Khoảng 50.000 m2 đất của tôi thu hồi theo Quyết định 192, chính quyền vẫn thiếu một nền thổ cư so với lời hứa, nhưng tôi không đòi nữa. Còn 14.000 m2 đất tùy tiện lấy ngoài Quyết định 192 thì tôi tiếp tục khiếu nại, đòi trả lại đất hoặc tiền”.
Thanh tra tỉnh Cần Thơ đã hai lần có văn bản tham mưu cho UBND Cần Thơ đáp ứng nguyện vọng của ông Phúc. Tuy nhiên, UBND tỉnh Cần Thơ không chấp thuận mà đưa ra nhiều lý do giải thích.
Ngày 23-3-1999, UBND tỉnh Cần Thơ có quyết định cho một doanh nghiệp thuê đất ở đây “cả phần đất ven sông Hậu” mà không đề cập việc bồi hoàn cho ông Phúc. Ngày 30-6-1999, UBND tỉnh Cần Thơ lại có quyết định cho rằng phần đất ven sông Hậu của ông Phúc “đã sụp lở xuống sông Hậu”.
Ông Lê Văn Đen, 76 tuổi, ở số nhà 282, khu vực Thạnh Hòa, nơi có đất của ông Phúc, cho PV Tiền Phong biết, ông sinh và lớn lên tại đây, chứng kiến bờ sông Hậu có sạt lở nhưng con lộ đất từ thời Pháp thuộc vẫn còn và dải đất ven sông của ông Phúc hiện vẫn còn nhiều.
Xí nghiệp Gạch ngói Cái Sâu sau khi lấy đất và lò gạch của ông Phúc, tổ chức sản xuất không hiệu quả và giải thể. Khu đất thu hồi theo Quyết định 192, đến năm 2006 có hơn 5,8ha được giao cho Cty 586 lập dự án khu dân cư.
Phó Tổng Giám đốc Cty 586 Nguyễn Tài Phúc than thở, nhận phần đất dính đến khiếu nại của ông Nhan Thủy Phúc vất vả vô cùng. Ông Nhan Thủy Phúc cũng rầu rĩ: “Gia đình tôi còn khổ hơn và chỉ đề nghị chính quyền thực hiện đúng Quyết định 192, phần làm sai phải sửa”.
