Ngành kiểm lâm hai tỉnh có vùng rừng lân cận là Quảng Ngãi và Kon Tum cũng bắt đầu tìm hiểu vụ việc.
Từ những tin đồn
Theo những người dân địa phương, tóm tắt sự việc như sau: Đêm 26/3/2005, một nhóm 4 thanh niên chuyên “ngậm ngải tìm trầm” trong làng, gồm 2 anh em Doãn Thành Tài (26 tuổi), Doãn Xuân Tuấn (17 tuổi), Lê Phước Giác (32 tuổi) và Trương Văn Lợi (30 tuổi) bất ngờ khoác balô trĩu nặng từ rừng trở về làng trên chiếc… ôtô.
Tin nhóm này trúng đậm hơn 1 tạ kỳ nam lập tức loan ra, giới lái trầm từ khắp nơi đánh hơi ôm tiền tỷ rầm rập đổ về, số còn lại nằm chờ ở Đà Nẵng (trong đó có cả những tay buôn trầm có máu mặt từ Thái Lan, Đài Loan). Sau khi bán được gần một nửa số kỳ nam trên được gần 10 tỷ đồng, thấy bị “hớ”, nhóm thanh niên quyết định không bán nữa, và mấy đêm sau nhóm này đột ngột bỏ làng đi không ai hay biết.
Sau đó thanh niên trong làng nhiều người đã dò tìm đến được nơi có gốc dó bầu tụ kỳ nam – và còn vét được hơn 1 kg, đem bán được mấy trăm triệu.
Cần nói thêm về giá trị của kỳ nam – một loại cùng họ với trầm hương, nhưng do cực kỳ quý hiếm nên hầu như không thể định giá. Đây là sản vật kết tinh tự nhiên hàng trăm năm từ nhựa cây dó bầu (tên khoa học là Aquilaria agallocha), không chỉ là dược liệu chữa nhiều bệnh, mà còn được sử dụng làm hương liệu cho các loại mỹ phẩm cao cấp. Cũng tin từ người trong làng cho biết: Năm ngoái, có người trong vùng “trúng” được hơn 1 kg kỳ nam, bán được tới hơn 1 tỷ đồng!
Tại CA huyện Đại Lộc ngày 4/4, ông Trương Văn Khuê - cha của Trương Văn Lợi – một trong số 4 thanh niên trúng kỳ nam rồi “mất tích” đã thừa nhận việc con mình trúng kỳ nam với số lượng lớn, riêng chuyện bán mua thì không biết thế nào. Cả việc Lợi bỏ đi đâu gia đình cũng không rõ. Bản thân 4 gia đình và những người thân cũng đang sống trong tâm trạng hoang mang lo sợ, bởi tin đồn họ đang giữ tiền tỷ trong nhà. Hiện tại, khu vực làng Mỹ Hảo vẫn có rất nhiều người từ nơi khác đổ về với mục đích tìm mua “vét” số kỳ nam. Nhiều người đứng ra “huy động vốn” từ trong dân làng với mục đích gom mua hàng kiếm lời chia nhau. Đáng ngại là hàng trăm người từ những vùng lân cận và cả tỉnh ngoài đổ xô lên khu rừng này càn quét với hy vọng “đổi đời”, gây ra tình trạng mất trật tự, phá hoại lâm sinh.
Cơ quan chức năng nói gì?
Trả lời câu hỏi của chúng tôi về sự việc trên, Thượng tá Phan Ngọc Ngự – Trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế CA Quảng Nam khẳng định: Đúng là có sự việc trúng kỳ nam, còn số lượng bao nhiêu, giá tiền ra sao, bán mua thế nào thì chưa xác định được. Bởi chưa ai tận mắt thấy số kỳ nam này, Công an cũng chưa gặp 4 người nọ. Tất cả chưa có cơ sở kết luận bởi họ đã đi khỏi địa bàn.
Ngay như thông tin về số lượng kỳ nam 4 người trên tìm được cũng “tăng” dần: Lúc đầu là 50 kg, rồi lên 70, 100, rồi đội lên đến 140kg. Tiền bán cũng “tăng dần đều”: Hơn 100 triệu đồng/kg, rồi 200 triệu, đến khi dân buôn từ Sài Gòn ra vọt lên 300 triệu.
Người dân báo lên xã, số tiền bán được lúc 50 tỷ, lúc 80 tỷ. Rồi là họ đã bán 50 kg, còn lại 70 kg đem vào Sài Gòn! Ông Ngự cho biết thêm, hiện CA tỉnh kết hợp với CA huyện tổ chức tuyên truyền giải thích cho bà con cảnh giác với các đối tượng mua bán trên, bởi không loại trừ họ xúm lại huy động tiền, “đánh quả” lừa, ẵm tiền chạy biến; đồng thời ngăn ngừa các vấn đề phức tạp về ANTT có thể xảy ra. Về tin đồn 4 người trên đã trốn ra nước ngoài, ông Ngự cho biết: CA có thông tin họ đã trở lại rừng.
Còn theo ông Diệp Thanh Phong – Chi cục trưởng Kiểm lâm Quảng Nam: Có hay không việc trúng lớn kỳ nam trên, vẫn còn phải xác định. Vùng Quảng Nam lâu nay sản vật trên đã bị cạn kiệt, nhưng cũng không loại trừ có số lượng kỳ nam lớn như vậy. Ai xác định được họ trúng ở vùng giáp ranh Kon Tum – Quảng Nam – Quảng Ngãi?
Kiểm lâm còn có thông tin họ mang từ Khánh Hòa về. Trả lời câu hỏi: Nếu có, bắt giữ được thì xử lý ra sao, ông Phong cho biết: Xử lý theo quy định quản lý bảo vệ rừng là tịch thu toàn bộ, căn cứ giá trị của nó để định mức phạt. Theo Nghị định 48, kỳ nam thuộc nhóm 2A (hạn chế khai thác). Trước đây là cấm, nay là hạn chế, nghĩa là khai thác phải xin phép. Không thể ví tìm được kỳ nam như trúng vé số, bởi nó là tài nguyên quốc gia. Tuy nhiên, ông Phong cũng cho biết: Muốn nói gì thì phải có hiện vật. Cho dù họ xuất hiện, gặp, mà tay không thì cũng chịu, tang chứng đâu?
