Đại công trường cát tặc
23h đêm 30/12/2015, phóng viên Tiền Phong cùng đồng nghiệp thuê một chiếc xuồng trực tiếp lướt trên sông dọc từ khu vực Chèm tới thôn Thượng Cát. Tại khúc sông đoạn thuộc thôn Thượng Cát, tiếng xuồng máy nổ xình xịch, 4-5 tàu cuốc, tàu hút đang hoạt động hết công suất giữa lòng sông. Nghe tiếng xuồng chúng tôi tiến tới gần, cát tặc lập tức tắt máy, cho thuyền ngừng hoạt động. Những chiếc tàu to từ 150 đến 400 khối “no cát” nối tiếp nhau chở về bến.
Khoảng 0h30 ngày 20/1, chúng tôi chứng kiến hoạt động khai thác cát trái phép trắng trợn ở khu vực kè sông Hồng, đoạn thuộc thôn Đại Cát, xã Liên Mạc, quận Bắc Từ Liêm. Một chiếc tàu hút không có biển tên đang nổ máy xình xịch, trên tàu 3-4 người chân đeo ủng, bịt khẩu trang kín mặt bơm nước để sàng cát. Khi ánh đèn pin của chúng tôi soi vào, những người này lập tức di chuyển, quay mặt đi hướng khác. Chiếc tàu này hút ngay sát nách bờ kè, rất nguy hiểm cho an toàn của kè. Thấy động, những tàu chở cát cạnh đó vội nhổ neo, tăng ga tháo chạy.
Ngược lên khu vực Thượng Cát, 3-4 con tàu cuốc, tàu hút đang chụm lại hút giữa lòng sông. Mỗi tàu thắp 3-4 bóng đèn, nhìn từ xa có thể nhận biết tàu đang khai thác cát trái phép. Qua ánh đèn pin, chúng tôi đọc được số hiệu của tàu cuốc gần nhất là TH.0889- tàu Hoàng Gia, cạnh đó là tàu VR 15040055. Theo người lái tàu chở chúng tôi, đêm đến, cát tặc thường đánh dấu khu vực có cát để khai thác bằng những bóng đèn đỏ, thả neo cố định xuống lòng sông. Chờ thời điểm thích hợp, các đối tượng cho tàu ra khai thác. Khu vực nhiều cát có tới 4-5 con tàu chụm lại, nhìn từ xa như những “quái vật” đang gầm rú giữa màn đêm. Những chiếc tàu hút cát ở đây đều đến từ địa bàn huyện Đan Phượng và lân cận.
Một cát tặc chia sẻ, để hút được 400 khối cát, mỗi tàu phải hút khoảng 4 tiếng đồng hồ. Mỗi khối giá khoảng 40.000 đồng, tính ra một đêm một tàu hút đủ 400 khối, chủ tàu khai thác cát kiếm được 16 triệu đồng.
Không mấy khi tuần tra về đêm
Sau khi ghi nhận đầy đủ hình ảnh ngoài hiện trường, chúng tôi tới trụ sở tổ công tác thuộc Đội tuần tra kiểm soát số 2 (Đội 2), Phòng Cảnh sát đường thủy, Công an thành phố Hà Nội - đơn vị trực tiếp quản lý địa bàn. Đồng chí Nguyễn Tuấn Anh, thành viên tổ, cho biết chỉ huy là đồng chí Nguyễn Trung Kiên đang đi xuống khu vực cầu Nhật Tân để nắm tình hình. Sau khi nghe phản ánh của phóng viên, ông Kiên tức tốc quay về. Ông Kiên cho biết, về nguyên tắc phải xin ý kiến của lãnh đạo Phòng, Đội nên ông không được phát ngôn khi chưa được phép. Qua quan sát của phóng viên, có thể thấy lịch trực của tổ công tác đội 2 từ ngày 18 đến 24/1 trên tuyến sông Hồng được chia làm 2 ca/ngày (ca 1: 7h-11h, từ Km 189-202; ca 2: 13h-17h từ Km 182-196). Hình thức tuần tra lưu động bằng xuồng máy. Còn về đêm, phóng viên thấy trên lịch trực hầu như không có việc tuần tra.
Trao đổi qua điện thoại chiều 21/1, trung tá Đỗ Đăng Dư, Đội trưởng Đội 2 cho biết, đã nhận được báo cáo qua điện thoại từ ông Nguyễn Trung Kiên. “Đội phụ trách 24km tuyến sông Hồng. Từ cuối 2015, đầu 2016, Đội 2 đã bắt hơn 10 phương tiện khai thác cát trái phép, phần lớn là tàu hút, xử lý vi phạm hành chính tại khu vực Thượng Cát, quận Bắc Từ Liêm” - ông Dư cho biết.
Đại tá Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng Công an quận Bắc Từ Liêm cũng cho biết, đội liên ngành của quận, phường vừa xử phạt gần 500 triệu đồng đối với các trường hợp khai thác cát trái phép. Công an quận phối hợp với Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Phòng Cảnh sát đường thủy thường xuyên trinh sát trên tuyến sông Hồng, đoạn qua địa bàn quận.
Theo người lái tàu chở chúng tôi, đêm đến, cát tặc thường đánh dấu khu vực có cát để khai thác bằng những bóng đèn đỏ, thả neo cố định xuống lòng sông. Chờ thời điểm thích hợp, các đối tượng cho tàu ra khai thác. Khu vực nhiều cát có tới 4-5 con tàu chụm lại, nhìn từ xa như những “quái vật” đang gầm rú giữa màn đêm. Những chiếc tàu hút cát ở đây đều đến từ địa bàn huyện Đan Phượng (Hà Nội) và lân cận.
