Trả hồ sơ nhiều vì “vênh” quan điểm
Ngày 7/6, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) TPHCM cho biết, hiện TPHCM có tổng số người tạm giam là 9.356, đã giải quyết 3.205 người. Hiện còn 6.143 người tạm giam, trong đó có 452 người bị tạm giam trên 12 tháng chưa xử lý (vẫn còn trong thời hạn điều tra, truy tố xét xử). Tính đến ngày 31/5, tình trạng quá hạn tạm giữ còn 7 trường hợp, quá hạn tạm giam 2 trường hợp.
Liên quan đến án bị trả hồ sơ nhiều lần, ông Đoàn Tạ Cửu Long, phó Viện trưởng VKSND TPHCM cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2017 đơn vị này đã trả hồ sơ cho cơ quan điều tra 86 vụ, tòa trả cho VKSND 231 vụ.
Tình trạng trả hồ sơ nhiều theo ông Long là các cơ quan tố tụng như tòa, VKSND, công an,…“vênh” nhau về quan điểm. Nhiều vụ cơ quan điều tra khẳng định có tội, tòa cho rằng không tội, cơ quan điều tra xác định đó là hành vi vi phạm pháp luật, tòa lại cho rằng đó chỉ là giao dịch dân sự,… dẫn đến hồ sơ vụ án bị trả đi trả lại nhiều lần.
Khi cơ quan điều tra không thể điều tra được gì thêm, không củng cố được chứng cứ thì tòa tiếp tục trả hồ sơ. Theo ông Long thì đây là điều khó khăn nhất hiện nay.
Một nguyên nhân khác là theo luật quy định mỗi vụ án VKSND được trả hồ sơ 2 lần, tòa được trả hồ sơ 2 lần còn hội đồng xét xử (HĐXX) sau khi mở phiên tòa thì không giới hạn, chỉ cần phát hiện tình tiết mới hoặc có căn cứ thì HĐXX sẽ trả hồ sơ.
Ngoài ra, bà Huỳnh Thị Hon, phó Viện trưởng VKSND TPHCM cho biết, hiện nay có tình trạng VKSND kiến nghị nhưng tòa án không trả lời, cũng có tình trạng tòa thường xuyên gửi bản án chậm làm ảnh hưởng đến quyền lợi của đương sự.
Những vụ án bị trả hồ sơ nhiều lần
Tại buổi làm việc với Đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND TPHCM, lãnh đạo VKSND TPHCM lấy ví dụ cụ thể về vụ án chìm tàu ở Cần Giờ. Đây là vụ án cũng bị trả hồ sơ nhiều lần và hiện đang tạm đình chỉ cũng do quan điểm của cơ quan xét xử và cơ quan điều tra chưa thống nhất.
Vụ án Đỗ Thị Luận bị truy tố tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” là vụ án xảy ra từ trước năm 2010 nhưng đến năm 2011 thì mới bị khởi tố. Vụ án này bị trả đi trả lại hồ sơ nhiều lần và qua nhiều lần xét xử đến nay vụ án vẫn đang được điều tra bổ sung.
Theo ông Long, trước đây cơ quan điều tra kết luận hành vi của Đỗ Thị Luận là lừa đảo khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất (đã xong thủ tục sang tên) cho một người, rồi sau đó lại chia lô để bán cho 18 người khác khiến những người này trở thành bị hại với số tiền chiếm đoạt 16 tỷ đồng.
Tuy nhiên, quan điểm của tòa thì đây chỉ có các hợp đồng mua bán là hợp đồng giả cách. Nếu là hợp đồng giả cách thì sẽ vô hiệu và hai bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Như vậy vụ án này là giao dịch dân sự chứ không có yếu tố hình sự.
 |
Vụ án Đỗ Thị Luận qua nhiều lần xét xử đến nay vụ án vẫn đang được điều tra bổ sung. Ảnh báo Công an TPHCM
Tại buổi làm việc giám sát, ông Nguyễn Minh Đức, Ban Pháp chế HĐND TPHCM cho biết, hiện nay có những vụ án dân sự kéo dài đến nỗi gây mệt mỏi cho đương sự, thậm chí có những vụ nguyên đơn chết, bị đơn chết để lại quyền kế thừa vụ án cho con cháu sau này.
Ông Đức cho rằng với trách nhiệm của người làm công tác kiểm sát, xét xử thì phảm tìm ra các giải pháp cho lý do kéo dài này để không gây tình trạng bức xúc cho người dân.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, VKSND 2 cấp đa ban hành 13 kiến nghị yêu cầu tòa án chấn chỉnh khắc phục vi phạm trong hoạt động xét xử như: Vi phạm thời hạn chuẩn bị xét xử, vi phạm trong việc giao bản án, quyết định của tòa án cho VKS….
