Ðã từng bị tuyên tử hình
Sáng 6/5, TAND Tối cao mở phiên tòa xét lại bản án, quyết định theo thủ tục giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải (SN 1985, ở Thủ Thừa, Long An). Hội đồng thẩm phán (HĐTP) tham gia phiên tòa gồm 17 thành viên, do ông Nguyễn Hòa Bình - Chánh án TAND Tối cao làm chủ tọa. Tham dự phiên tòa còn có đại diện Viện KSND Tối cao, đại diện Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, các cán bộ tư pháp của tỉnh Long An từng xử lý vụ án, luật sư Trần Hồng Phong… Có một số kiểm sát viên, luật sư vắng mặt, dù được mời.
Phát biểu khai mạc, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, phiên tòa diễn ra trong 3 ngày nhưng có thể kéo dài hơn nếu cần thiết. Theo quy định, phiên giám đốc thẩm chỉ xem xét những nội dung kháng nghị, kháng cáo nhưng vụ án này có tính chất đặc biệt nên HĐTP sẽ xem xét tất cả vấn đề liên quan.
“Yêu cầu đặt ra là phải xem xét cẩn trọng, khách quan, toàn diện, đúng thủ tục pháp luật trên cơ sở phán quyết chặt chẽ, thận trọng, không cho phép sai, không được làm oan hoặc bỏ lọt tội phạm” - Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định.
Cũng theo ông Bình, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, diễn ra từ năm 2008 và khiến 2 người tử vong. Vụ án đã qua 2 cấp xét xử và đều có án tử hình nhưng năm 2014, Văn phòng Chủ tịch nước quyết định tạm dừng thi hành án. Năm 2019, Viện KSND Tối cao ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị tuyên hủy các bản án sơ thẩm, phúc thẩm để điều tra lại.
Bản tóm tắt nội dung vụ án thể hiện, tối 13/1/2008, Hồ Duy Hải đến Bưu điện Cầu Voi (huyện Thủ Thừa) gặp các chị Nguyễn Thị Thu Vân, Nguyễn Thị Ánh Hồng. Vốn quen biết từ trước, Hải đưa tiền cho chị Vân đi mua trái cây rồi lợi dụng vắng người để kéo chị Hồng vào buồng nhằm quan hệ tình dục. Do chị Hồng phản ứng, bỏ chạy nên Hải đuổi theo, xô ngã nạn nhân rồi lấy thớt đập vào vùng đầu, dùng dao cắt cổ khiến người này tử vong.
Tiếp đến, Hải đi ra khu vực phòng vệ sinh rửa dao và tay cho sạch máu rồi dắt dao vào lưng quần. Lúc này, chị Vân đi mua trái cây về thấy chị Hồng bị tử vong nên bỏ chạy. Hải cũng đuổi theo, cầm ghế đánh vào đầu rồi lấy dao thủ sẵn cắt cổ khiến chị Vân tử vong. Bản án xác định, do máu bắn vào tay và áo nên Hải ra phòng vệ sinh rửa và đi lên nhà bỏ dao vào tấm bảng lớn để sát vách tường gần cầu thang. Sau đó, Hải lên phòng giao dịch mở tủ lấy tiền và hơn 40 sim điện thoại...
Sau khi gây án, Hải leo qua hàng rào ngăn giữa sân sau và sân trước, lấy xe rồi chạy về hướng nhà dì ruột. Ngày 18/1/2008, Hải lấy số nữ trang, sim điện thoại lên TPHCM bán. Tiếp đến, do sợ bị phát hiện nên Hải lấy quần áo, dây lưng đã mặc hôm gây án đem ra đốt ở sau vườn nhà dì ruột. TAND tỉnh Long An sau đó tuyên phạt Hồ Duy Hải án tử hình về các tội giết người, cướp tài sản. Hải sau đó kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt nhưng bị cấp phúc thẩm bác đơn.
Toàn cảnh phiên tòa giám đốc thẩm Vi phạm tố tụng nghiêm trọng
Tại tòa, kháng nghị của Viện KSND Tối cao cho rằng bản án trên của Hồ Duy Hải có nhiều mâu thuẫn như Hải khai rửa tay, dao cho sạch máu, đập đầu chị Hồng vào chậu rửa nhưng khám nghiệm không có dấu vết này. Hải cũng trèo cổng sau khi gây án - lúc trên người dính nhiều máu nhưng biên bản khám nghiệm hiện trường thể hiện cánh cổng không có vết máu. Điều tra thể hiện Hải giết người nhanh gọn nhưng bản ảnh hiện trường thể hiện nạn nhân chống cự quyết liệt và chịu nhiều thương tích.
Tiếp đến, một nhân chứng xác nhận trong ngày xảy ra vụ án có đến Bưu điện Cầu Voi để gọi điện về Cà Mau vào 19h39 và nhìn thấy một thanh niên ngồi trong. Tuy nhiên, điều tra thể hiện trước đó Hải có mặt tại một cửa hàng cầm đồ rồi gặp gỡ một người khác nên Viện KSND Tối cao đã tính toán quãng đường và cho rằng Hải không thể có mặt tại bưu điện lúc 19h39 như kết luận. Các nhân chứng cũng khẳng định không thể nhận mặt được thanh niên trong bưu điện, không biết có phải Hải hay không.
Đáng chú ý, viện kiểm sát cho rằng cơ quan điều tra ở Long An đã không thu thập chứng cứ như chiếc thớt hung khí; con dao gây án đã bị đốt, phải mua một con dao khác thay vào; chiếc ghế được thu giữ và kết luận là công cụ phạm tội thực chất không liên quan tới vụ án. Thậm chí, phía điều tra không xác định được địa điểm, người mua nữ trang, điện thoại Hải đã cướp của 2 nạn nhân rồi tiêu thụ. Mẫu tro thu giữ tại nhà dì ruột của Hải qua giám định thể hiện không phải là quần áo, dây lưng Hải mặc khi gây án.
Ngoài ra, lời khai đầu tiên của Hải nội dung không nhận tội đã bị bỏ ra khỏi hồ sơ. Cảnh sát cũng không lấy lời khai của nhân chứng đầu tiên phát hiện vụ án; các dấu vân tay ở hiện trường không được xác định của ai; các đối tượng tình nghi là thủ phạm gồm Nguyễn Văn Nghị, Nguyễn Mi Sol không được làm rõ.
Viện KSND Tối cao khẳng định: “Vi phạm nêu trên đã trực tiếp ảnh hưởng tới giá trị chứng minh của chứng cứ theo quy định của pháp luật; ảnh hưởng nghiêm trọng đến căn cứ kết luận hành vi phạm tội của bị cáo. Những vấn đề nêu trên phải được khắc phục để đảm bảo giải quyết vụ án khách quan, không làm oan người vô tội và không bỏ lọt tội phạm”.
Quyết định kháng nghị năm 2019 của Viện KSND Tối cao đề nghị hủy các bản án tử hình đã tuyên cho Hồ Duy Hải để điều tra lại. Quyết định này cũng thay thế quyết định không kháng nghị vụ án được ban hành năm 2011 do ông Nguyễn Hòa Bình – Lúc đó là Viện trưởng VKSND Tối cao ký. Hiện tại, chính ông Nguyễn Hòa Bình đang giữ cương vị Chánh án TAND Tối cao và là chủ tọa phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải.
