 |
| “Biên bản làm việc” do kiểm sát viên Đường Thị Trầm lập với bà Huỳnh Thị May (bản gốc hiện đang do Viện KSNDTC lưu giữ) |
Đó là chuyện vụ án bà Huỳnh Thị May kiện bà Trần Thị Nở ra trước TAND huyện Cư M’Gar (Đăk Lăk) để đòi một khoản nợ 50 triệu đồng. Thẩm phán Phan Tuấn Đào phát hiện dấu hiệu huê hụi, đã báo cáo Chánh án Nguyễn Văn Tám.
Ông Tám và ông Đào cùng trực tiếp đi xác minh, lập biên bản ghi lời khai một nhân chứng quan trọng, từ đó khẳng định nợ nần giữa bà May - bà Nở là quan hệ huê hụi.
Ngày 4/10/1999, thẩm phán Đào ký quyết định tạm đình chỉ, chờ TANDTC hướng dẫn việc giải quyết những vụ án kiểu này.
Chánh án mới “bỏ rơi” tài liệu cũ...
Đầu năm 2000, TAND huyện Cư M’Gar có Chánh án mới là ông Phan Đông Tùng. Sau khi nhậm chức, ông Tùng bèn đưa vụ bà May - bà Nở ra xử. Lúc này bà Nở nợ nần chồng chất đã bỏ đi khỏi địa phương, không ai rõ đi đâu. Trước toà, bà May không khai ra chuyện huê hụi. Ông Tùng trực tiếp ngồi ghế chủ tọa ung dung tuyên bà May thắng kiện. Sau phiên toà, đương nhiên không ai chống án...
Khi biết tài liệu huê hụi thu thập được trước đó “không cánh mà bay” khỏi hồ sơ, nguyên Chánh án Tám và thẩm phán Đào đã rất phẫn nộ. Nhưng Chánh án mới trực tiếp xét xử, họ biết “kêu” với ai?!
Viện KSND huyện Cư M’Gar không thờ ơ với chuyện này. Phát hiện dấu hiệu vi phạm tố tụng nghiêm trọng, Viện trưởng Giản Đình Việt đã ký Quyết định kháng nghị.
Tại phiên phúc thẩm do TAND tỉnh Đăk Lăk xử, Viện KSND tỉnh đã bảo vệ quan điểm của Viện KSND huyện Cư M’Gar là cần huỷ án sơ thẩm và tạm đình chỉ để chờ hướng dẫn của TANDTC, song HĐXX vẫn tuyên y án sơ thẩm...
Chuyện có lẽ đã rơi vào “sự im lặng đáng sợ”, nếu các cơ quan công luận không lên tiếng. Tiền phong ra ngày 19/6/2003 có bài “Hai cấp toà cùng lái án để bảo vệ quan điểm của một chủ hụi”, vạch những dấu hiệu vi phạm tố tụng nghiêm trọng của Chánh án Phan Đông Tùng.
Ngay sau đó, Viện KSNDTC có công văn điểm báo, yêu cầu Viện KSND tỉnh Đăk Lăk báo cáo. Sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, Viện KSNDTC đã kết luận: Căn cứ vào hồ sơ thì “không có cơ sở để kháng nghị giám đốc thẩm”.
Và câu chuyện lại chìm đi... Nếu muốn làm rõ sự thật, người ta phải về huyện Cư M’Gar gặp gỡ các nhân chứng và truy tìm các vật chứng. Đáng tiếc là cả Viện KSND tỉnh Đăk Lăk và Viện KSNDTC đều không có ai về huyện Cư M’Gar. Họ chỉ yêu cầu chuyển hồ sơ để... đọc. Lẽ dĩ nhiên là có đọc đi đọc lại mãi cũng chẳng thể nào ra được những tài liệu đã mất!
Chứng cứ được chuyển đến Viện KSNDTC
Sau khi Tiền phong đăng bài báo nói trên, cả TAND huyện Cư M’Gar và TAND tỉnh Đăk Lăk đều không có văn bản hồi âm cho báo. Chuyện đang im ắng bỗng bà May phát đơn kiện, cho rằng Tiền phong đăng bài nói bà “chủ hụi” là đã xúc phạm danh dự của bà, yêu cầu báo phải cải chính và phải bồi thường năm triệu đồng!
Có lẽ bà May không ngờ rằng PV Tiền phong đã biết các tài liệu huê hụi không phải mất hết như nhiều người nhầm tưởng. Sau khi TAND quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) thụ lý đơn kiện của bà May, các PV mới “bật mí” trong bài điều tra “Lắt léo pháp đình - chuyện chưa có hồi kết” rằng một số tài liệu chứng minh bà May là “chủ hụi” vẫn đang được Viện KSND huyện Cư M’Gar lưu giữ.
Trong số đó, quan trọng nhất là “Biên bản làm việc” lập ngày 3/1/1999 giữa kiểm sát viên Đường Thị Trầm với bà May, tại trụ sở Viện KSND huyện Cư M’Gar. Trong biên bản đó, bà May đã thừa nhận khoản nợ của bà Nở với bà là nợ “huê hụi”!
Không chỉ đăng bài, Tiền phong còn trực tiếp gửi công văn đến Viện KSNDTC, đề nghị xử lý vấn đề báo nêu. Một lần nữa, Viện KSNDTC có công văn yêu cầu Viện KSND tỉnh Đăk Lăk báo cáo...
Ngày 21/7/2004, bản gốc “Biên bản làm việc” của kiểm sát viên Đường Thị Trầm trong bộ hồ sơ 33 trang của Viện KSND huyện Cư M’Gar được Viện KSND tỉnh Đăk Lăk chuyển đến Viện KSNDTC, kèm theo công văn số 262/KSXX.DS.
Bản phô tô “Biên bản làm việc” của kiểm sát viên Đường Thị Trầm cũng được các PV Tiền phong nộp cho TAND quận Hai Bà Trưng. Đây là chứng cứ quan trọng để nhận định việc Tiền phong viết bà May là “chủ hụi” là có cơ sở. Đương nhiên các PV không thể nộp cho Toà bản gốc, vì chúng đang được Viện KSNDTC lưu giữ để “điều tra”...
Sau khi có “Biên bản xác minh” tại Viện KSNDTC, ngày 2/2/2005, TAND quận Hai Bà Trưng đã ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án bà May kiện báo Tiền phong, với lý do quý Viện cần có thời gian điều tra và kết luận về các tài liệu do Viện KSND tỉnh Đăk Lăk chuyển tới.
Trong các năm 2006 - 2007, TAND quận Hai Bà Trưng đều có công văn hỏi về kết quả điều tra của Viện KSNDTC, song đều không nhận được văn bản trả lời. Vụ án bà May kiện báo Tiền phong bị tạm đình chỉ kéo dài...
Không điều tra, sao kết luận được?!
Tháng 8/2008, TAND quận Hai Bà Trưng tiếp tục có công văn gửi Viện KSNDTC, hỏi kết quả điều tra của quý Viện đến đâu? Quý Viện có kháng nghị vụ bà May - bà Nở không? Khác những lần trước, lần này quý Viện không im lặng mà có công văn phúc đáp: Viện KSNDTC từng nhận được câu hỏi này của Viện KSND tỉnh Đăk Lăk (năm 2003), và đã trả lời “không có cơ sở để kháng nghị giám đốc thẩm”.
Dễ thấy cách trả lời của Viện KSNDTC là không thoả đáng. Trước đây quý Viện không kháng nghị vụ bà May - bà Nở, bởi quý Viện mới chỉ đọc bộ hồ sơ do TAND huyện Cư M’Gar lập, gồm 37 trang tài liệu.
Sau khi báo Tiền phong có bài điều tra, quý Viện đã nhận được bộ hồ sơ do Viện KSND huyện Cư M’Gar lập, gồm 33 trang tài liệu. Như vậy là sau hơn bốn năm nghiên cứu, quý Viện vẫn “nợ” bản kết luận về bộ hồ sơ của Viện KSND huyện Cư M’Gar?!
Các PV Tiền phong một lần nữa về lại huyện Cư M’Gar. Đã có một số thay đổi nhân sự ở đây. Thẩm phán Phan Tuấn Đào được điều tới làm Chánh án TAND huyện Đăk Mil (Đăk Nông). Chánh án Phan Đông Tùng cũng được điều chuyển về TAND tỉnh Đăk Lăk. Kiểm sát viên Đường Thị Trầm cũng chuyển về Viện KSND tỉnh Đăk Lăk, tuy nhiên ông Giản Đình Việt vẫn làm Viện trưởng Viện kiểm sát huyện Cư M’Gar.
Các PV làm việc với ông Việt, được biết sau khi Tiền phong đăng bài “Lắt léo pháp đình...”, Viện KSND huyện Cư M’Gar đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ bà May - bà Nở cho cơ quan cấp trên, và hơn bốn năm qua chưa thấy có cán bộ nào về tìm hiểu, điều tra...
Tại Viện KSND tỉnh Đăk Lăk, các PV Tiền phong làm việc với ông Trần Quốc Nhơn - Phó Viện trưởng, người đã ký công văn chuyển toàn bộ 33 trang tài liệu cho Viện KSNDTC bốn năm trước đây. Ông Nhơn cũng cho biết, sau khi công văn và tài liệu chuyển đi, không thấy có cán bộ nào của Viện KSNDTC về điều tra vụ việc đó nữa...
Báo Tiền phong không có quyền kết luận, chỉ có quyền đăng bài, qua đó chuyển tải thông tin các PV thu thập được tới các cơ quan chức năng. Việc điều tra quan hệ bà May - bà Nở có phải huê hụi không là không khó, bởi các nhân chứng như ông Tám, ông Đào, bà Trầm đều là các cán bộ tư pháp liên quan trực tiếp đến việc giải quyết vụ án, họ sẵn sàng trình bày với các cán bộ có trách nhiệm. Và trong việc này may mắn là vẫn còn đó vật chứng.
Thiết nghĩ Viện KSNDTC chỉ cần gửi “Biên bản làm việc” giữa kiểm sát viên Trầm với bà May đi giám định, đồng thời tiến hành đối chất giữa bà May với ông Tám, ông Đào, bà Trầm, mọi chuyện sẽ rõ như ban ngày. Những việc này không khó, chỉ cần cán bộ điều tra trực tiếp về huyện Cư M’Gar...
