Bà Tôn Thị Tuyết Mai ở quận Tân Bình, TPHCM. Ông Hà Cân là Đại tá quân đội về hưu. Ông Hà Cân đã xây nhà kiên cố trên ô đất tranh chấp này.
Phiên sơ thẩm ngày 2/5/2003, Toà án quận Tân Bình xử bà Mai thắng kiện, buộc ông Hà Cân phải trả cho bà Mai số vàng nói trên.
Ông Hà Cân kháng cáo lên tòa cấp trên, cho rằng ông đã được một đơn vị quân đội cho phép “cơi nới, tăng gia trên mảnh đất này”.
Năm 2004, phiên xử phúc thẩm tại TAND TPHCM tuyên hủy bản án sơ thẩm với lý do đơn vị quân đội đó có liên quan quyền lợi đối với ô đất, nhưng không được toà sơ thẩm triệu tập, nay không thể bổ sung tình tiết nên cần thiết phải điều tra xem xét lại theo đúng thẩm quyền.
Văn bản can thiệp lạ
Trong khi vụ kiện còn đang diễn biến phức tạp và chưa được TAND quận Tân Bình xét xử lại, ngày 6/6/2005, một cơ quan Trung ương có Công văn số 3104 gửi cơ quan thực hiện tố tụng vụ án, với nội dung “khó hiểu”, vì nó đối lập với quan điểm của cả Bộ Quốc phòng và tòa án.
Công văn ghi rõ: “Theo quy định của Luật Đất đai, vụ việc này không thuộc thẩm quyền của tòa án. Đề nghị TAND Tối cao hướng dẫn TAND địa phương chuyển vụ việc đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết”.
Một số luật sư nắm bắt rõ vụ tranh chấp này, đều chung ý kiến khẳng định: “Nếu là đất thuộc diện đất an ninh quốc phòng do Bộ Quốc phòng quản lý thì mới không thuộc thẩm quyền của tòa án, nhưng đây là vụ kiện dân sự”. TAND TPHCM cũng khẳng định rất rõ: “Giao vụ án về cho TAND quận Tân Bình giải quyết theo thẩm quyền”.
Ngay chính một số cơ quan của Bộ Quốc phòng và đơn vị liên quan đến việc cấp đất cho ông Hà Cân, ở thời điểm trước và sau khi TAND quận Tân Bình xử sơ thẩm cũng khẳng định không có trách nhiệm giải quyết vụ kiện, đó là thẩm quyền của toà án.
Trong Phiếu hướng dẫn số 1611 ngày 19/5/2002 do Đại tá Vương Tài Vinh, Phó chánh Thanh tra xét khiếu tố, thuộc cơ quan Thanh tra Bộ Quốc phòng gửi bà Mai, cũng ghi rõ: “Chúng tôi xin hoàn trả lại đơn thư và hướng dẫn bà đệ đơn đến Toà án khởi kiện để được giải quyết theo trình tự pháp lý. Đó là cơ quan có trách nhiệm và thẩm quyền xem xét giải quyết đơn của bà”.
Ông Nguyễn Văn Rinh- Thứ trưởng Bộ Quốc phòng - cũng đã ký công văn số 2151 gửi TAND TP HCM với nội dung: “Bộ Quốc phòng nhận được đơn đề ngày 15/5/2003 của ông Hà Cân, nội dung liên quan đến việc giải quyết nhà đất của gia đình ông.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Quốc phòng thấy nội dung đơn thư nêu trên thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND TPHCM. Vì vậy xin kính chuyển đơn thư và tài liệu kèm theo; đề nghị các đồng chí nghiên cứu, xem xét giải quyết đúng theo quy định của pháp luật, chính sách của Đảng và Nhà nước, kết quả giải quyết xin thông báo để Bộ Quốc phòng được biết”.
Tòa án cũng từ chối, dân biết kêu ai?
Sau khi nhận được công văn của cơ quan Trung ương trên gửi đến, ngày 17/4/2006, TAND quận Tân Bình ra quyết định: Đình chỉ giải quyết vụ án dân sự đã thụ lý số 393/2004/TLST-DS ngày 20/9/2004 về việc tranh chấp quyền sử dụng đất giữa bà Tuyết Mai với ông Hà Cân, trả lại đơn khởi kiện và các chứng cứ đính kèm đơn khởi kiện cho bà Tôn Thị Tuyết Mai.
Luật sư Thanh Tâm (Đoàn Luật sư TP HCM), người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bà Mai, thể hiện thái độ khá bức xúc: “Cả hai công văn của Bộ Quốc phòng đều khẳng định thẩm quyền giải quyết vụ việc của Tòa án. TAND TPHCM cũng đã chỉ đạo TAND quận Tân Bình xử lý vụ việc. Tôi cho rằng Công văn 3104 của cơ quan Trung ương đó có nội dung can thiệp không hợp lý vào vụ việc!”.
Nhiều năm ròng thất bại khi theo đuổi vụ kiện đòi quyền lợi hợp pháp đối với ô đất này, bà Tôn Thị Tuyết Mai nay đã quá buồn nản vì không biết cơ quan có thẩm quyền nào sẽ giải quyết vụ tranh chấp?
