Ngày 2/1/2005, trong lúc đánh cá trên vùng biển Bình Thuận, chủ tàu BTH 1272 Trần La (59 tuổi, ngụ La Gi – Hàm Tân ) bị sóng lớn đánh văng xuống biển. Anh Trần Thanh Toàn (30 tuổi, con ông La) nhảy theo vật lộn với sóng nước và dìu được cha cặp sát mạn cho 5 thuyền viên khác dùng dây neo kéo ông La lên tàu, nhưng sóng lớn đã nuốt chửng người con của ông.
Sau khi được làm hô hấp, ông La tỉnh dậy, thều thào hỏi con. Một thuyền viên cho ông La biết sự thật, ông chỉ kịp kêu tên con rồi hộc máu, tắt thở.
Sau khi mai táng ông La (không tìm được xác anh Toàn), gia đình đến cơ quan bảo hiểm mới biết là cả hai không được đóng bảo hiểm tai nạn.
Trả tiền lại là xong chuyện?
Bà Nguyễn Thị Công Xuân (vợ ông La) tố cáo: “Vào đầu tháng 9/2004, ông Trưởng phòng NN - PTNT huyện Huỳnh Hồng Bình cho biết sắp có đợt kiểm tra của tổ công tác liên ngành, nếu tàu đánh cá chúng tôi mua ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về hành nghề mà không làm sổ đăng kiểm mới thì sang năm 2005 sẽ không đi biển được…”.
Do quen biết, gia đình bà Xuân đã đưa cho ông Bình 5 triệu đồng và 3 giấy chứng minh nhân dân (của 2 người đã chết và 1 người con rể) để nhờ ông Bình làm thủ tục đăng kiểm và đóng bảo hiểm tai nạn lao động cho 3 người.
Hơn một tháng sau, ông Bình cho biết số đăng kiểm tàu của ông Trần La mang số BTH 1272 nhưng ông giữ sổ đăng kiểm, không giao cho ông La. Chi phí đăng kiểm các khoản chỉ 2,5 triệu đồng; nếu cộng cả tiền đóng bảo hiểm cho 3 người thì vẫn chưa đến 2,8 triệu đồng.
Bà Xuân cho biết sau khi vỡ chuyện, ông Bình có đến nhà đề nghị hoàn trả số tiền 5 triệu đồng, giao sổ đăng kiểm tàu cho gia đình, cho nợ 2,5 triệu đồng chi phí đã làm thủ tục đăng kiểm nhưng bà Xuân không đồng ý vì nếu có bảo hiểm bà sẽ được nhận mức bảo hiểm 20 triệu đồng/người.
Không thỏa thuận với nhau được, bà Xuân gửi đơn khiếu nại đến nhiều cơ quan, và tổ chức ghi âm cuộc trao đổi giữa hai bên để củng cố chứng cứ chuẩn bị khởi kiện ông Bình.
Ông Hồ Đăng Linh - Trưởng phòng Đăng kiểm Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Bình Thuận là cơ quan đăng kiểm tàu thuyền đánh cá - cho biết ngày 28/11/2004 CCBVNLTS tỉnh đã ra sổ đăng kiểm tàu BTH 1272 (số cũ là BV 4861- TS, công suất máy 45 CV) đứng tên ông Trần La và giao cho ông Bình mang sổ về Hàm Tân.
Được biết, phòng NN - PTNT huyện nhận hồ sơ đăng kiểm của chủ tàu đánh cá và cử cán bộ mang đến CCBVNLTS đóng ở Phan Thiết, sau khi ra sổ, cán bộ huyện nhận sổ mang về địa phương, có trách nhiệm kiểm tra việc nộp thuế nghề cá, đóng bảo hiểm tai nạn lao động cho thuyền viên… rồi mới giao sổ cho chủ tàu.
Theo quy định, tàu đánh cá có công suất máy từ 20 CV trở lên phải bắt buộc mua bảo hiểm cho tất cả thuyền viên, trong khi tàu BTH 1272 của ông Trần La có công suất máy đến 45 CV.
Theo chúng tôi, việc ông Bình nhận 5 triệu đồng để làm đăng kiểm tàu cho ông La, dù sổ đăng kiểm đã có từ ngày 28/11/2004 nhưng tai nạn xảy ra hơn tháng sau mà ông vẫn chưa hoàn tất việc đóng bảo hiểm bắt buộc cho 3 thuyền viên theo yêu cầu của chủ tàu (tàu gồm 8 lao động), nên ông Bình phải có trách nhiệm với gia đình nạn nhân; ông Bình không thể phủi hết trách nhiệm của mình, để gánh nặng thiệt thòi cho một gia đình ngư dân đã chịu nhiều đau khổ vì cùng lúc mất đi 2 lao động chính.
Nhân vụ việc này, cũng xin nêu một thực tế là có rất nhiều thuyền viên không hề được bảo hiểm tai nạn. Thông thường trên mỗi tàu chỉ có vài ba người có bảo hiểm, thường là chủ tàu và người thân của họ.
Với lý do các thuyền viên không lao động cố định trên một tàu, nay làm mai nghỉ, nên chủ tàu và cả người lao động không “ mặn mà ” với việc chi tiền đề phòng rủi ro. Ngoài ra, vì phải bám biển, vì ít chữ nghĩa nên các chủ tàu thường nhờ những người “quen việc” làm đăng kiểm, và các “cò” này đã “mổ” không ít tiền của ngư dân.
