Ngày 9/5, TAND Cấp cao tại Hà Nội tiếp tục xét xử phúc thẩm vụ án kinh tế - tham nhũng xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng Cty CP xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC).
Theo án sơ thẩm, PVN nhận nhiệm vụ thực hiện Dự án nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 nên đã giao Tổng Cy CP Điện lực Dầu khí Việt Nam (PVPower) làm chủ đầu tư. Năm 2011, dù biết PVC không đủ năng lực tài chính, kinh nghiệm để xây dựng nhưng bị cáo Đinh La Thăng - nguyên Chủ tịch HĐTV PVN và các đồng phạm đã chỉ định PVC là tổng thầu duy nhất thực hiện dự án.
PVPower đã ký với PVC hợp đồng EPC số 33 để xây dựng nhà máy Thái Bình 2, hợp đồng này thiếu nhiều điều khoản và không đáp ứng các yêu cầu về mặt pháp lý. Tiếp đến, bị cáo Thăng chỉ đạo cấp dưới tạm ứng sai quy định cho PVC số tiền hơn 6,6 triệu USD và 1.312 tỷ đồng. Do PVPower không đủ năng lực tài chính nên chủ đầu tư dự án Thái Bình 2 được chuyển đổi về PVN.
Việc ký hợp đồng EPC số 33 rồi cho ứng tiền đã tạo điều kiện cho Trịnh Xuân Thanh - nguyên Chủ tịch HĐQT PVC và cấp dưới chi sai mục đích, gây thiệt hại hơn 119 tỷ đồng cho Nhà nước.
Từ đó, tòa cấp sơ thẩm tuyên phạt bị cáo Đinh La Thăng án 13 năm tù về tội “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Ông Thăng kháng cáo, khẳng định mình không phạm tội danh này.
Tại tòa phúc thẩm hôm nay (9/5), ông Thăng giữ nguyên kháng cáo, cho rằng tòa sơ thẩm không đánh giá hết các chứng cứ, không xem xét đầy đủ ý kiến của các luật sư; không đặt dự án Thái Bình 2 trong tổng thể của PVN và bối cảnh chính trị - kinh tế thời điểm vụ án xảy ra.
Cũng theo ông Đinh La Thăng, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cho PVN chỉ định thầu tại dự án Thái Bình 2; PVN không thể quyết định việc chỉ định hay không. Đây là dự án trọng điểm, được Phó Thủ tướng trực tiếp chỉ đạo, cho phép thực hiện quy chế đặc thù.
Nói thêm về lý do chỉ định thầu cho Cty con là PVC, bị cáo Thăng khai: “Thủ tướng chỉ đạo PVN phải đẩy nhanh tăng trưởng, tăng tỷ trọng dịch vụ từ 10 lên 30% vì Việt Nam là nước có dầu mỏ nhưng trữ lượng ít… Từ đó, BCH Đảng ủy tập đoàn đã ra nghị quyết đẩy mạnh ngành dịch vụ”.
Bị cáo này thừa nhận trách nhiệm người đứng đầu trong vụ án nhưng bác bỏ hành vi cố ý làm trái, khẳng định không buộc các thành viên phải ký hợp đồng thực hiện Thái Bình 2. “PVPower là pháp nhân độc lập… Việc ký hợp đồng EPC số 33 là tự nguyện giữa PVPower và PVC” – bị cáo Thăng khai.
Trước câu hỏi của Chủ tọa về năng lực của PVC, ông Đinh La Thăng cho biết mình nắm được năng lực tài chính qua các báo cáo thể hiện PVC làm ăn có lãi từ 2009 đến 2011, riêng năm 2010 lãi gần 1.000 tỷ đồng; từ 2011 về sau, ông không nắm được vì đã chuyển công tác.
Chủ tọa nhắc lại thời điểm trên, PVC đang gặp khó khăn về tài chính với nhiều khoản nợ đến hạn, mất cân đối dòng tiền vì đầu tư dàn trải… Nguyên Chủ tịch PVN nói: “Bị cáo chỉ căn cứ vào các báo cáo được kiểm toán, lúc đó chưa có các lời khai như ở phiên tòa hôm nay”.
Đánh giá năng lực thực hiện của PVC tại năm 2011, ông Thăng cho rằng đơn vị này từng thực hiện nhiều dự án lớn hơn Thái Bình 2 trong các vai trò liên danh tổng thầu hoặc tổng thầu.
Tiếp đến, chủ tọa đặt câu hỏi về con số thiệt hại trong vụ việc. Án sơ thẩm xác định, PVC đã dùng tiền ứng được từ Thái Bình 2 vào mục đích khác, nếu tính theo lãi suất ngân hàng thời điểm đó, vốn Nhà nước mà PVN là đại diện đã thiệt hại 119 tỷ đồng.
Bị cáo Đinh La Thăng bác bỏ cách tính thiệt hại trên, nói: “Tiền ứng cho PVC nằm trong tài khoản thanh toán, phải tính lãi tài khoản thanh toán, không thể lấy lãi suất tiền gửi tính thiệt hại (2 lãi suất chênh nhau – PV). Doanh nghiệp Nhà nước không có quyền đưa tiền vào tài khoản tiền gửi”.
Chủ tọa tiếp tục đặc câu hỏi về việc bị cáo Thăng chỉ đạo cho PVC ứng 10% trong khi hợp đồng quy định chỉ được ứng 6%; chỉ đạo cho ứng tiền khi các hạng mục của Thái Bình 2 chưa có gì, chỉ có tư vấn thiết kế của nước ngoài?
Ông Thăng cho rằng mình chỉ đạo làm thủ tục ứng tiền 10% là đúng quy định và đã có yêu cầu tiền của dự án Thái Bình 2 chỉ được dùng cho Thái Bình 2. “Tôi không ép ai cả, tất cả các văn bản đều thể hiện việc này” – lời bị cáo Thăng.
