Theo cáo trạng, năm 2010, Vinashin được nhận 2.200 tỷ đồng từ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam để tái cơ cấu và 4.190 tỷ đồng của Chính phủ cấp tạm ứng vốn phục vụ sản xuất kinh doanh cho Vinashin. Mặc dù không được Thủ tướng Chính phủ cho phép nhưng ông Nguyễn Ngọc Sự (Chủ tịch HĐTV Vinashin) và Trương Văn Tuyến (Tổng giám đốc Vinashin) cùng Phạm Thanh Sơn (Phó tổng giám đốc phụ trách tài chính Vinashin),Trần Đức Chính (Kế toán trưởng kiêm Trưởng ban tài chính Vinashin) bàn bạc thống nhất chủ trương quyết định việc gửi tiền có kỳ hạn vào Oceanbank nhằm chiếm đoạt số tiền do Oceanbank chi ngoài lãi suất tiền gửi theo hợp đồng. Hà Văn Thắm (Chủ tịch HĐQT OceanBank) đã ban hành chủ trương chi tiền ngoài lãi suất tiền gửi theo hợp đồng cho Vinashin để lãnh đạo Vinashin quyết định việc gửi tiền có kỳ hạn vào Oceanbank.
Từ tháng 3/2011 đến tháng 8/2014, ông Trần Đức Chính đã nhận 105 tỷ đồng do các cán bộ của Oceanbank chi ngoài lãi cho các hợp đồng tiền gửi của Vinashin. Chính trực tiếp quản lý số tiền này và không hạch toán vào nguồn thu của Vinashin, để ngoài sổ sách kế toán, dùng để các bị can chiếm hưởng cá nhân trái pháp luật, chi phí không đúng quy định của nhà nước. Cáo trạng cáo buộc hành vi này của Nguyễn Ngọc Sự, Trần Đức Chính, Trương Văn Tuyến và Phạm Thanh Sơn cấu thành tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” với số tiền chiếm đoạt 105 tỷ đồng.
Về vai trò cụ thể của từng bị can, Nguyễn Ngọc Sự là người đưa ra chủ trương gửi tiền có kỳ hạn vào Oceanbank, quyết định giao cho Trần Đức Chính tiếp nhận, quản lý và chi tiêu sử dụng số tiền 105 tỷ đồng.
Ông Sự cũng là người trực tiếp ký 12 hợp đồng giao dịch gửi tiền vào Oceanbank và chiếm hưởng cá nhân 8 tỷ đồng; Bị can Trần Đức Chính trực tiếp ký nhiều hợp đồng giao dịch phát sinh tiền gửi tại Oceanbank, trực tiếp nhận, quản lý, chi tiêu sử dụng trái nguyên tắc số tiền ngoài lãi suất theo chỉ đạo của Sự, Tuyến, Sơn và chiếm hưởng cá nhân 10 tỷ đồng; Bị can Trương Văn Tuyến là người cùng đề xuất chủ trương trực tiếp chỉ đạo việc gửi tiền có kỳ hạn vào Oceanbank, ký ủy quyền cho Phạm Thanh Sơn và Trần Đức Chính thực hiện gửi tiền vào Oceanbank khi chưa được sự đồng ý của Chính phủ, ông Tuyến trực tiếp ký 2 hợp đồng/giao dịch tiền gửi, không chỉ đạo hạch toán số tiền ngoài lãi suất vào hệ thống sổ sách kế toán của Vinashin và ông Tuyến cũng là người đề xuất việc chia tiền và chiếm hưởng cá nhân 3,5 tỷ đồng; Bị can Phạm Thanh Sơn có hành vi đồng thuận chủ trương và thực hiện việc gửi tiền có kỳ hạn vào Oceanbank, trực tiếp ký nhiều hợp đồng/giao dịch gửi tiền vào Oceanbank khi không có ủy quyền của người đại diện pháp luật, chiếm hưởng cá nhân 1,2 tỷ đồng.
Cáo trạng khẳng định đủ căn cứ xác định các bị can Nguyễn Ngọc Sự, Trần Đức Chính, Trương Văn Tuyến và Phạm Thanh Sơn đã phạm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 355 BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Phạm tội ở khoản này, các bị can bị truy tố theo khung hình phạt từ từ 20 năm đến chung thân.
Cựu Chủ tịch chỉ thừa nhận chiếm đoạt 5,3 tỷ đồng
Cáo trạng của VKS nhận định, trong số 105 tỷ đồng của vụ án, 4 bị can Nguyễn Ngọc Sự, Trương Văn Tuyến, Trần Đức Chính và Phạm Thanh Sơn phải liên đới bồi thường. Cơ quan truy tố cũng ghi nhận Nguyễn Ngọc Sự nộp lại 5,3 tỷ đồng, Trương Văn Tuyến 3,5 tỷ đồng. Các bị can Trần Đức Chính, Phạm Thanh Sơn chưa nộp số tiền chiếm hưởng.
Đáng lưu ý, theo VKS , số tiền mà các bị can chiếm hưởng thấp hơn nhiều so với lời khai của bị Trần Đức Chính. Ông Chính khai ông Sự chiếm hưởng 50,5 tỷ đồng, ông Tuyến 15 tỷ đồng, ông Sơn 7,5 tỷ đồng. VKS xét thấy, tài liệu về việc đưa và nhận tiền chỉ có lời khai của ông Chính và người nhận tiền; lời khai của ông Sự, Tuyến và Sơn thừa nhận có nhận từ ông Chính, nhưng tổng số tiền các bị can nhận chưa phù hợp và ít hơn so với lời khai của ông Chính.
Đồng thời, Trần Đức Chính là người tiếp nhận, quản lý và trực tiếp chi tiêu toàn bộ số tiền 105 tỷ đồng nhưng chứng từ liên quan chi tiêu đã bị ông Chính tiêu hủy. Vì vậy, chỉ có căn cứ xác định số tiền chiếm hưởng cá nhân theo lời khai của các bị can Sự, Tuyến, Sơn.
Đối với việc đề xuất giải ngân, quản lý, sử dụng đối với 2 khoản tiền 2.200 tỷ đồng và 4.190 tỷ đồng cho Vinashin nói trên, hiện Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra, chưa có kết luận và quan điểm xử lý. Do đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an quyết định tách hành vi và tài liệu liên quan đến hai khoản tiền trên để tiếp tục làm rõ sau.
