Trọng điểm về tội phạm truy nã
Theo lãnh đạo Công an tỉnh Sơn La, lợi dụng điều kiện thuận lợi như vị trí gần đường biên giới dài, đồi núi chia cắt, núi non hiểm, đời sống nhân dân vùng biên giới còn gặp nhiều khó khăn, bọn tội phạm ma túy đã chọn một số bản gần khu vực biên giới của tỉnh Sơn La làm nơi tập kết ma túy từ bên kia biên giới xâm nhập vào nội địa trung chuyển đi các địa phương khác để tiêu thụ. Một số bản ở các huyện biên giới trở thành địa bàn trọng điểm về tội phạm ma túy (TPMT), là điều kiện phát sinh nhiều đối tượng truy nã (ĐTTN) về TPMT. Điển hình là xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, hiện có hơn 30 ĐTTN đặc biệt nguy hiểm về TPMT.
Tình hình trên đã khiến cho việc nắm bắt di biến động về nhân khẩu, đối tượng có nơi, có chỗ chưa sâu chưa kịp thời. Phần lớn số ĐTTN phạm tội về ma túy, cư trú ở vùng cao biên giới, vùng sâu vùng xa, giao thông đi lại khó khăn. Chúng thường lẩn trốn trong hang núi cao, trong rừng rậm, trốn sang bên kia biên giới nước Lào. Có đối tượng còn trốn vào miền Nam, Tây Nguyên. Một số đối tượng có vũ khí nóng như súng quân dụng, lựu đạn, dao, kiếm…sẵn sàng chống trả khi gặp lực lượng công an, nhiều trường hợp gây thương tích cho lực lượng truy bắt.
Trước thực trạng trên, Công an tỉnh Sơn La đã chủ động tham mưu cho tỉnh ủy, UBND tỉnh xây dựng, triển khai thực hiện nhiều kế hoạch phương án để giải quyết địa bàn trọng điểm về TPMT, thu được nhiều kết quả, nhất là từ khi Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm (PC52) được thành lập và đi vào hoạt động.
10 năm, bắt hơn 800 đối tượng
Theo báo cáo tổng kết 10 năm công tác truy nã (2004-2014), tổng số ĐTTN mà PC52 Sơn La đã bắt, vận động đầu thú và thanh loại là 867 đối tượng (có 342 ĐTTN nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm). Trong số đó, có 753 đối tượng thuộc diện trong tỉnh ra quyết định truy nã, 114 đối tượng do các địa phương ngoài tỉnh ra quyết định.
Trong số các “cộm cán” trốn truy nã từng bị bắt giữ, không thể không kể đến Sùng A Khai (SN 1968, trú tại bản Săn Cài, xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, Sơn La). Khai được xác định là đối tượng cầm đầu, cung cấp ma túy cho Nguyễn Thị Lan (SN 1965, quê quán ở Kiến Thụy, Hải Phòng; tạm trú tại tiểu khu 5, thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn, Sơn La). Tháng 10/2012, Công an huyện An Dương, Hải Phòng bắt quả tang Nguyễn Thị Lan vận chuyển “hàng” từ Sơn La về Hải Phòng bằng xe khách, thu giữ 10 bánh heroin, gần 900 viên ma túy tổng hợp (ước tính hơn 3 tỷ đồng), hơn 7.200 USD, 1 triệu đồng cùng một số tài liệu liên quan. Khi bị bắt, Lan ngỏ ý xin biếu lực lượng làm nhiệm vụ 150 triệu đồng, nhưng đã bị lập biên bản.
 |
Đối tượng Sùng A Khai tại cơ quan điều tra
Từ lời khai của Lan, công an tập trung mũi nhọn vào Khai. Ngôi nhà của Khai nằm tách biệt trong một thung lũng, một mặt tựa lưng vào dãy núi đá vôi trùng điệp, hướng kia trông ra Quốc lộ 6 chạy từ thị xã Sơn La về huyện Mộc Châu. Để vào được nhà Khai chỉ có con đường độc đạo. Nhà Khai được thiết kế kín đáo, có tới 6 camera quan sát, xung quanh luôn có đệ tử kè kè súng.
Kế hoạch khám xét, quây bắt Sùng A Khai được Công an TP Hải Phòng phối hợp Công an tỉnh Sơn La tính toán kỹ lưỡng. Tuy nhiên, chiều 14/10/2012 khi tổ công tác thực hiện lệnh khám xét, Khai và đồng bọn đã bỏ trốn lên đỉnh núi, chỉ còn lại vợ con ở nhà cùng 1 khẩu súng quân dụng và 1 số tang vật.
Biết bị khám xét, Khai và đồng bọn đã nã súng thẳng về ngôi nhà gần 15 phút rồi lợi dụng địa hình rừng núi hiểm trở trốn mất. Chiều 26/11/2012, từ nguồn tin trinh sát, tại khu vực giáp ranh giữa xã Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình và xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, Công an tỉnh Sơn La đã phát hiện, bắt được Sùng A Khai, thu tại chỗ 1 súng tiểu liên, 3 khẩu súng khác, 38 viên đạn, 1 quả lựu đạn cùng một số tang vật.
Và những băn khoăn
Ngoài những khó khăn về điều kiện tự nhiên, địa hình, và thủ đoạn của tội phạm, theo trung tá Lù Văn Hải, Phó trưởng phòng PC52 – Công an Sơn La, công tác truy nã vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Chẳng hạn, quyết định truy nã (QĐTN) của một số cơ quan điều tra (CQĐT) còn thiếu thông tin (ảnh, đặc điểm nhận dạng, QĐTN).
Ngoài ra, nhiều quy định của bộ luật tố tụng hình sự vẫn còn bất cập như lực lượng cảnh sát truy nã không có bất kỳ thẩm quyền tố tụng hình sự nào. Kinh phí hỗ trợ công tác truy nã chưa được đảm bảo, nhất là đối với việc truy bắt ĐTTN trốn ra nước ngoài, trốn lâu năm…
Theo báo cáo tổng kết 10 năm công tác truy nã tội phạm của Bộ Công an (từ 2004 – 2014), công an toàn quốc đã ra quyết định truy nã 73.156 đối tượng, trong đó có 16.758 đối tượng truy nã nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm. Đã có 7 cán bộ công an hy sinh trong quá trình truy bắt đối tượng truy nã.
