Theo TTCP, qua tổng hợp báo cáo kết quả thanh tra chuyên đề quy hoạch và quản lý, sử dụng đất tại 62 tỉnh, thành cho thấy một số nơi chưa chấp hành nghiêm các quy định pháp luật; nhiều dự án đã và đang tồn tại dưới dạng quy hoạch treo hoặc phải thu hồi, tạm dừng để rà soát, xử lý, gây khó khăn cho cuộc sống của người dân trong vùng được quy hoạch, thiệt hại về kinh tế cho các tổ chức và cá nhân.
Việc đầu tư xây dựng, đặc biệt là tại các khu đô thị, nhà ở còn dàn trải, quy hoạch kiến trúc đô thị thiếu đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Đặc biệt, công tác quản lý thực hiện quy hoạch ở một số địa phương còn bị buông lỏng, thiếu sự phân cấp; trình trạng vi phạm quy hoạch diễn ra phổ biến, rất khó xử lý...
Về kinh tế, thanh tra các địa phương kiến nghị xử lý thu hồi 16.820 ha đất có sai phạm, xử lý khác 292.567 ha. Trong đó, Hà Nội và TPHCM là 2 địa phương nằm trong “top” vi phạm về đất đai nhiều nhất.
Các đoàn thanh tra cũng kiến nghị truy thu 813 tỷ đồng, xử lý khác 19,5 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra 11 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng tại Bắc Kạn, Hải Phòng, Ninh Thuận, Quảng Ngãi và Thanh Hóa. Đồng thời, kiến nghị chủ tịch UBND các tỉnh, thành chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm cá nhân, đơn vị liên quan đến khuyết điểm, vi phạm đã được phát hiện.
TTCP cũng cho rằng, ngoài nguyên nhân do chưa tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật, có sự buông lỏng trong quản lý thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, còn có sự thiếu đồng bộ, trùng lắp, thậm chí mâu thuẫn kéo dài, phức tạp giữa các luật.
Đồng ý với kết luận và kiến nghị của TTCP, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, tiếp thu kiến nghị của TTCP để đề xuất bổ sung, sửa đổi Luật Đất đai cho phù hợp thực tế.
