Theo lời người nhà bệnh nhi, thấy con bị táo bón, điều trị bằng men tiêu hóa một tuần không đỡ, gia đình bé Trần Thanh Thảo (1 tuổi, Phú Thọ) nghe lời người quen hái lá lộc mại về nấu cháo cho con ăn. Sau hai lần ăn cháo, bé Thảo xuất hiện đi tiểu màu đỏ, da xanh, mệt mỏi, chán ăn, sốt nhẹ.
Xét nghiệm tại Bệnh viện tuyến huyện cho thấy cháu bị thiếu máu nặng. Bệnh nhi được chuyển ngay đến Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị.
Ngày 24/5, khoa Cấp cứu chống độc – Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận bệnh nhi Trần Thanh Thảo trong tình trạng da xanh, mệt mỏi, chán ăn, sốt nhẹ, xét nghiệm huyết sắc tố hạ thấp ở mức 64g/l, bilirubin máu toàn phần tăng cao 93,7 umol/l, bilirubin gián tiếp 84 umol/l.
Lá lộc mại hay một số nơi gọi là “lá mọi” là lá của cây lộc mại, một loại cây cao khoảng 2-3 mét mọc hoang dại. Y văn Việt Nam chưa ghi nhận nghiên cứu về loại cây này. Do có tác dụng nhuận tràng khi dùng liều nhỏ và tác dụng tẩy khi dùng liều lớn, nhân dân một số nơi thường mách nhau dùng lá này chữa táo bón, kiết lỵ…
Tuy nhiên, nếu dùng với số lượng lớn, lá cây lộc mại có thể gây ngộ độc. Các biểu hiện thường gặp sau khi ăn là: nhịp tim nhanh, bệnh nhân mệt yếu, da xanh, ăn không tiêu, đầy bụng, đau vùng ruột, đi ngoài lỏng hoặc táo bón. Trẻ có nước tiểu màu đỏ, đái vặt và buốt.
Các bác sĩ chẩn đoán bé bị ngộ độc lá lộc mại gây tan máu cấp, thiếu máu nghiêm trọng và lập tức được truyền máu cấp cứu.
Sau 4 ngày nhập viện điều trị, hiện tình trạng của bệnh nhi đã ổn định, bé đã được xuất viện.
TS.BS. Lê Ngọc Duy – Phó trưởng khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: “Tính từ đầu năm 2018 đến nay, khoa cấp cứu chống độc của bệnh viện đã tiếp nhận 2 ca ngộ độc lá lộc mại. Bệnh nhi khi vào viện đều rơi vào tình trạng nguy kịch do tan máu cấp dẫn tới thiếu máu nghiêm trọng”.
TS.BS. Lê Ngọc Duy cho biết thêm, trường hợp bé Trần Thanh Thảo có tiền sử thiếu men G6PD (Glucose-6-phosphat dehydrogenase) là một bệnh di truyền phổ biến thường gặp ở người, bệnh nhân thường không có đủ men G6PD giúp tế bào hồng cầu hoạt động bình thường. Người bệnh dễ bị dị ứng nặng khi ăn đậu tằm hoặc sử dụng một số dược phẩm, hóa chất có khả năng ôxy hóa.
Đối với những bệnh nhi ngộ độc lá lộc mại trên nền thiếu men G6PD thì tình trạng bệnh tiến triển nhanh và nặng hơn những trẻ bình thường khác, và nếu không được cấp cứu kịp thời, những trường hợp này rất có thể dẫn tới tử vong.
Theo các bác sĩ, trẻ được coi là táo bón nếu đi ngoài dưới 3 lần mỗi tuần, phân ít, cứng hoặc vỡ vụn như phân dê. Để ngừa táo bón ở trẻ, cần cho trẻ ăn nhiều chất xơ, ăn chế độ ăn cân đối, giàu chất xơ sợi, nhiều rau củ quả. Chất xơ giúp làm tăng khối lượng phân, khiến chúng mềm hơn và dễ tống ra ngoài.
Khi khi trẻ bị táo bón, cha mẹ cần chú ý đảm bảo bé có đủ thời gian mỗi ngày để đi vệ sinh mà không phải vội vàng. Có thể cho trẻ dùng thêm men vi sinh hoặc thực phẩm như sữa chua (yaourt). Thực chất đây chứa những vi khuẩn có lợi cho đường ruột có khả năng lấn áp, đè bẹp và tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn gây bệnh, giúp cho hệ miễn dịch tại đường ruột tăng cường hoạt động.
