Theo lương y đa khoa Bùi Hồng Minh, trong y học cổ truyền, cá chép có vị ngọt, tính bình, chứa nhiều protein và nhiều vitamin. Ăn cá chép có nhiều lợi ích sức khỏe như tiêu thũng, hạ khí thông nhũ, khai vị kiện tỳ, tạo cảm giác thèm ăn và bồi dưỡng hệ tiêu hóa.
Ngoài công dụng là thức ăn ngon với giá trị dinh dưỡng cao, cá chép được sử dụng để làm thuốc giúp lợi tiểu, thông sữa, an thai. Thịt cá chép còn được dùng trong thực đơn cho người bệnh xơ gan cổ trướng, thận hư...
Theo tiến sĩ dinh dưỡng Nguyễn Mộc Lan, sở dĩ cá chép được chọn lựa trong thực đơn sang trọng của người dân nhiều quốc gia là bởi nó có nhiều thành phần dinh dưỡng quan trọng như protit (16%), lipit (3,6-5,6%), axit béo omega 3 (0,3%)..., ngoài ra còn có các vitamin A, B1, B2, B6. Vảy cá chép chứa collagen. Mật cá chép có sắc tố mật, acid mật và sterol. Cá chép được các nhà khoa học dinh dưỡng phương Tây xem là nguồn cung cấp vitamin B12, giúp bồi dưỡng hệ thần kinh.
Dưa cải chua là món ăn kích thích tiêu hóa do có các men vi sinh vật và acid lactic với nồng độ thấp. Trong món dưa om với cá chép, người ta thường dùng dưa đã muối đủ độ chua. Theo chuyên gia, món dưa chua chứa nhiều loại vitamin, chất khoáng và đặc biệt là chất xơ giúp ruột hoạt động điều độ hơn, tránh táo bón. Ăn nhiều chất xơ còn góp phần hạ cholesterol máu do làm giảm sự hấp thu cholesterol trong ruột, hạn chế tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, mỡ máu tăng...
"Kết hợp cá chép với dưa chua thành món cá chép om dưa, không những nhiều dinh dưỡng cho cơ thể mà giúp an thai, ho lâu ngày không khỏi, tăng sữa cho phụ nữ sau sinh", bà Lan cho biết. Trong món cá chép om dưa còn có một thực phẩm không thể thiếu là cà chua. Cà chua chứa nhiều licopen, phòng ngừa, điều trị các bệnh lý tim mạch và ung thư.
Trong món cá chép om dưa còn có các loại rau mùi như thì là và hành. Các thứ rau mùi này tạo nên mùi vị đặc trưng của món ăn, giúp ngon miệng.
Cách chế biến món cá chép om dưa:
- Cá chép đánh vảy, làm sạch, khứa vào đường trên bề mặt cá. Xát muối vào trong phần bụng cá đã rửa sạch, thấm khô.
- Cho cá vào chảo rán qua để bớt tanh.
- Trong một chảo khác, phi thơm hành rồi lần lượt cho cà chua, hành tây và dưa chua vào xào cùng, nêm nếm gia vị cho vừa miệng. Có thể thêm gừng thái sợi và ớt hiểm đập dập vào xào cùng nếu thích ăn cay.
- Cho tất cả vào nồi, đổ nước sôi và đậy nắp vun lại, om cá trong 20-30 phút để cá ngấm vị. Lật cá một lần trong khi om để cá ngấm đều vị chua, cay, mặn đều hai bên. Lật nhẹ nhàng tránh làm nát cá.
- Khi cá ngấm đều vị, rắc hành, cần tây cắt khúc vào trong nồi và bắc xuống.
