Bà N. (65 tuổi, ngụ Q.12, TPHCM) đến điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy TPHCM trong tình trạng ho nhiều, viêm loét niêm mạc họng, chán ăn, sụt cân, yếu liệt 2 chân… Xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị viêm phổi mô kẽ, nhưng đáp ứng điều trị rất kém. Qua điều tra bệnh sử, bệnh nhân cho biết trước khi nhập viện một tháng có uống An cung ngưu hoàng (xuất xứ Trung Quốc) để điều trị suy giãn tĩnh mạch chi dưới.
Theo bệnh nhân, bà đi châm cứu gần nhà và được giới thiệu uống An cung ngưu hoàng với liều lượng 1 viên/tuần. Sau khi uống được 2 tuần, bà bị ho, đau ngực nhẹ khi ho, lở miệng, ăn uống kém dần, chân cũng yếu dần, không thể tự đi đứng được. Nhưng bà vẫn tiếp tục uống thuốc. Một tháng sau, bà sụt 3 kg và các triệu chứng như đã nêu ngày càng nặng nên quyết định đến bệnh viện.
Bác sĩ Doãn Uyên Vy, chuyên về nhiễm độc, Bệnh viện Chợ Rẫy - cho biết, biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân phù hợp với tình trạng ngộ độc thủy ngân và arsenic. Đây là những kim loại nặng rất độc có trong thành phần của An cung ngưu hoàng (gồm 2 vị thuốc chu sa, hùng hoàng) mà bệnh nhân đã uống.
Sau 3 tuần điều trị tại bệnh viện, diễn tiến bệnh của bà N. nặng hơn, bắt đầu lơ mơ, tổn thương đa dây thần kinh chi dưới, tổn thương sợi trục, co giật. Xét nghiệm máu cho thấy dương tính với arsenic. Đến tuần thứ tư, bệnh nhân tử vong với kết luận ngộ độc thủy ngân và arsenic gây biến chứng suy tim mạch cấp.
Một trường hợp khác, chị G. (26 tuổi, ngụ Quảng Ngãi) nhập viện trong tình trạng liệt 2 chân không thể đi lại. Người nhà cho biết, trước đó chị G. bị bệnh lý tự miễn (lupus ban đỏ). Chị vừa uống thuốc tây y, vừa uống thuốc gia truyền do người xung quanh mách bảo. Mỗi ngày bệnh nhân uống 120 viên thuốc nén nhỏ cộng với một gói thuốc sắc.
Một tháng rưỡi sau, chị G. bị sụt 4kg do kém ăn, tóc rụng nhiều, trí nhớ giảm sút, mất tập trung, không nhớ được tên người thân, biểu hiện lơ ngơ như tâm thần, 2 chân yếu liệt dần và không còn tự đi lại được. Gia đình quyết định đưa chị đi bệnh viện.
Bác sĩ Vy cho biết, kết quả siêu âm cho thấy bệnh nhân viêm cơ tim, xuất hiện vết loét cùng cụt. Xét nghiệm mẫu tóc cho thấy có chứa thủy ngân và arsenic. Kết luận bệnh nhân bị biến chứng lupus nặng kèm với nhiễm độc thủy ngân, arsenic mãn tính.
Sau 2 tháng điều trị hỗ trợ, ngưng dùng thuốc gia truyền, bệnh nhân xuất viện với trí nhớ dần hồi phục. Tuy nhiên, 2 chân chị G. vẫn còn yếu liệt chưa cải thiện, phải tái khám mỗi tháng theo dõi.
Hiện bác sĩ Vy còn đang theo dõi điều trị cho một nam bệnh nhân 48 tuổi uống thuốc đông y và bị nhiễm độc mãn tính arsenic gây ung thư da.
“Người dân cần hết sức theo dõi các biểu hiện khi sử dụng thuốc đông y, nếu có bất cứ dấu hiệu nào bất thường phải ngưng thuốc ngay và đến bệnh viện”, bác sĩ Vy khuyên.
