Viêm mũi dị ứng tùy thuộc cơ địa và di truyền
Mũi là cơ quan hô hấp quan trọng của cơ thể. Mũi giúp chúng ta thở, bảo vệ chúng ta khỏi các chất kích thích nguy hiểm từ môi trường. Các hốc mũi được lót bằng màng nhầy gọi là niêm mạc. Khi gặp khói, bụi, tác nhân độc hại…niêm mạc sẽ tiết ra chất nhầy, chảy ra ngoài lỗ mũi và xuống dưới thông qua mặt sau cổ họng. Chất nhầy giúp đẩy độc tố mà ta hít vào như bụi, lông, phấn hoa, thậm chí cả vi khuẩn, virut. Với người viêm mũi dị ứng, khi hít phải khói bụi, phấn hoa, lông… thường nhảy mũi từng cơn, ngứa cả mắt và mũi, nghẹt mũi hai bên hay từng bên, chảy nước mũi, nghẹt mũi phải thở bằng miệng gây khô họng, viêm họng, khàn tiếng…Viêm mũi dị ứng tùy thuộc vào cơ địa người bệnh, tố chất di truyền của mỗi người. Tiền sử gia đình có vai trò rất quan trọng. Nếu trong gia đình có cha mẹ bị dị ứng thì đứa con sinh ra có tỷ lệ bị dị ứng rất cao. Phân nửa số con của cha mẹ bị dị ứng sẽ bị dị ứng. Nếu chỉ cha hoặc mẹ bị dị ứng thì tỷ lệ này chiếm khoảng 30%.
Những biến chứng nguy hiểm
Viêm mũi dị ứng tưởng đơn giản nhưng gây khó chịu cho người bệnh. Nếu coi thường, không chữa triệt để có thể đưa đến nhiều căn bệnh nguy hiểm. Anh P.H.T làm chủ một công ty luật ở Hà Nội, anh cho biết: “Trước đây tôi không hề bị viêm mũi dị ứng. Suốt thời gian sống ở Mỹ thời tiết rất lạnh nhưng tôi không mắc viêm mũi, viêm họng. Khi về Việt Nam đột nhiên mắc bệnh viêm mũi dị ứng rất khó chịu. Ra đường đeo khẩu trang rồi mà mũi cứ hắt hơi và chảy liên tục. Bệnh kéo từ mùa đông sang mùa xuân, đến hè thì đỡ hơn. Gần như trong túi lúc nào cũng có tập giấy, lọ nước biển và lọ xịt Nasonex”. Anh cho biết, trong gia đình anh thì mẹ anh cũng bị căn bệnh này và đã biến chứng thành viêm xoang còn anh, đợt vừa rồi bị nặng, biến chứng thành viêm tai giữa phải vào viện điều trị.
PGS.TS Nguyễn Ngọc Dinh, nguyên viện trưởng Viện Tai mũi họng T.Ư cho biết, viêm mũi dị ứng được chia làm ba loại:
- Viêm mũi dị ứng theo mùa: Thường phát theo mùa, như mùa hoa nở rất dễ hít phải các loại bào tử nấm hay phấn hoa trong không khí.
- Viêm mũi dị ứng quanh năm: Bệnh không xuất hiện theo mùa, thời tiết hay các nguyên nhân khác mà xuất hiện quanh năm.
- Viêm mũi do nghề nghiệp: Các nghề nghiệp mà thường xuyên tiếp xúc khói bụi ô nhiễm… hay các hóa chất có thể dây dị ứng.
Viêm mũi dị ứng rất dễ chuyển thành viêm xoang do viêm mũi làm chặn các ống dẫn lưu xoang gây viêm xoang cấp tính. Nếu người bệnh thấy triệu chứng như đau ở mặt trước của đầu và mặt trên, chảy nước mũi, nghẹt mũi, nước mũi đặc và có màu thì đã viêm xoang rồi. Trường hợp nặng sẽ sốt và mệt. Với trường hợp biến chứng viêm tai giữa, do có nhiều chất nhờn ứ đọng mà mũi-tai-họng thông với nhau nên dễ viêm lan lên tai, xuống họng. Ở một số người viêm mũi dị ứng lâu ngày còn phát triển thành hen suyễn. Nghiên cứu của ĐH Y dược TP HCM cho thấy, viêm mũi dị ứng và hen suyễn là hai bệnh có mối liên quan mật thiết. 80% bệnh nhân hen có viêm mũi dị ứng và 30% bệnh nhân viêm mũi dị ứng có hen suyễn.Viêm mũi dị ứng là yếu tố gây khởi phát cơn hen, nguyên nhân của 27% cơn hen ở trẻ em. Bệnh nhân viêm mũi dị ứng có nguy cơ bị hen gấp 3 lần người bình thường.
Phòng tránh bằng cách nào ?
Theo các chuyên gia, để phòng ngừa viêm mũi dị ứng cần tránh tiếp xúc với dị nguyên. Giữ nhà khô sạch, thoáng khí, hút bụi thường xuyên, không nuôi chó mèo, diệt chuột, gián, loại bỏ nấm mốc. Vào mùa đông cần giữ ấm cơ thể, đặc biệt khu vực vùng cổ, ngực và mũi. Tránh hít phải luồng không khí lạnh, khô một cách đột ngột, hoặc để mũi tiếp xúc với luồng gió máy lạnh, điều hòa đều có thể làm tổn thương, làm khô niêm mạc mũi xoang. Khi ra đường nhất thiết phải đeo khẩu trang để tránh các tác nhân gây dị ứng như bụi, vi khuẩn, nấm mốc, khói thuốc, phấn hoa, hóa chất. Hàng ngày nên rửa mũi ít nhất 2 lần vào sáng và tối bằng nước muối sinh lý ấm kết hợp súc họng.
Khi mắc viêm mũi dị ứng cần sử dụng thuốc hợp lý. Không nên lạm dụng một số thuốc nhỏ mũi, xịt mũi vì có thể bị lệ thuộc, gây nhờn thuốc. Nhỏ thuốc đúng liều để tránh những tác dụng phụ đi kèm như teo vỏ thượng thận, cơ thể bị ứ đọng nước, huyết áp và đường huyết tăng… Một số thuốc trị viêm mũi dị ứng còn gây rối loạn kinh nguyệt hay chảy máu mũi nên đã dùng thì phải theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Có một loại thuốc vừa điều trị, vừa dự phòng tái phát bệnh
Viêm mũi dị ứng là căn bệnh nhạy cảm, dễ tái phát nên điều trị đông y luôn được ưu tiên. Một trong những bài thuốc cổ nổi tiếng chữa viêm mũi dị ứng, viêm xoang là Thương nhĩ tử tán. Phương thang này do y gia trứ danh Nghiêm Dụng Hòa, tự Tử lễ, người Giang Tây, Trung Quốc sáng chế và được ghi lại trong trước tác Tế sinh phương nổi tiếng của ông với thành phần đơn giản gồm: Thương nhĩ tử, tân di, bạch chỉ, bạc hà. Có công dụng tán phong hàn, thông tỵ khiếu (làm thông mũi), chỉ đầu thống (chống đau đầu), thường được dùng để trị các chứng bệnh về mũi xoang. Kế thừa bài thuốc này, tại Việt Nam công ty dược Trung ương Mediplantex đã sản xuất ra một loại thuốc chữa viêm mũi dị ứng, viêm xoang. Trong thuốc có các vị như phòng phong, bạc hà, thương nhĩ tử, bạch chỉ, kim ngân hoa, tân di, bạch truật, hoàng kỳ phối hợp với nhau có tác dụng khu phong, thanh nhiệt, táo thấp, bài nùng, tiêu mủ, thông khiếu, dưỡng vệ khí giúp chống dị ứng, hỗ trợ điều trị hiệu quả các triệu chứng của viêm mũi, viêm xoang. Ths Hoàng Khánh Toàn, trưởng khoa Đông y, BV TƯ quân đội 108 cho biết, đây là một bài thuốc được cấu tạo chặt chẽ, gồm đầy đủ các vị quân, thần, tá, sứ giúp tăng cường hiệu lực điều trị bệnh viêm mũi, viêm xoang (chống dị ứng lạnh, kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau, tăng cường miễn dịch) và kiểm soát được các tác dụng bất lợi của các vị thuốc.
 |
