PGS.TS Hoàng Bùi Hải, Trưởng khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực cho biết, khoảng 5h ngày 13/4, bệnh nhân nam 42 tuổi, được nhân viên Trung tâm cấp cứu 115 đưa vào trong tình trạng hôn mê sau ngừng tuần hoàn. Qua thăm khám và khai thác thông tin người nhà, các bác sĩ nhận định nguyên nhân ngừng tuần hoàn do cơn hen phế quản nguy kịch.
Được biết, bệnh nhân có tiền sử hen phế quản từ nhỏ, điều trị thuốc không thường xuyên. Ba ngày trước khi bị rơi vào ngừng tuần hoàn bệnh nhân có biểu hiện nhiễm khuẩn đường hô hấp. Theo Ths, bác sĩ Nguyễn Tiến Thành, đây là yếu tố khởi phát tình trạng khó thở tăng dần và đáp ứng kém với các thuốc điều trị.
Chừng 1 tiếng trước khi vào viện, bệnh nhân rơi vào tình trạng khó thở dữ dội, gia đình gọi cấp cứu 115. Tuy nhiên, khi nhân viên 115 có mặt tại nhà, bệnh nhân đã hôn mê, ngừng thở và mạch cảnh không bắt được. Đây là dấu hiệu của ngừng tuần hoàn. Bác sĩ tiến hành cấp cứu ép tim ngoài lồng ngực, tiêm thuốc adrenalin. Sau 15 phút, bệnh nhân có mạch trở lại, được đặt mask thanh quản và bóp bóng oxy rồi chuyển đến Khoa Cấp cứu & Hồi sức tích cực.
Tại đây, bệnh nhân được hỗ trợ hô hấp bằng thở máy và điều trị tình trạng co thắt phế quản, duy trì thuốc vận mạch. Sau 3 ngày, tình trạng ý thức bệnh nhân phục hồi dần, cơn hen được kiểm soát. Sang ngày thứ 4, bệnh nhân được rút ống nội khí quản và tự thở oxy kính. Sau 1 tuần điều trị, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo.
Bác sĩ Thành cho biết thêm: “Tình trạng ngừng tuần hoàn do hen phế quản nguy kịch rất thường gặp tại các đơn vị hồi sức cấp cứu. Nhưng tỷ lệ cấp cứu thành công không nhiều, bệnh nhân có nhiều biến chứng và di chứng sau quá trình điều trị, thậm chí tử vong”.
Theo bác sĩ Thành, gần đây nhiều kỹ thuật hiện đại được áp dụng trên bệnh nhân ngừng tuần hoàn ngoại viện mang lại kết quả khả quan như tim phổi nhân tạo, kiểm soát thân nhiệt theo mục tiêu. Tuy nhiên, tiên lượng phục hồi của bệnh nhân còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố như thời điểm phát hiện ngừng tuần hoàn, kỹ thuật sơ cấp cứu ban đầu và khả năng khắc phục nguyên nhân gây ngừng tuần hoàn.
PGS.TS. Hoàng Bùi Hải chia sẻ: “Thành công trong điều trị đến từ việc tiến hành cấp cứu ngừng tuần hoàn rất chuyên nghiệp của nhân viên cấp cứu 115. Cấp cứu đúng cách trong những phút đầu tiên là điều quyết định đến sự hồi phục của bệnh nhân. Bên cạnh đó là sự phối hợp nhuần nhuyễn trong hồi sức tích cực ở bệnh viện để kiểm soát nguyên nhân nói chung và kiểm soát cơn hen trong trường hợp này nói riêng”.
Mỗi năm, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tiếp nhận khoảng 100 bệnh nhân bị ngừng tuần hoàn. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân được cứu sống còn thấp, di chứng về thần kinh cao do phần lớn bệnh nhân nhập viện quá muộn bởi lẽ nếu ngừng tuần hoàn quá 6 phút não của bệnh nhân sẽ tổn thương không hồi phục dẫn đến sống thực vật hoặc tử vong.
PGS.TS Hoàng Bùi Hải cũng khuyến cáo, nếu thấy một người rơi vào trạng thái đột ngột mất ý thức, ngừng thở thì phải gọi cấp cứu 115 ngay. Đồng thời trong lúc chờ cấp cứu 115 đến, người chứng kiến phải tự cấp cứu ngừng tuần hoàn cho bệnh nhân bằng cách đặt tay lên giữa ngực người bệnh ép mạnh tim khoảng 120 lần/phút. Nếu có thể thì áp dụng phương pháp 30 lần ép tim xen kẽ thổi ngạt 2 lần. Đây là thao tác quan trọng nhất để bệnh nhân cứu sống bệnh nhân, không nên tự ý di chuyển bệnh nhân khi tuần hoàn chưa tái lập.
