Thức ăn khó tiêu làm khổ thân
Vốn là người rất thích ăn cay nên anh Nguyễn Văn Hòa ở phường 11, Quận 8. Tp.HCM được bạn bè thân thiết đặt biệt danh là “tín đồ của đắng cay”. Bữa cơm nào của anh Hòa cũng phải có ớt, nếu không thì dù nó có ê hề sơn hào hải vị anh cũng xem là không ra gì.
Mỗi bữa anh Hòa phải ăn đến 5 quả ớt, thậm chí vợ đi chợ mua ớt chín quá anh còn dặn dò lần sau phải mua loại ớt chỉ thiên vừa chín tới, thân ớt vẫn còn xanh thì ăn mới ngon, độ cay mới nồng.
Nhiều người nhìn thấy anh ăn ớt mà ái ngại khuyên anh bớt đi kẻo không tốt cho dạ dày. Nhưng anh không thể giảm được vì ăn ớt đã trở thành thói quen từ lâu với lại, từ trước đến giờ anh vẫn khỏe như văm chứ có sao đâu!
Ấy thế nhưng hơn 1 tháng nay anh thường xuyên bị ợ nóng và khó tiêu. Đi kiểm tra sức khỏe bác sỹ cho biết dạ dày của anh bị loét khá nghiêm trọng và khuyến cáo anh không được ăn ớt, cũng như hạn chế ăn món khô cứng khó tiêu, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ… Và đặc biệt anh phải chịu khó ăn các thức ăn ninh nhừ hoặc xay nhuyễn như súp, cháo… trong 3 tháng để dạ dày có thời gian hồi phục niêm mạc. Ngồi nghe bác sỹ dặn dò về chế độ ăn mà anh Hòa cứ lơ ngơ như người từ cung trăng rớt xuống, vì anh vẫn không tin là thói quen ăn ớt gây hại đến thế.
Cũng gặp rắc rối về tiêu hóa như anh Hòa nhưng chị Lê Thị Mai ở phường Ngã Tư Sở, Q. Đống Đa, Hà Nội lại bị chứng khó tiêu. Chị Mai có sở thích ăn những món nhiều dầu mỡ chiên rán như khoai tây chiên, đậu rán, thịt rán… Vì khá gầy nên chị Mai tự cho phép mình ăn thoải mái các món trên mà không lo bị béo nhưng lại gặp phải chứng bụng ậm ạch, khó tiêu.
Cho là mình bị nóng trong nên chị Mai rất chịu khó uống nước bột sắn mỗi ngày nhưng chứng khó tiêu vẫn không đỡ. Đem vấn đề của mình kể với cô em gái làm bác sỹ, chị được khuyên nên hạn chế ăn những đồ chiên, rán…Vì chúng thường nhiều dầu mỡ gây hại đến dạ dày về lâu về dài.
Món ninh tốt cho mọi người
Khoa học đã chứng minh sự khỏe mạnh của dạ dày phụ thuộc rất nhiều vào quá trình điều tiết các dịch vị dạ dày. Sự điều tiết này lại có liên quan chặt chẽ đến đặc tính của thức ăn.
Dạ dày là bộ phận đầu tiên trong đường tiêu hóa có nhiệm vụ xử lý trực tiếp thức ăn hàng ngày. Nhờ những co thắt sinh lý nhẹ nhàng và sự hòa trộn với dịch tiết trong dạ dày mà thức ăn được ruột dễ dàng hấp thu.
Khi bạn ăn uống không điều độ, lo âu, stress, hay dùng các thức ăn khó tiêu, cay nóng, thuốc kháng viêm, giảm đau... dạ dày sẽ tiết nhiều acid hơn (giống như acid trong bình ắc-qui). Khi đó chất nhầy ở vách dạ dày không còn đủ sức để bảo vệ dạ dày, chất ít dư thừa này sẽ "ăn mòn" dần vách dạ dày. Kết quả là làm bạn bị khó tiêu, đầy bụng, đau thượng vị... thậm chí bị ổ loét ở dạ dày tá tràng.
BS. Vũ Đức Chung (BS CKII, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Quân y 354, Hà Nội) cho biết, thói quen dùng những thức ăn được nấu nhừ, xay nhuyễn và thức ăn nhiều tinh bột như cơm, bánh mì, bún… sẽ tốt cho dạ dày hơn những món ăn nhiều dầu mỡ.
Vì khi ăn những món nhiều dầu mỡ, dạ dày sẽ tiết rất ít dịch tiêu hóa, hơn nữa, thức ăn chiên, rán khá khô và cứng nếu ăn vội vàng, nhai không kỹ, không nát thì càng khiến dạ dày khó trộn với dịch vị đó là nguyên nhân khiến nhiều người cảm cảm giác đầy bụng, khó chịu khi ăn.
Cơ chế sinh bệnh viêm, loét dạ dày đều do acid làm lở loét niêm mạc dạ dày. Những chất axit làm viêm, loét có thể do dạ dày tăng tiết hoặc do ăn những thức ăn bên ngoài đưa vào cơ thể dưới dạng khó tiêu, bắt buộc dạ dày phải hoạt động tăng tiết acid đây là lý do khiến người bị viêm loét dạ dày bị đau. Bởi vậy trọng tâm của dinh dưỡng trong điều trị viêm, loét dạ dày là dùng những thức ăn giảm tiết dịch vị, giảm tác dụng của acid tiết lên niêm mạc dạ dày. Dùng thức ăn mềm, ít có tác dụng cơ giới.
Đối với người bị đau dạ dày, tá tràng trong thực đơn của bác sỹ luôn có lưu ý với các loại thực phẩm khi nấu nên thái nhỏ, nghiền nát, xay ra điều đó sẽ làm giảm được kích thích bài tiết dịch vị và vận chuyển thức ăn qua dạ dày nhanh chóng. Ăn thức ăn xay dưới dạng súp rất tốt cho những người có vấn đề về tiêu hóa. Những loại thức ăn này cũng sẽ được cơ thể hấp thu tốt hơn.
BS. Chung cũng lưu ý thêm rằng, ăn đồ ninh nhừ là rất tốt nhưng không phải tuyệt đối với người có bệnh dạ dày. Vì trong phác đồ điều trị cho bệnh nhân dạ dày chỉ có lưu ý là nên ăn súp, ăn cháo, tránh thức ăn khó tiêu như đồ nướng, đồ sống, gỏi, xào, rán, lẩu… Thức ăn nấu nhừ như xương hầm, cháo, súp giúp cơ thể hấp thu dễ hơn.
Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng đối với sức khoẻ và tuổi thọ của con người. Bạn nên cố gắng giảm sao cho lượng chất béo không quá 30% tổng số calo cơ thể cần mỗi ngày và thay vào đó là các món ninh, hầm sẽ tốt cho sức khỏe của dạ dày.
