Ca ngộ độc mật cá trắm gần đây nhất được ghi nhận là bệnh nhân bệnh nhân Đào V.D, 37 tuổi, trú tại Thái Long, TP Tuyên Quang.
Theo lời kể của gia đình, trưa ngày 15/7, gia đình có nấu canh mật cá Trắm, sau ăn khoảng 01 giờ, bệnh nhân xuất hiện đau bụng quanh rốn, nôn nhiều ra thức ăn kèm theo đại tiện phân lỏng liên tục. Gia đình đã nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Hùng Vương và được chuyển tuyến đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang để điều trị.
Ngay khi nhập viện, bệnh nhân đã được các bác sỹ thăm khám kịp thời, chỉ định làm các cận lâm sàng cần thiết và chuyển khoa Hồi sức cấp cứu theo dõi và điều trị.
Trước đó, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cũng tiếp nhận ông N.V.T. (sinh năm 1959, ở Thanh Liêm, Hà Nam) bị ngộ độc vì dùng mật cá trắm đen pha với rượu uống để bồi bổ sức khỏe.
Người nhà bệnh nhân cho biết nghe mọi người mách uống rượu mật cá trắm rất tốt cho sức khỏe nên bệnh nhân dùng mật cá trắm đen pha vào rượu uống. Sau khi uống rượu mật cá được khoảng 7 giờ đồng hồ, ông T. có biểu hiện đau bụng, nôn nhiều, tiểu ít. Tuy nhiên vì kiêng đầu năm đi khám bệnh nên bệnh nhân chịu đau 4 ngày, đến lúc không chịu nổi nữa mới đi viện khám. Tại Trung tâm Chống độc, sau khi làm các xét nghiệm, bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân chạy thận cấp cứu vì suy thận.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc cho biết, nếu bệnh nhân T. đến bệnh viện muộn hơn và không được chạy thận lọc độc thì có thể nguy hiểm đến tính mạng, thậm chí có thể tử vong. Bởi lẽ mức độ gây ảnh hưởng của mật cá trắm tới sức khỏe phụ thuộc vào liều lượng đưa vào cơ thể. Hiện nay, chưa có tài liệu khoa học nào cho thấy việc nuốt mật cá có tác dụng chữa bệnh mà thực tế rất nhiều trường hợp nuốt mật cá đã dẫn đến tử vong.
Theo PGS.TS Phạm Duệ, nguyên Giám đốc Trung tâm chống độc, BV Bạch Mai trong cơ thể người, mật được tiết ra với lượng vừa đủ giúp cho tiêu hóa thức ăn. Việc sử dụng mật cá, mật động vật từ bên ngoài với nồng độ đậm đặc khiến cơ thể bị nhiễm độc. Ngoài ra, nếu mật bị bệnh, bị nhiễm vi khuẩn, uống mật chính là đưa mầm bệnh vào cơ thể. Các biểu hiện ngộ độc mật cá trắm xuất hiện khoảng 2-4 giờ sau khi nuốt mật.
Cũng theo PGS.TS Phạm Duệ, dù các cơ sở y tế và phương tiện truyền thông đã cảnh báo rất nhiều về những nguy hại của loại mật này, song không hiểu sao người dân vẫn "rỉ tai” nhau để nuốt mật cá trắm. Người dân dùng mật cá trắm như một loại “thần dược” để chữa bệnh hoặc bồi bổ cơ thể theo hình thức truyền miệng. Nhiều bệnh nhân nhập viện ngộ độc nặng với tình trạng vô niệu, suy thận, viêm gan, suy gan …
Theo các bác sỹ, trên thực tế, dù là trong sách vở hay các bài thuốc Đông y, chưa từng có thầy thuốc nào dám kê đơn mật cá cho người bệnh để bồi bổ sức khỏe và cũng chưa có ai chứng minh được mật cá là tốt. Trong khi đó, những người uống mật cá hầu như đều bị ngộ độc, nhiều nhất là ngộ độc mật cá trắm.
Triệu chứng dễ nhận thấy nhất sau khi uống mật cá là gây rối loạn tiêu hóa, buồn nôn và nôn nhiều lần, tiêu chảy sau vài giờ, tiếp đó là đi tiểu ít dần và vô niệu gây viêm ống thận cấp sau khoảng 1-2 ngày. Mật cá cũng có thể gây nên các triệu chứng về gan như vàng mắt, vàng da, viêm gan. Trường hợp nhẹ bệnh nhân bị đau bụng, nôn, đại tiện lỏng, nhưng tiểu tiện vẫn bình thường. Trường hợp nặng, bệnh nhân đau bụng dữ dội, nôn thốc tháo và tiêu chảy rất nhiều. Tiếp theo đó là tiểu tiện ít, phù do suy thận cấp. Có những trường hợp rất nặng, bệnh nhân không có nước tiểu, phù to, khó thở, hôn mê và dẫn đến tử vong.
