Con hàu là loài sống ở cửa sông, tiếp giáp với biển, thường sinh sôi vào khoảng từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau, là một đặc sản của ngư dân vùng biển. Hàu được dùng như một món ăn bồi bổ sức khỏe, còn vỏ hàu phơi khô dùng để làm thuốc chữa nhiều loại bệnh.
Theo Y học cổ truyền, vỏ hàu còn gọi là mẫu lệ, có vị mặn, tính hơi lạnh, có tác dụng an thần, bổ âm, hóa đờm, trừ tà nhiệt, dùng để chữa ra mồ hôi trộm, đau dạ dày, sâu răng... Khi dùng, có thể dùng vỏ hàu nguyên tán nhỏ hoặc nung rồi mới tán nhỏ. Dưới đây là một số công thức bài thuốc dân gian từ vỏ hàu:
Chữa đau bụng kinh
Mẫu lệ 20g, hoa hòe 30g, ích mẫu 25g. Mẫu lệ nung thành vôi, sắc cùng các vị thuốc trên với 150ml nước, chia làm 2 lần uống trong ngày, uống liền 5 ngày, trước kỳ kinh 10 ngày.
Chữa ra mồ hôi trộm
Mẫu lệ 30g, hoàng kỳ 8g, ma hoàng 8g. Mẫu lệ nung thành vôi, tán bột mịn; hoàng kỳ, ma hoàng sắc đặc 300ml làm nước thuốc. Uống bột mẫu lệ và nước thuốc ngày 3 lần, uống trước khi ăn, uống từ 10 - 15 ngày.
Trị đau do viêm loét dạ dày
Cách 1: Mẫu lệ 15g, dạ cẩm 12g, hậu phác 10g, bạch truật 14g, cam thảo 12g, hoài sơn 16g, uất kim 12g, trần bì 10g, bồ công anh 16g. Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 3 lần.
Cách 2: Mẫu lệ 300g, cam thảo 300g. Mẫu lệ nung thành vôi, tán bột mịn; cam thảo tán bột mịn, ngày uống 2 lần vào lúc đói, mỗi lần 8g với nước sôi để nguội. Tác dụng: trung hòa axít trong dịch vị dạ dày, giảm ợ hơi, ợ chua, chống viêm loét.
Chữa tiểu dắt, tiểu són, đái dầm
Mẫu lệ 40g, bong bóng lợn 1 cái. Mẫu lệ nung thành vôi, tán bột; bong bóng lợn rửa sạch. Cho bột mẫu lệ vào bong bóng lợn, hấp cách thủy, khi chín bỏ bột mẫu lệ đi, dùng nước sôi để nguội rửa sạch bong bóng lợn, thái nhỏ, chia làm 2 lần ăn trong ngày. Sử dụng liền 1 tuần sẽ dứt tiểu dắt hay đái dầm.
Trị chứng dương hư ra nhiều mồ hôi
Mẫu lệ, rễ ma hoàng, nhân sâm, bạch truật, bán hạ, ngũ vị tử, mỗi vị 30g. Bá tử nhân 60g, tiểu mạch 15g. Làm viên hoàn, mỗi lần uống 10g. Uống liền 2 - 3 tuần tới khi hết triệu chứng, có thể uống vài liệu trình.
Trị suy nhược thần kinh
Mẫu lệ 12g, thạch hộc, mạch môn, hạ khô thảo, mỗi vị 12g, câu đằng 16g, kỷ tử, sa sâm,trạch tả, địa cốt bì, toan táo nhân, cúc hoa, mỗi vị 8g. Sắc uống ngày một thang.
