Sau một khoảng thời gian hẹn thì cuộc gặp giữa tôi và TS Bùi Chí Bảo cũng được diễn ra trong một buổi chiều cuối tháng 2 tại Moon Avenue (TP HCM) - một tòa nhà văn phòng còn thơm mùi sơn mới. Đây là nơi anh và các cộng sự cho ra đời Trung tâm Công nghệ Y khoa DNA (DNA Medical Technology).
TS Bùi Chí Bảo là chuyên gia trong lĩnh vực bệnh di truyền và bệnh hiếm. Anh là tiến sĩ Y Sinh học phân tử của ĐH Y Sungkyunkwan (Hàn Quốc), có thời gian nghiên cứu về Di truyền Bệnh hiếm tại Queen Mary, University of London (Anh) và U nguyên bào thần kinh tại Bệnh viện Saga Koseikan (Nhật Bản).
Sau thời gian dài học tập và nghiên cứu tại nước ngoài, anh quyết định trở về Việt Nam. Giờ đây, mỗi ngày làm việc của anh là gặp gỡ bệnh nhân, giảng dạy và tiếp tục với niềm đam mê nghiên cứu di truyền. Anh từng phối hợp với nhiều bác sĩ giải mã 10 bộ gen trẻ em mắc bệnh ung thư và bệnh động kinh, đến việc tìm ra được cơ chế kháng thuốc liên quan đến ngoại di truyền (không do gen). TS Bảo vẫn miệt mài tìm lời giải cho các căn bệnh hiếm, ung thư Việt Nam.
Duyên với ngành sinh học phân tử
“Nhắc đến sinh học phân tử thì không thể không kể đến những ngày miệt mài giải trình tự gen và phân tích chúng”, anh Bảo chia sẻ. Nói về một công việc khá khô khan với người ngoài ngành nhưng ánh mắt của anh thể hiện sự hăng say khi chia sẻ về nó. Sinh trưởng trong gia đình có truyền thống làm khoa học, cha và mẹ anh đều là chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực nông nghiệp. Do vậy, từ bé, anh đã có niềm đam mê nghiên cứu sinh học phân tử.
Theo anh, khác với trách nhiệm của các bác sĩ lâm sàng là dựa vào những biểu hiện bệnh trên cơ thể để chẩn đoán và cho ra hướng điều trị. Các nhà nghiên cứu về y sinh học phân tử thì đào sâu nghiên cứu cấu trúc gen, đánh giá sự thay đổi của tế bào để xác định đột biến của từng loại bệnh, khả năng di truyền và cơ chế hoạt động.
Việc này có ý nghĩa to lớn trong việc xác định khả năng mang gen có thể gây bệnh ở thế hệ sau để đưa ra lời khuyên sớm. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu gốc bệnh cũng hỗ trợ rất lớn cho bác sĩ về khả năng chữa khỏi, hay cơ thể người bệnh không thể đáp ứng thuốc để có hướng xử trí tốt hơn.
Nhiều bệnh nhân lo lắng rằng việc điều trị ung thư thường mất nhiều thời gian mà nằm viện càng lâu thì số tiền cho chạy chữa càng lớn. Anh hiểu điều này. Dựa vào bản đồ gen, chuyên gia di truyền hội chẩn với đội ngũ bác sĩ nên sử dụng thuốc nào, vào lúc nào cho từng bệnh nhân cụ thể.
Người đàn ông lắng nghe chuyện người khác
Ngót nghét 7 năm làm việc tại Việt Nam, dù luôn bận rộn với các nghiên cứu nhưng TS Bảo dành thời gian để tư vấn, trò chuyện với bệnh nhân và người nhà như một phần đã gắn bó với cuộc sống thường nhật.
Lắng nghe người bệnh, anh có thêm tư liệu quý cho hoạt động nghiên cứu và đúc kết kinh nghiệm sống.
Có nhiều trường hợp bệnh nhân gọi điện thoại khi đang có việc, nhưng anh hiểu rằng những ai làm nghề cứu người đều cảm thông và gần gũi với chuyện này vì lúc đó bệnh nhân đang rất cần đến sự giúp đỡ từ người có chuyên môn. “Tôi cùng các bác sĩ luôn mong muốn giúp bệnh nhân gỡ rối tâm tư, khuyên họ cứ tiếp tục sống lạc quan và mọi điều tốt đẹp sẽ đến”, TS Bảo trải lòng.
Dù hay đi tư vấn, đi khuyên người khác, nhưng khi bản thân khi cần chỗ dựa tinh thần thì gia đình vẫn là điểm tựa quan trọng nhất. “Do đó, thời gian rảnh thì tôi trở về nhà”, anh cười. Anh tâm niệm, gia đình là đón ta trở về bên ngoài kia có bất kỳ sóng gió nào.
 |
TS Bùi Chí Bảo vẫn miệt mài với các nghiên cứu về di truyền
Nuôi tiếp đam mê di truyền học
Trong thời đại mà thế giới dành nhiều sự quan tâm đến y học chính xác, “ngành y sinh học phân tử mở ra cơ hội điều trị thuận lợi, trúng đích cho bệnh nhân bởi dựa trên các bằng chứng xác đáng”, anh cho biết.
Anh Bảo chia sẻ thêm, hiện trình độ phân tích của Việt Nam tiến bộ rõ nét. Các đoạn gen hiếm do các chuyên gia Việt Nam công bố nhận được sự quan tâm của bạn bè quốc tế. “Nhiều nhà khoa học Singapore đã đánh giá cao chúng ta khi bác sĩ Việt Nam đã điều trị lâm sàng thành công cho một vài ca khó bằng việc ứng dụng các nghiên cứu liên quan đến phân tử”, TS Bảo cho hay.
“Tiệm cận với năng lực y học thế giới trong tương lai là điều mà chúng ta có thể kỳ vọng”, ông khẳng định.
Hiện tại, ông là người sáng lập Trung tâm Công nghệ Y khoa DNA. Đội ngũ bác sĩ, chuyên gia di truyền tại DNA Medical Technology có kinh nghiệm học tập, làm việc tại các quốc gia tiên tiến trong lĩnh vực di truyền như Anh, Hàn Quốc, Thái Lan… Báo cáo di truyền được phát hành đến khách hàng qua ứng dụng DNA+, tiện lợi để tra cứu, cam kết bảo mật thông tin y khoa theo tiêu chuẩn HIPPA (Mỹ).
