Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi chúng ta ăn phải thức ăn hoặc uống phải nước đã bị nhiễm vi khuẩn, độc tố, siêu vi khuẩn, ký sinh trùng và/hoặc hóa chất. Thực ra, ngộ độc thực phẩm chính xác hơn chỉ áp dụng cho trường hợp ăn uống nhầm phải các độc tố và hoá chất; còn vi khuẩn, siêu vi khuẩn và ký sinh trùng là những nguồn nhiễm bệnh qua trung gian thực phẩm...
Tuy nhiên, hầu hết mọi người khi nói về ngộ độc thực phẩm đều bao gồm tất cả các nguồn ô nhiễm trên đây.
Người bị ngộ độc thường có biểu hiện: nôn mửa, tiêu chảy, chóng mặt, sốt, đau bụng… gây hại tới sức khỏe, khiến cơ thể mệt mỏi, nếu không có biện pháp xử lý kịp thời có thể dẫn tới tử vong
Một số nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm
1. Xử lý thực phẩm hoặc nấu nướng món ăn không đúng cách.
2. Thức ăn để ngoài không khí nóng quá lâu.
3. Ăn uống ngoài đường, vỉa hè, nhất là ở những hàng quán mất vệ sinh.
4. Thường xuyên ôm ấp, âu yếm các con vật nuôi khiến trẻ em dễ bị dính lông của những con vật này và lại dính vào thức ăn và đưa vào miệng.
5. Thức ăn không được nấu chín kĩ để “tiêu diệt” các vi khuẩn, thay vào đó, vi khuẩn có cơ hội nhân lên và phá hủy thức ăn.
6. Hoa quả và rau xanh chưa được rửa sạch đúng cách.
7. Nấu đồ ăn với nước bị ô nhiễm
Để phòng tránh khỏi bị nhiễm độc, nên thực hiện tốt 10 lời khuyên sau đây:
1. Lựa chọn và mua thực phẩm ở nơi càng gần nhà càng tốt, nên chọn những con vật (cá, tôm, gà vịt...) đang còn sống, cử động được. Với những thực phẩm đã giết mổ, pha chế sẵn thì nên mua ở những nơi có uy tín, có bảo hành chất lượng cho các sản phẩm của mình và dĩ nhiên nên lưu lại các hóa đơn mua hàng để sau đó nếu có ngộ độc xảy ra còn biết do loại nào, do ai bán... để làm các thủ tục pháp lý và đền bù thỏa đáng.
Nếu có các biểu hiện ngộ độc xảy ra sau khi ăn thức ăn gây ngộ độc trước 6 giờ thì cần làm cho người bị ngộ độc nôn ra hết thức ăn đã ăn vào. Nếu sau 6 giờ cần đưa người bệnh đến các cơ sở y tế để được khám và xử trí kịp thời.
2. Cần lưu ý đến ngay cả khâu chế biến thực phẩm của mỗi cá nhân và gia đình. Đảm bảo các dụng cụ nhà bếp phải thật sạch.
3. Nếu sử dụng củ Sắn (khoai mì) , cần chú ý phòng ngừa ngộ độc xyanua, Hàm lượng Xyanua cả trong phần thịt và phần vỏ (thường có hàm lượng cao hơn). Cách tốt nhất để loại bỏ xyanua trong khoai mì là phải lột vỏ, ngâm trong nước lạnh nhiều giờ trước khi luộc, trong lúc luộc nên mở nắp nồi để xyanua bay đi; Đối với khoai tây, khoai mì, đậu phộng, người tiêu dùng hoàn toàn không nên dự trữ lâu.
4. Để tránh ngộ độc solanin có trong khoai tây, không nên ăn những củ khoai đã mọc mầm hay những củ có vỏ đã chuyển sang màu xanh, những củ đã đào khỏi mặt đất quá lâu. Nên thận trọng với những thức ăn để lâu hay bảo quản không tốt mà chuột, bọ, dán, ruồi...
5. Luôn luôn rửa sạch tay thật kĩ trước khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi vuốt ve, chạm vào thú vật.
6. Nấu chín kĩ thức ăn trước khi ăn. Thịt phải chuyển sang màu nâu đỏ hoàn toàn, tuyệt đối không ăn thịt còn màu đỏ hồng.
7. Các thực phẩm để dành, không để quá 4 giờ và phải hâm kỹ trước khi ăn.
8. Cất giữ thịt và cá chưa chế biến trong bao kín và giữ trong đáy tủ lạnh; Giữ các loại thực phẩm dễ ôi thiu dưới 50C (410F); Rửa rau quả dưới vòi nước chảy trước khi ăn.
9. Không nên dùng lại đồ ăn thừa, nhất là khi chúng không được bảo quản vệ sinh. Để tránh lãng phí, hãy mua và nấu vừa đủ. .
10. Tuyệt đối không sử dụng thực phẩm quá hạn (date), có mùi vị lạ bất thường, hoặc bị ôi thiu, nổi nấm mốc....
11. Khi ăn tiệm bạn phải để ý tới một vài điều sau đây: Tiệm trông phải sạch sẽ, với các loại thức ăn tự lựa chọn bạn cần để ý xem thức ăn nóng có đủ nóng không, cơm phải mới không hay để ngoài quá lâu, sà lách phải tươi. Nên dè dặt với một vài loại dầu dấm trộn xà lách, mayonnaise, hollandaise, bernaise và những nước xốt khác có trứng sống. Nếu ăn thấy khác lạ hoặc cảm thấy buồn nôn thì nên ngưng ngay.
