Ngày 14/1, một loạt vụ nổ bom và lựu đạn xảy ra ở thủ đô Jakarta của Indonesia, khiến ít nhất 7 người chết, làm dấy lên nỗi lo ngại về khả năng phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã xâm nhập và gây tội ác ở quốc gia Đông Nam Á này.
Trước khi vụ khủng bố này xảy ra, quân đội Indonesia đã mở một chiến dịch truy quét quy mô lớn ở Poso và khu vực lân cận để săn lùng tên Abu Wardah Santoso, phiến quân hậu thuẫn IS nổi tiếng nhất ở nước này.
 |
Các vụ tấn công ở Jakarta có thể liên quan đến phiến quân IS. Ảnh: CNA.
Bị quân đội Indonesia truy nã gắt gao từ năm 2007, Santoso là thủ lĩnh của một nhóm phiến quân Hồi giáo nhỏ nhưng ngày càng trở nên nguy hiểm có tên gọi là Chiến binh Hồi giáo Đông Indonesia (MIT) ở khu vực Poso trên hòn đảo Sulawesi.
Ban đầu, Santoso có liên hệ với Jemaah Islamiyah, chi nhánh ở Đông Nam Á của phiến quân al-Qaeda, tổ chức khủng bố từng lên kế hoạch và thực hiện vụ đánh bom đẫm máu trên đảo Bali năm 2002, giết chết 202 người. Sau đó, Santoso trở thành thủ lĩnh của một nhóm nhỏ có tên là Jamaat Ansarul Tawhid và cuối cùng nắm giữ vị trí chỉ huy nhóm MIT vào năm 2010, theo Vice News.
Khi cựu tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono chuyển giao quyền lực cho người kế nhiệm Joko Widodo, lực lượng an ninh Indonesia đã lơ là với nhiệm vụ truy lùng Santoso, tạo kẽ hở cho tên này có thể liên hệ với IS nhằm mở rộng ảnh hưởng ở Indonesia, theo SCMP.
"Chính phủ đã mất nhiều thời gian nhằm đảm bảo một sự chuyển giao quyền lực êm thấm nên không thể đối phó với các phiến quân như Santoso. Kẽ hở này đã được các nhóm như của Santoso khai thác để mở rộng và phát triển", nguồn tin cơ quan chống khủng bố Indonesia cho hay.
Santoso được cho là công dân Indonesia đầu tiên tuyên bố trung thành với thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi và gần như trở thành "đại diện" cho IS tại đảo quốc này.
 |
Santoso (giữa), trùm phiến quân Indonesia thề trung thành với IS. Ảnh: ViceNews.
"Santoso đã xuất hiện trong các video thề trung thành với IS. Các thành viên IS ở Syria khi nhắc đến MIT đều tán dương nhóm, và có nhiều kẻ từng tham gia huấn luyện cùng Santoso đang chiến đấu cho IS ở Syria", Sidney Jones, giám đốc Viện Phân tích Chính sách Xung đột ở Jakarta, cho biết.
Chính phủ Indonesia cho biết khoảng 500 công dân nước này đã đến Iraq và Syria chiến đấu cho IS, làm dấy lên nỗi lo ngại về mối đe dọa tiềm ẩn khi các chiến binh này trở về nước.
Nguồn tin từ cơ quan chống khủng bố Indonesia cũng cho biết Santoso đang lẩn trốn tại khu vực Taman Jeka ở Poso, nơi địa hình hiểm trở rất thuận lợi cho phiến quân ẩn náu và huấn luyện.
"Santoso rất nguy hiểm vì hắn có khả năng gây ảnh hưởng lớn tới người dân Poso. Hắn cũng có thể đã kiểm soát các ngôi đền thờ Hồi giáo tại đây", một quan chức Indonesia cho hay. Theo cơ quan chống khủng bố Indonesia, một thành viên của lực lượng đặc nhiệm nước này đã đào ngũ và đầu quân cho Santoso.
 |
Poso, khu vực hẻo lánh trên đảo Sulawesi, nơi Santoso đang ẩn náu. Đồ họa: BBC.
Santoso được cho là chỉ thu nạp những người mang theo các loại vũ khí, trang bị và tiền bạc cần cho việc huấn luyện. "Tên này không chấp nhận bất kỳ ai đến chỉ vì muốn được huấn luyện", quan chức này nói.
Theo bà Jones, Santoso đã trở thành một biểu tượng trung tâm của mạng lưới IS ở Indonesia, bởi tên này có khả năng lẩn trốn và thoát khỏi rất nhiều chiến dịch truy quét của cảnh sát và quân đội trong một thời gian dài.
"Santoso vẫn được coi là hạt nhân của cộng đồng Hồi giáo ở Poso. Nếu IS muốn xây dựng đế chế Hồi giáo phương xa ở Indonesia, Santoso sẽ là đối tượng trung tâm được chú ý nhiều nhất", bà Jones nhận định.
