 |
| Tân Tổng Giám đốc IAEA Yukiya Amano. Ảnh: AP |
Các hãng tin cho biết, cuộc bỏ phiếu chọn người thay thế ông ElBaradei được làm đi làm lại nhiều lần nhưng hai ứng cử viên cuối cùng gồm Đại sứ Nhật Bản tại IAEA Yukiya Amano và Đại sứ Nam Phi Abdul Samad Minty đều không giành được hai phần ba số phiếu cần thiết để đắc cử.
| Yukiya Amano có lập trường gần giống với lập trường của Mỹ trong vấn đề hạt nhân của Iran và Triều Tiên. Tuy nhiên ông cho rằng Iran cần được đối xử một cách tôn trọng thông qua các cuộc đối thoại có kết quả. Yukiya Amano đánh giá cao việc Tổng thống Mỹ Barack Obama sẵn sàng ngồi đàm phán với Iran về tham vọng hạt nhân của Tehran. |
IAEA hiện có 35 quốc gia thành viên. Ứng viên nào muốn giành thắng lợi phải nhận được ít nhất 23 phiếu ủng hộ. Đại sứ Yukiya Amano có quan điểm về các vấn đề phổ biến vũ khí hạt nhân gần giống với quan điểm của Mỹ và phương Tây nên được Washington và nhiều nước công nghiệp phát triển ủng hộ.
Trong khi Đại sứ Abdul Samad Minty có quan điểm bênh vực cho các nước có quyền thực hiện các chương trình nghiên cứu hạt nhân vì mục đích hòa bình nên được nhiều nước đang phát triển hỗ trợ.
Cuối cùng sau nhiều vòng thương lượng và vận động hành lang, ngày 2/7 vừa qua tại một cuộc bỏ phiếu ở Thụy Sĩ Đại sứ Nhật Bản Yukiya Amano giành được 23 phiếu ủng hộ, vừa đủ để đắc cử chức Tổng Giám đốc IAEA.
Đối thủ sát nút của ông là Đại sứ Nam Phi Abdul Samad Minty chỉ giành được 11 phiếu ủng hộ nên thất bại. Để được chính thức trở thành Tổng Giám đốc IAEA, ông Yukiya Amano cần được đại hội đồng thông qua vào tháng 9/2009.
Nếu mọi thủ tục bổ nhiệm ông diễn ra suôn sẻ, Yukiya Amano sẽ bắt đầu đảm nhiệm chức Tổng Giám đốc IAEA nhiệm kỳ bốn năm từ ngày 1/12 tới.
Yukiya Amano sinh ngày 9/5/1946 (một số tài liệu nói 1947) tại Kanagawa, Nhật Bản. Sau khi tốt nghiệp ngành luật Đại học Tokyo năm 1972, ông trúng tuyển vào Bộ Ngoại giao Nhật Bản, theo dõi các vấn đề giải trừ quân bị quốc tế và chống phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ông được Bộ Ngoại giao Nhật Bản cử đi nghiên cứu tại các trường đại học của Pháp như Đại học Franche –Comté (1973-1974) và Đại học Nice (1974-75). Tại Bộ Ngoại giao Nhật Bản ông Yukiya Amano từng giữ các chức vụ Trưởng phòng Khoa học, Trưởng phòng Năng lượng Hạt nhân.
Yukiya Amano được bổ nhiệm là Tổng Vụ trưởng Vụ Kiểm soát Vũ khí & Các Vấn đề Khoa học năm 2002 và Tổng Vụ trưởng Vụ Giải trừ quân bị, Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân, các Vấn đề Khoa học, Bộ Ngoại giao Nhật Bản, năm 2004.
Ông từng được cử đi làm việc tại các Đại sứ quán Nhật Bản ở Viêng Chăn (Lào), Washington (Mỹ), Brussels (Bỉ) và Tổng lãnh sự Nhật Bản tại Marseille (Pháp) trước khi được cử đi làm Đại sứ Nhật Bản tại IAEA. Từ năm 2005-2006 ông là thành viên Ban Giám đốc IAEA phụ trách Ủy ban Chính sách của IAEA.
Phát biểu sau khi được tuyên bố đắc cử chức Tổng Giám đốc IAEA, Đại sứ Yukiya Amano nói rằng ông sẽ trung thành với sứ mạng của IAEA trong việc giám sát kỹ thuật việc chuyển giao vũ khí giết người hàng loạt.
Ông cam kết sẽ đảm bảo cho năng lượng hạt nhân được sử dụng hữu hiệu trong phát triển kinh tế và y tế. Yukiya Amano hứa trong nhiệm kỳ của mình ông sẽ cải thiện việc trao đổi thông tin giữa Tổng Giám đốc IAEA với các Thống đốc và các cơ quan trực thuộc của IAEA.
