 |
| Chánh án J.B.Weinstein (giữa) |
Nhà báo Robert Kolker (New York Magazine) cho biết: “ Các đồng nghiệp tôn vinh ông Weinstein như một vị chánh án liên bang quan trọng nhất nước Mỹ trong 1/4 thế kỷ qua.” Arnold Lubasch (New York Times) viết: “Các luật sư đánh giá ông Weinstein có thể được quan tâm và có ảnh hưởng nhiều hơn các Thượng nghị sĩ của New York”.
Nhiều người mang ơn Chánh án Weinstein, sinh viên luật trên khắp nước Mỹ ngưỡng mộ ông, nhưng cũng có không ít người căm ghét ông. Chánh án Weinstein tâm sự: “Có nhiều người, thậm chí cả quan toà, không đồng ý với những phán quyết của tôi, nhưng điều đó không bao giờ khiến tôi phải quan tâm. Tôi có trách nhiệm phải thực thi luật pháp cho bất kỳ người dân nào chứ không phải cho chính tôi”.
Cũng như các quan toà khác, ông Weinstein phải trả giá bằng sự cô đơn trong công việc. Ông luôn phải lắng nghe các lý lẽ, bằng chứng và đưa ra phán quyết chỉ làm hài lòng một phía. Tuy nhiên, ông Weinstein khác với các Chánh án liên bang khác bởi đã nhiều lần dũng cảm đưa ra những phán quyết chưa từng có tiền lệ.
Đến nay, không chỉ nước Mỹ mà toàn thế giới vẫn chưa quên việc ông chấp nhận đơn kiện của các cựu chiến binh Mỹ trong chiến tranh Việt Nam đòi các Cty hoá chất Mỹ bồi thường vào năm 1984. Vụ kiện kéo dài trong nhiều năm, làm nước Mỹ sục sôi bởi các cuộc tranh cãi về khía cạnh pháp lý trong vụ kiện.
Cuối cùng, các Cty hoá chất đã phải bồi thường cho các cựu chiến binh Mỹ 180 triệu USD. Cũng bằng các phán quyết tại toà án trong các vụ án điển hình, Chánh án Weinstein đã buộc chính quyền thành phố New York, thậm chí Chính phủ liên bang phải thay đổi các chính sách liên quan đến vấn đề an ninh – xã hội, hôn nhân – gia đình, đến việc sử dụng súng và chất ma tuý...
Cách xét xử khác thường của Chánh án Weinstein có cội rễ từ môi trường sống những năm trưởng thành của ông. Chánh án Weinstein lớn lên trong thời kỳ khủng hoảng suy thoái của đất nước, từng phục vụ trong lực lượng Hải quân Mỹ (1943 - 1946), bị sốc khi chứng kiến nạn tàn sát người Do Thái trong Thế chiến II.
Ông thuộc thế hệ các quan toà của chủ nghĩa tự do, luôn đứng về đa số quần chúng, nhưng hiện còn rất ít tại các toà án liên bang Mỹ. Cách đây 6 năm, khi đảm nhận một vụ án chưa từng có tiền lệ, Chánh án Weinstein đã tâm sự với nhà báo Robert Kolker rằng, ông đã già rồi, sức khoẻ đang đi xuống và chỉ làm việc được không quá 5 giờ mỗi ngày.
Chánh án Weinstein đã phải nghỉ dạy ở ĐH luật Brooklyn từ năm 1998 và dành thời gian cho bà vợ Evelyn, một viên chức bình thường và các con cháu. Tưởng như Chánh án Weinstein sẽ không bao giờ chấp nhận những vụ án động trời như trước đây nữa, nhưng việc ông nhận đơn của các nạn nhân chất độc da cam Việt Nam đã khiến nước Mỹ một lần nữa sục sôi.
Hơn ai hết, Chánh án Weinstein cảm nhận rõ những khó khăn phía trước, cũng như sức ép từ rất nhiều phía khi nhận đơn và phải đưa ra phán quyết cuối cùng về việc có đem vụ kiện này ra xét xử hay không.
Cũng như các vụ án động trời trước đây khi chưa có kết quả, Chánh án Weinstein không nghiêng về bên nào, không tiếp xúc với báo chí kể cả nhà báo rất thân với ông là Robert Kolker của New York Magazine. Các phóng viên Mỹ cho rằng, do điều kiện tuổi tác và sức khoẻ, vụ các nạn nhân chất độc da cam Việt Nam kiện các Cty hoá chất Mỹ có thể là sứ mệnh lớn cuối đời của ông.
