 |
| Đại sứ Peter Peterson tại Hà Nội, tháng 6/2006 |
Ngày 10/9/1966 là cơn ác mộng tồi tệ nhất của tôi. Tôi bị bắn rơi ở miền Bắc VN và trải qua hơn 6 năm tù. Khi ra khỏi nhà tù Hỏa Lò, tôi đã tức giận, lòng đầy hận thù và tự nhủ sẽ không bao giờ trở lại mảnh đất này.
Rồi sau đó tôi lại học cách “không bao giờ nói không”. Không chỉ tới thăm Hỏa Lò nhiều lần, tôi đã thực sự sống ở VN hơn 4 năm trong cương vị Đại sứ Mỹ đầu tiên sau chiến tranh. Tôi rất tự hào được trở lại VN, giúp xóa bỏ hận thù và hàn gắn vết thương.
VN chuyển biến ấn tượng sau chiến tranh. Họ từ bỏ mô hình kinh tế kế hoạch tập trung từ năm 1986 để phát triển theo cơ chế thị trường và trở thành một trong những nước đang phát triển năng động, mạnh mẽ nhất trên thế giới.
… Ngày 31/5/2006, Mỹ – Việt ký thỏa thuận kết thúc đàm phán song phương về việc VN gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) thêm một dấu mốc trong tiến trình bình thường hóa quan hệ. Dù là thỏa thuận kinh tế, nhưng nó đánh dấu thắng lợi lịch sử về ngoại giao của cả hai nước.
Theo thỏa thuận, VN cam kết cởi bỏ hoặc giảm hàng rào thuế quan, áp dụng các luật lệ thương mại rõ ràng, minh bạch các hoạt động kinh tế… mở ra cơ hội lớn cho sản phẩm xuất khẩu và dịch vụ từ Mỹ. Thỏa thuận đặc biệt có lợi cho lĩnh vực nông nghiệp, sản xuất, viễn thông, dịch vụ tài chính và năng lượng của Mỹ.
Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề chưa hoàn tất. Để các Cty Mỹ thu được lợi ích lớn từ việc VN trở thành thành viên WTO, Quốc hội Mỹ cần bỏ phiếu trao PNTR cho VN. Điều này tốt cho cả hai nước.
Thời cuộc và tình hình thế giới đã biến chuyển nhiều trong 33 năm qua. Sau vụ khủng bố ngày 11/9, Mỹ cần những người bạn mới và may mắn thay, VN bây giờ là bạn tốt dù quá khứ của chúng ta là đáng buồn. Trao PNTR cho VN chúng ta sẽ củng cố hơn nữa tình bạn đó và là chặng cuối trong tiến trình bình thường hoá quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
