Mỹ, Úc xem xét chia sẻ căn cứ quân sự

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Rodham Clinton (trái) và Ngoại trưởng Úc Kevin Rudd tại cuộc họp báo chung ngày 6-11 ở Melbourne (Úc) . Ảnh: AP

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates nói rằng, tại cuộc họp thường niên ngày 8-11, hai bên sẽ thảo luận các biện pháp tăng cường hợp tác quân sự song phương, trong đó có việc dùng chung căn cứ quân sự. Ngoại trưởng Úc Kevin Rudd nói nước ông sẽ “hoan nghênh Mỹ tận dụng tốt hơn các cảng, trung tâm huấn luyện và khu vực bắn thử của Úc”.

Theo các nhà phân tích, ý tưởng chia sẻ căn cứ là một trong những nỗ lực của Mỹ nhằm đa dạng hóa vị thế quân sự của nước này ở châu Á mà xưa nay tập trung ở Bắc Á. Sử dụng các căn cứ quân sự của Úc, lực lượng vũ trang và khí tài quân sự của Mỹ như máy bay, tàu thủy… sẽ tiến sát các cuộc xung đột hoặc thiên tai có thể xảy ra ở nam bán cầu.

Thỏa thuận chia sẻ căn cứ này đang gây tranh cãi ở Úc. Nếu hai nước đồng thuận thì có khả năng thêm nhiều quân nhân Mỹ sẽ có mặt trên đất Úc.

Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình, Thủ tướng Úc Julia Gillard nói rằng, việc tăng cường hợp tác quân sự phục vụ lợi ích của Úc. “Hợp tác chặt chẽ hơn thực sự đem lại khả năng tăng cường tập trận chung, tăng cường sự phối hợp”, Thủ tướng Gillard phát biểu trên kênh truyền hình Nine Network hôm 7-11.

Phi đội không quân Úc có thể có thêm máy bay Mỹ bay cùng trong tương lai . Ảnh: airforce.gov.au

Bà Gillard cho biết, tại cuộc họp ngày 8-11, Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Ngoại giao Úc và Mỹ cũng sẽ thảo luận về cuộc chiến ở Afghanistan và sự nổi lên của Trung Quốc với tư cách siêu cường thế giới.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates phủ nhận ý kiến cho rằng, việc Mỹ tăng cường hợp tác quân sự với Úc và các nước Đông Nam Á là một thách thức đối với Trung Quốc. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với một khu vực rộng lớn ở Thái Bình Dương mà Mỹ coi là vùng biển quốc tế. Trung Quốc cũng làm các nước láng giềng nhỏ hơn cảnh giác khi khơi lại các tranh chấp lãnh thổ từ xa xưa.

Ông Gates nói Mỹ không có kế hoạch xây dựng bất kỳ căn cứ quân sự mới nào ở châu Á. Mỹ chỉ duy trì các căn cứ lớn, lâu dài ở Nhật Bản, Hàn Quốc và những cơ sở quân sự tại một số khu vực khác.

Theo một quan chức cao cấp Mỹ, tại cuộc họp ngày 8-11, Mỹ và Úc sẽ lập một nhóm nghiên cứu để mổ xẻ ý tưởng chia sẻ căn cứ quân sự. Trước cuộc họp, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Rodham Clinton và Ngoại trưởng Úc Kevin Rudd đồng ý hợp tác cùng cố gắng buộc Trung Quốc có cách tiếp cận sân sau của mình một cách hợp lý hơn.

Theo nhiều nhà phân tích, một số nước Đông Nam Á và Đông Á đang ngày càng quan tâm việc Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng và tìm kiếm sự xác nhận chủ quyền đối với nhiều vùng biển tranh chấp. “Chúng tôi muốn nhìn thấy sự trỗi dậy của Trung Quốc là một thành công, đem lại lợi ích cho người dân Trung Quốc, nhưng có trách nhiệm hơn và có cách tiếp cận dựa trên nguyên tắc hướng tới tất cả láng giềng của mình”, bà Clinton phát biểu trong cuộc họp báo cùng với ông Rudd.

Ngoại trưởng Úc Kevin Rudd, cựu thủ tướng và là nhà ngoại giao thông thạo tiếng Trung từng làm việc ở Trung Quốc, đồng ý quan điểm của Ngoại trưởng Mỹ. Để củng cố ổn định và an ninh khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong thế kỷ 21, “việc thành lập trật tự dựa trên nguyên tắc là rất quan trọng” , ông nói.