Ukraine đã ký thoả thuận cho phép quan chức nước này cùng EU và Nga giám sát việc vận chuyển khí đốt thông qua các đường ống chạy trên đất Ukraine.
Điện Kremlin khẳng định chỉ bơm lại khí đốt cho châu Âu sau khi đạt được thoả thuận về uỷ ban giám sát đa phương.
Thủ tướng Nga V. Putin cam kết Matxcơva sẽ bơm lại khí đốt vào các đường ống chạy qua Ukraine khi thoả thuận được ký và uỷ ban giám sát ra đời.
| Giám đốc Cơ quan Phân tích khí đốt Đông Âu Mikhail Korchemkin cho biết tập đoàn Gazprom mất 120 triệu USD/ngày do cuộc tranh chấp khí đốt với Ukraine. Trong tuần đầu tiên (1-6/1) của tranh chấp khí đốt, Gazprom mất 40 triệu USD/ngày, nhưng từ 7/1 đến nay mất khoảng 120 triệu USD/ngày. |
Nga yêu cầu giám sát vì cho rằng đây là cách duy nhất ngăn chặn Ukraine biển thủ khí đốt mà Nga bán cho châu Âu.
Ukraine bác bỏ cáo buộc trên của Nga và cho rằng Matxcơva đã không cấp đủ khí đốt cho châu Âu.
Tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga ngừng hoàn toàn việc bơm khí đốt vào các đường ống chạy qua Ukraine sang châu Âu từ ngày 7/1.
Từ ngày 1/1/2009, Nga ngừng bán khi đốt cho Ukraine khi giữa Kiev và Matxcơva tiếp tục tranh cãi về giá khí đốt năm 2009 và việc nước này chưa trả hết nợ cũ cho Nga.
Tranh chấp khí đốt khiến quan hệ Nga – Ukraine trở nên căng thẳng hơn và khiến gần 20 thành viên EU bị ảnh hưởng khi nhu cầu năng lượng tăng cao trong mùa đông giá lạnh.
EU chỉ trích cả Nga và Ukraine đồng thời yêu cầu hai nước sớm đạt được thoả thuận về vấn đề khí đốt. Có tới 80% lượng khí đốt Nga xuất khẩu sang các nước châu Âu được vận chuyển từ các đường ống chạy qua Ukraine.
Lượng khí đốt châu Âu nhập từ Nga hiện vẫn chiếm tới một phần tư dù nhiều nước nỗ lực giảm bớt sự phụ thuộc năng lượng vào Matxcơva.
Ngày 10/1, Nga và EU ký vào bản thoả thuận về việc giám sát, nhưng Ukraine chưa đồng thuận. Tuy nhiên, ông Mirek Topolanek, Thủ tướng Cộng hoà Séc, nước đang giữ ghế chủ tịch luân phiên EU, thuyết phục Ukraine chấp nhận thoả thuận trong các cuộc đàm phán con thoi kéo dài tới sáng 11/1.
“Chúng tôi đạt được thoả thuận chính trị nhằm thoát khỏi bế tắc...Ukaine đã chấp nhận các điều kiện của Nga. Nay không còn gì ngăn cản Nga bơm lại khí đốt”, Thủ tướng Mirek nói.
Bohdan Sokolovsky, cố vấn năng lượng của Tổng thống Ukraine, cho biết Nga cần 30 giờ để khởi động trở lại việc bơm khí đốt vào các đường ống và sau đó sẽ mất thêm 36 giờ nữa để Ukraine bơm sang châu Âu.
Với quy trình này, các nước châu Âu chỉ có thể nhận khí đốt từ Nga sau ít nhất ba ngày nữa giữa lúc tình trạng thiếu hụt năng lượng đang gây xáo trộn cuộc sống cũng như hoạt động kinh doanh.
Trong khi đó, lãnh đạo tập đoàn năng lượng Gazprom chiều 11/1 cho biết chưa nhận được bản copy thoả thuận về việc lập uỷ ban giám sát vận chuyển khí đốt quốc tế được ký bởi Ukraine.
Đây là điều kiện cơ bản để Gazprom bơm lại khí đốt cho châu Âu qua các đường ống trên đất Ukraine. Tuy nhiên, Gazprom cũng cho biết các giám sát viên quốc tế đã có mặt tại các trạm khí đốt ở Nga, Ukraine và EU ngày 11/1 nên tập đoàn có thể sẽ bơm lại khí đốt một ngày sau đó.
T.Đ
Theo AP, Reuters, Ria Novosti
