IS qua mặt tình báo phương Tây
Việc phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) lên tiếng nhận trách nhiệm thực hiện cuộc tấn công khủng bố đẫm máu cướp đi sinh mạng của 129 người ở thủ đô Paris của Pháp có thể thay đổi đáng kể cách nhìn nhận của tình báo Mỹ và phương Tây về khả năng thực hiện các cuộc tấn công được lên kế hoạch chu đáo và gây thương vong lớn của nhóm khủng bố, AFP dẫn lời các chuyên gia cho biết.
Trong buổi tối kinh hoàng ở Paris hôm thứ 6 tuần trước, ít nhất 7 kẻ khủng bố được trang bị súng AK, quấn đai bom quanh người, lên kế hoạch và tiến hành vụ tấn công liên hoàn cực kỳ tinh vi nhằm vào nhiều mục tiêu mà không một cơ quan tình báo Pháp hay phương Tây nào có manh mối để ngăn chặn.
"Đây hoàn toàn là một thất bại của tình báo", Ali Soufan, cựu quan chức chống khủng bố hàng đầu của FBI, người hiện đang điều hành một công ty an ninh quốc tế, nhận định.
Phương pháp liên lạc tinh vi
Ba tuần trước, Nick Ramussen, giám đốc NCTC thừa nhận trước Quốc hội Mỹ rằng các nhóm khủng bố ngày càng cho thấy khả năng liên lạc "nằm ngoài tầm theo dõi" của tình báo Mỹ, và khó khăn trong việc lần theo dấu vết các âm mưu khủng bố "tăng lên theo thời gian".
Theo ông Ramussen, việc cựu nhân viên Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) Edward Snowden tiết lộ các tài liệu mật về phương thức theo dõi của tình báo Mỹ đã tạo điều kiện cho khủng bố tìm ra biện pháp đối phó.
Thảm sát đẫm máu ở Paris khiến 129 người thiệt mạng. "Hiển nhiên là những thông tin bị lộ đã khiến chúng tôi mất dấu bọn khủng bố", ông Olsen tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn. "Chúng tôi nhận thấy nhiều người nằm trong danh sát giám sát của NSA dừng liên lạc hoàn toàn. Họ chuyển sang sử dụng các dịch vụ liên lạc mã hóa và những phương thức liên lạc khác, bởi họ nhìn ra những gì chúng ta có thể làm", cựu quan chức tình báo này nhấn mạnh.
Nhiều tháng sau khi Snowden tiết lộ hàng nghìn tài liệu mật, các quan chức Mỹ cho biết một số nghi phạm khủng bố, trong đó có những kẻ bị tình nghi liên hệ với IS, đã trao đổi với nhau rằng "sẽ không sử dụng cách liên lạc này nữa".
Các nghi phạm khủng bố cũng bắt đầu tránh các nhà cung cấp dịch vụ Internet Mỹ, chẳng hạn như Google và Yahoo, và chuyển sang sử dụng các nhà mạng nước ngoài để tránh bị theo dõi.
Vấn đề trở nên phức tạp do sự phổ biến của các ứng dụng liên lạc qua mạng mới, chẳng hạn như dịch vụ liên lạc mã hóa Tor. "Các ứng dụng WhatsApp và iMessage là vấn đề lớn", một cựu quan chức hành pháp Mỹ cho biết.Các ứng dụng trò chuyện như Telegram đang "rơi vào tầm ngắm" của giới tình báo bởi chúng có thể tạo điều kiện cho những kẻ khủng bố hành động.
Các công tố viên Pháp cũng cho rằng những nghi phạm tham gia vào đợt tấn công ở Paris đã sử dụng một hình thức liên lạc mã hóa để lên kế hoạch tấn công và qua mặt các cơ quan tình báo Pháp, dù một số nghi phạm đã lọt vào tầm ngắm của họ.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Bỉ Jan Jambon cho rằng những kẻ khủng bố có thể đã sử dụng máy chơi game PlayStation 4 để liên lạc với nhau, lý do là rất khó để giám sát nội dung trao đổi trên hệ máy này. Các phương thức liên hệ đơn giản như gửi tin nhắn hay voice-chat trên hệ máy này có độ bảo mật cao hơn nhiều so với điện thoại, tin nhắn SMS hay thư điện tử.
"Chúng tôi tin rằng những đối tượng này có hiểu biết rất nhiều về các biện pháp an ninh, và chúng biết rõ rằng đang bị cơ quan tình báo theo dõi, nên đã có những biện pháp đối phó", một quan chức chống khủng bố cấp cao giấu tên của Pháp cho hay.
Người Nga đang vô tình giúp IS ‘vô hình’
Một ngày sau khi lên tiếng nhận trách nhiệm về các vụ tấn công ở Paris, IS đã đăng tải một dòng tin nhắn trên một trong các website của chúng, khuyến khích những người đi theo mình tải ứng dụng Telegram.
Theo báo Mỹ The Daily Beast, chính IS cũng đã lên tiếng nhận trách nhiệm về các vụ tấn công thông qua ứng dụng trò chuyện phổ biến này.
Sở dĩ Telegram được IS khuyến khích sử dụng là bởi, các tin nhắn văn bản mà chúng gửi cho nhau đều trở nên "vô hình" đối với các điệp viên và sẽ tự động mất đi sau một khoảng thời gian nhất định.
Công ty sở hữu ứng dụng này cho biết, đã có khoảng 1 tỷ tin nhắn, được gửi đi từ hơn 50 triệu người sử dụng mỗi ngày.
Theo The Daily Beast, ngoài IS, thì có thể những kẻ buôn lậu ma túy, xã hội đen hoặc các loại tội phạm khác cũng đã sử dụng ứng dụng này.
Ra đời năm 2013, Telegram là đứa con tinh thần của cặp anh em người Nga Pavel và Nikolai Durov. Pavel chính là nhà sáng lập mạng xã hội lớn nhất của Nga VKontakte.
Tất nhiên, cặp đôi này không bán sản phẩm của mình cho những kẻ khủng bố, song suy nghĩ về việc chống lại các động thái do thám của chính phủ cũng đóng góp một phần ý tưởng cho khi xây dựng và phát triển sản phẩm này.
Telegram khẳng định họ không có liên hệ gì với chính phủ Nga, bởi trên thực tế, trụ sở của công ty này nằm tại Berlin.
